Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4939 (Chronicon Sanctae Sophiae), ed. CSS, I, 19, pp. 364-365

Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4939 (Chronicon Sanctae Sophiae), ed. CSS, I, 19, pp. 364-365
Document number: 1336
Author(s): Paola Massa (file creation on 2021-12-12); Paola Massa (last change on 2021-12-12)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Provenance: Sancta Sophia; monasterium (Benevento)

Date: 774 November
Topical date: Benevento
Dating elements: Indizione bizantina.
Date/period of redaction: XII pm

Show/hide in the text:

In nomine Domini Dei Salvatoris nostri Iesu Christi. Domnus Arichisprinceps piissimus atque excellentissimus princepsprinceps gentis Langobardorum, divino premonitus nutu, offero in ęcclesia Sanctę SophięJURIDICAL PERSON: churches; KEYWORD: churches quam a fundamentis ędificavi, pro redemptione anime meę seu pro salvatione gentis nostre et patrię, corte in fine Cumsina, loco qui dicitur ad MonumentusESTATE: curtes, fiscal property; KEYWORD: curtes, fiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches; PLACE: cities, curtes, fiscal property, et condomehouses, fiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, condomae duodecim, casahouses que regitur per Prodoaldu et Felicę cum uxores et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Canicellu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Maione cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Gaudiosum cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Fromecausu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Fuscus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Teuspertus et Pergoaldu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Casullu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Gutulu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casahouses que regitur per Albinus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, qui fuerunt de subactionemsubactio Ursigastaldus/vicegastaldus gastaldiogastaldus/vicegastaldus nostro. Quod vero preceptus oblationis ex iussione et dictatus nominate potestatis scripsi ego Lopoaldnotary notariusnotary. Actus Beneventuscities in filicissimus palatio in anno septimo decimo, mensi novembrio per indictionem tertiam decimam. Feliciter.
Nel cartulario è presente anche un riassunto del documento, inserito nel falso preceptum donationum, concessionum et confirmationum del novembre 774 (CSS, (†) I, 1, pp. 289-336), per il quale si veda il commento al doc. 3535. Segue il testo di detto riassunto (CSS, I, 1 [51], pp. 326-327), con un elenco leggermente differente da quello del documento:
(…) [51] Seu et corte in fine Cumsyna, loco qui dicitur ad Monumentum et condome duodecim, casam que reguntur per Urso et Lupualdu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa quei regitur per Canicellu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Maione cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Gaudiosum cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Fromecausum cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Fuscus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Teospertum et Pergoaldu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Casullu cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Guttulus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, casa que regitur per Albinus cum uxore et filiis et omnibus sibi pertinentibus, qui fuerunt de subactione Ursi gastaldio nostro. (…)

Keywords: allocation to churches, churches, condomae, curtes, fiscal property, gastaldus/vicegastaldus, houses, iure proprietatis/pleno iure, notary, object, outflow, princeps, redistributive, subactio.

Editions and document summaries: Editions: IS1 VIII, col. 587; IS2 X-2, col. 432; Bertolini P. 2002, 93, pp. 742-749; CSS, I, 19, pp. 364-365 (source of the text reproduced here). Document summaries: Chroust 1888, n. 20; Poupardin 1907, Catalogue, I, n. 2 Q, p. 67; RIM, 408.

Bibliography: Bertolini O. 1926, n. 93; Falco 1929, p. 473-474.

Links: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.4939

Commentary

Il cod. Vat. lat. 4939, noto come Liber preceptorum Beneventani monasterii S. Sophiae o, più comunemente, come Chronicon S. Sophiae, fu redatto nello scriptorium del monastero di S. Sofia di Benevento e terminato nell'anno 1119. Il documento è emesso dal principe Arechi II.