FISCUS
In nomine Domin[i]. Anno vices[imo pri]ncipatus domni Paldolfiprinceps gloriosi principisprinceps et quinto decimo anno principatus domni Landolfiprinceps magni principisprinceps filii eius, mense magio, quartadecima indictjone. Ego superius dictus Paldolfus Domini gratja princepsprinceps, filius bone recordationis domni Landolfiprinceps qui holim fuit princepsprinceps, [c]l[a]refacio quoniam in supradicto mense magio donaberunt michi MadelfridPERSON: count; PLACE: cities et DauferiPERSON: count; PLACE: cities et MaghenolfusPERSON: count; PLACE: cities germanissibling of adqu[e co]mit[escount co]nsobrinicousin of fratres mei et filii quondam DauferiPERSON: count; PLACE: cities qui fuit comescount, integris omnibus rebusfiscal property, object, inflow, gift, outflow, allocation to individuals quantum ipsis concessum habuerunt per unum preceptumdiploma suum in gualdogualdi qui vocatur Airolagualdi, fiscal property, propinquo monte Domoaldi, finibus Caudense, per fines de sicut in omnibus ip[sa m]ea continet cartacartula, offersio/donatio quod scripsit Petrus clericusother clerics et notariusnotary. Modo v[e]ro congruum habeo eadem rebus donare Madelbertiwriter scribawriter nostro filio quondam Ysiwriter, notary, other clerics clericiother clerics et notariinotary adque scribawriter. sed dum hoc intelli[g]at Adeltrudaprincipissa principissaprincipissa coniux mea, ide[o] valde me obsecrare cepit ut ipsam quartam suam partem, quod exinde legibus tollere et habere debet per ipsum suu[m] scriptum morgincaphmorgengabe, a me ei emissum alia die nostre copulatjonis, pariter donaremus s[u]pradicto Madelberti scriba. ego autem obsecratjonem eius b[e]nigne exaudivi, velut ipsa me obsecravit. Quapropter ego qui supra Paldolfus Domini gratja princeps, quam ego nominata Adeltruda principissa, que sum uxor eius, dum nobis congruum [esse] videtur, bona etenim nostra voluntate ante nobiliorum testiumboni viri/boni homines, et michi predicte mulieri iuxta legem consentjente eidem vir et mundoald meus, in cuius mundiumtuitio/bannum/mundeburdium me subiacere cognosco, per hanc quoque videlicet ambo u[n]animiter pariterque consensu donavimus tibi nominati Madelberti scriba integris ipsis rebus quod sup[e]rius [p]atefeci ego qui supra Paldolfus princeps pertinentem habere in ipso gualdo qui vocatur Airola, propinquo monte Domoaldi, finibus Caudense, per ipsa iam dicta carta quod scripsit eodem Petrus clericus et notarius. et ipsa rebus quod tibi donavimus, per circuitu hos dicimus habere finisfines: incipiente a bia illa que venit a Sancta Agat[ha]cities, et a termine qui positum est erga eadem via, et qualiter descendit per aqueductoaqueducts qui per tempore aqua decurrit, usque in alio termine qui positum est erga eodem aqueducto, et in horo de alia via, et ab ipsa via revolbente et vadit usque in alio rivotello, et trans ipso rivotello qualiter vadit per alia via usque in rivo maiore, et per eodem rivo descendente in alio termine qui positum est subtus Badoplano, inter hec rebus quod tibi donavimus, et rebus que nostre reservamus pot[esta]ti, et ab ipso termine revolbente et vadit usque in ipsum locum ubi se coniungunt alia duobus rivotella, ab ipsa via [et] p[er]gere videtur ad Flabianu et per ipso uno rivotello qualiter ascendit usque in alio termine qui positum est in horo de alio aqueducto, et per ipso aqueducto ascendente usque in alio termine qui positum est propinquo eodem aqueducto, et ab <ip>so termine revolbente et directum vadit in alio termine qui positum est propinquo ripa maiore, et ab inde directum descende[n]te usque in alio termine qui positum est in oro de alio rivotello qui per tempore aqua decurrit, qui esse videtur inter hec rebus quod tibi donavimus, et rebus que fuit Petri iudici et Iohanni fratri sui et modo esse videtur de heredibus illorum, et per eodem rivotello ascende[n]te et coniungente se in ipsa prioras fines. infra hec vero om[nia s]upra dicta[s] fines nec nobis nec cuicumque alteri homini nullam [e]xinde reservabimus habendum, set in