In nomine Domini Dei Salvatoris nostri Iesu Christi. Domnus ➚ piissimus atque excellentissimus gentis Langobardorum, divino premonitus nutu, offero in ➚ quam a fundamentis ędificavi, pro redemptione anime meę seu pro salvatione gentis nostre et patrię, ➚, et duodecim, que regitur per Prodoaldu et Felicę cum uxores et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Canicellu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Maione cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Gaudiosum cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Fromecausu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Fuscus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Teuspertus et Pergoaldu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Casullu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Gutulu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, que regitur per Albinus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, qui fuerunt de ➚ nostro. Quod vero preceptus oblationis ex iussione et dictatus nominate potestatis scripsi ego ➚ . Actus ➚ in filicissimus palatio in anno septimo decimo, mensi novembrio per indictionem tertiam decimam. Feliciter.
Nel cartulario è presente anche un riassunto del documento, inserito nel falso preceptum donationum, concessionum et confirmationum del novembre 774 (CSS, (†) I, 1, pp. 289-336), per il quale si veda il commento al doc. 3535. Segue il testo di detto riassunto (CSS, I, 1 [51], pp. 326-327), con un elenco leggermente differente da quello del documento:
(…) [51] Seu et corte in fine Cumsyna, loco qui dicitur ad Monumentum et condome duodecim, casam que reguntur per Urso et Lupualdu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa quei regitur per Canicellu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Maione cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Gaudiosum cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Fromecausum cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Fuscus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Teospertum et Pergoaldu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Casullu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Guttulus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Albinus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, qui fuerunt de subactione Ursi gastaldio nostro. (…)
Keywords: allocation to churches, churches, condomae, curtes, fiscal property, gastaldus/vicegastaldus, houses, iure proprietatis/pleno iure, notary, object, outflow, princeps, redistributive, subactio.
Editions and document
summaries: Editions: IS1 VIII, col. 587; IS2 X-2, col. 432; Bertolini P. 2002, 93, pp. 742-749; CSS, I, 19, pp. 364-365 (source of the text reproduced here). Document summaries: Chroust 1888, n. 20; Poupardin 1907, Catalogue, I, n. 2 Q, p. 67; RIM, 408.
Bibliography: Bertolini O. 1926, n. 93; Falco 1929, p. 473-474.
Links: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.4939