FISCUS
+ In nomine d[omin]i Dei æterni salvatoris n[ostri] Iesu Christi. Concessimus nos Gisulf[us]princeps Dei pro[v]identja Langobardorum gent<i>s princepsprinceps pro amore Dei omnipotentis et pro remedium salutis anime nostr[e v]el pro salvatjone omnium fidelium Langobardorum et totjus nostre patrie quam et per rogumintercessory domne Gaitelgrimeintercessory, principissa principisseprincipissa dilecte matris nostre in ecclesia Beate et gloriose semperque virginis Dei genitricis Marie sedis BeneventaneJURIDICAL PERSON: mother churches; KEYWORD: mother churches; PLACE: cities, fiscal property, public exactions ubi nunc, fabente Deo, domnus Iohannesbishops reverentissimus episcopusbishops orator noster preesse videtur, ut extraneos homines quos pars predicti episcopii in tota pertinentja nostri principatus adduxerit et eos ordinaverit in rebus suis quas habet in pertinentja nostre terre, sint securi atque defensiimmunity, exemption ab omni datjonedatium, exemption et publico servitjoservitium, exemption vel ab omnis angariaangaria, exemption. insimul concedimus in predicta sancta sede ut presbiteripriests qui regimen tenere videntur in ecclesiis subditis atque pertinentibus eiusdem sancte sedis quas habet infra pertinentja nostri principatus ut et ipsi similiter sint defensiimmunity ab omni servitjoservitium et datjondatium[e] publica, et si sine herede quislibet ex eis mortuus fuerit aut res suas in iniudicata <sic> reliqueritproperty of persons without heirs, quicquid p[a]r[a]verit quomodocumque sive mobile sive inmobile ab illo die quo pars predicti episcopii eum ordinaverit, totum æveniat ad potestatem predicte sancte sedisfiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, property of persons without heirs sicut ad potestatem sacri nostri pala[tj]i evenire debuit. interim concedimus in eodem episcopio ut si servusslave ipsius episcopii voluntarie non per aliqua violentja liberam feminam pertinentem nostri principatus sibi uxoręm sociaverit, eveniat ad potestatem eiusdem sancte sedisfiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, property of criminals/political traitors sicut legaliter ævenire debet ad sacrum nostrum palatjum. iterumque concedimus in iamdicta sancta sede ut, si coniunctam fuerit ubicumque cum rebus ipsius episcopii quam in per[tin]entja nostri principatus habet aliquid mortuorumproperty of persons without heirs vel si infra eadem rebus inde inventum fuerit, t[otum] eveniat ad potestatem prephate sancte sedis. hec omnia que prelegitur in ea ratjone illud in eodem episcopio concessimus ut amodo et deinceps per hoc nostrum roboreum preceptum omni tempore securiter ac firmiter habeat et possideat et a nullo ex nostri iudicibus, comitibus, castaldeis vel a quibuscumque nostris actjonariis habeat aliquando inde aliqua contrarietate aut molestia, set perpetuis temporibus tam predicta sancta sede quam eius rectores securius illud habeat sicut prad[i]ctum <sic> est et faciat inde omnia quod voluerit. hoc quoque preceptum [con]cessionis ex iussione supradicte potestatis scripsi ego Petrus clericus et scriba sacri Salernitani Palatji.PERSON: writer, other clerics; KEYWORD: other clerics; KEYWORD: writer (SI D). Actum in eodem sacro Pal[a]tjocities, anno vicesimo primo principatus supradicti domni nostri gloriosi principis mense octuber, indictione duodecima.
Title: Benevento, Biblioteca Capitolare, Pergamene a parte, n. II
Document number: 1307
Author(s): Paola Massa (file creation on 2021-12-12); Paola Massa (last change on 2021-12-12)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: Yes
Date: 953 Octuber
Topical date: Salerno
Dating elements: Indizione bizantina.
Keywords: allocation to churches, angaria, bishops, datium, exemption, fiscal property, immunity, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, mother churches, object, other clerics, outflow, priests, princeps, principissa, property of criminals/political traitors, property of persons without heirs, redistributive, servitium, slave, writer.
Editions and document summaries: Editions: IS2, VIII, col. 56 (vi è riprodotto un inesistente monogramma del principe, citato in conseguenza da Bresslau 1998, p. 837 nt. 501); De Donato 1958-1959, pp. 120-21; Ciaralli, De Donato, Matera 2002, n. 13, pp. 36-39 (source of the text reproduced here). Document summaries: Schipa 1887 [1968]*, n. 18, p. 746 [254]*. Fac simile: API, XV/62, tavv. 5-6.
Bibliography: Taviani Carozzi 1991, pp. 617-19, 1135.
Commentary
Il documento, emesso dal principe di Salerno Gisolfo I, è redatto transversa charta. Sigillo cereo aderente incassato, di forma rotonda, deperdito, applicato all’altezza del penultimo rigo di scrittura, nello spazio lasciato libero tra le parole 'palatii' e 'Actu(m)': alone bruno con diametro di mm. 38 (cfr. Ciaralli, De Donato, Matera 2002, pp. 21-22).