integrum ipsis rebus per iamdictas finis una cum inferius et superius, cum viis et anditis suis et cum omnibus suis pertinentjis tibi illut donavimus habendum et possidendum. quam et donabimus tibi ipsa iam dicta carta per quod illut nobis pertinet, et ipsum iam dictum preceptum ad habendum illos vobis pro defensionem, in tali ordine sicut hic subter legitur. unde pro confirmandam hanc nostra donatjone, iuxta legem recepimus a te exinde launegildmeritum/launechild mantellum unum, ea ratjone ut, amodo et semper tam tu quam et tuis heredibus et illis hominibus cui per vos datum paruerit, et illorum heredibus eadem nostra donatjone sicut prelegitur, habere et possidere debeatis securiter, inde omnia faciatis quod volueritis, sine contradictjone nostra et de nostris heredibus et sine cuiuscumque requisitjone. quod si aliquando tempore nos aut nostris heredibus tecum aut cum tuis here[dibus .. a]ut cum illis hominibus cui per vos datum paruerit, aut cum illorum heredibus ex predicta nostra donatjone, per quali[tercum]que inventa ratjone, causare aut contendere presumserimus, aut si inde vobis tollere aut contrare quesierimus, ideo ante omnia quingentos solidos constantinatos nos et nostris heredibus tibi et ad tuis heredibus et ad illis hominibus cui per vos datum paruerit, et ad ill[orum] heredibus componere obligamuspenalty, et inantea omni tempore exinde adversus vos per invitis taciti et contemti permaneamus. et quando volueritis per vos ipsis inde fieri auctores et defensores, potestatem habeatis vos et vestris heredibus et illis hominibus cui per vos datum paruerit, et illorum heredibus ipsum preceptum et ipsa carta ad legem ostendere et cum causatoribus vestris inde contendite et omnem definitjonem exinde facite sicuti nos facere debuissemus, et predicta nostra [a]ptatjone per vos ipsos illut vobis defendite et securiter posside[ati]s, et si ita facere nolueritis vice qu[ali]bet oporte fuerit, remittite aput [n]os ipsum preceptum et [i]psa carta, tales ut non sint falsate, nec cassate ad habendum illas pro defensionem mensis duos ad causandum cum ea et finem faciendum. et tam nos quam et nostris heredibus a[n]tistemus et defensemus vobis et ad vestris heredibus et ad illis hominibus cui per vos illut datum paruerit, et ad illorum heredibus ab omnibus hominibus secundum Lango[bar]dorum legem per eadem obligata pena. et semper post ipsis duobus menses remittamus aput vos et ipsa iam dicta carta et eodem preceptum, tales quales vos nobis illas dederitis. Quam te Petrus clericus et notariusPERSON: notary, other clerics; KEYWORD: other clerics; KEYWORD: notary taliter scribere rogavimus. Actum Beneventicities; feliciter. + Ego Adelferi me subscripsiwitness. + Ego qui super Madelfridwitness. + Ego qui super Dauferiwitness. + Ego qui super Magenolfuswitness.
Title: Benevento, Biblioteca Capitolare, cart. 376, n. 3
Document number: 1310
Author(s): Paola Massa (file creation on 2021-12-12); Paola Massa (last change on 2021-12-12)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: No
Date: 1001 May
Topical date: Benevento
Keywords: allocation to individuals, aqueducts, boni viri/boni homines, cartula, count, cousin of, diploma, fines, fiscal property, gift, gualdi, inflow, meritum/launechild, morgengabe, notary, object, offersio/donatio, other clerics, outflow, penalty, princeps, principissa, sibling of, tuitio/bannum/mundeburdium, witness, writer.
Editions and document summaries: Editions: Bartoloni 1953, pp. 303-305 n. I; Ciaralli, De Donato, Matera 2002, n. 27, pp. 80-83 (source of the text reproduced here). Document summaries: Muzzioli 1943, n. 603, pp. 50 (con la data 1031).
Bibliography: Garms-Cornides 1973, pp. 416 nt. 95.
Commentary
Il documento è emesso dal principe di Benevento Pandolfo II e da Adeltruda sua consorte, che dispongono dei propri beni personali. Sottoscrivono i cugini del principe, i conti Madelfrid, Dauferius e Maghenolfus, figli del conte Dauferio I, cioè coloro che avevano precedentemente donato i beni oggetto dell'atto al principe stesso.