FISCUS
In nomine Domini Salvatoris nostri Iesu Christi Dei eterni. Paldolfusprinceps et Landolfusprinceps divina ordinante providentia Langobardorum gentis principesprinceps. Cum principali excellentia petitionibus dilectorum suorum omnibus iuste petentibus clementer favet, igitur noverit omnium fidelium nostrorum omnium presentium scilicet ac futurorum sagacitas quia Grimoaldusintercessory, count comesintercessory, count dilectus noster nostram exoravit excellentiam ut pro amore omipotentis Dei concederemus in monasterio Sancte SophieJURIDICAL PERSON: monasteries; KEYWORD: monasteries sita intro Beneventanamcities civitatemcities, ubi vir venerabilis Azzoabbots, rector of abbasabbots regimen tenere videtur, omnes scriptiones et moniminasparchment documents, marquis’/ducal/princely diploma, convenientia, fiscal property, object, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches quas Sadelfridjudge iudexjudge filium Unzelgari per convenientiaconvenientia tultas habuit a prephato monasterio vel quod ipse monasterium apud eum remisi pro causandum ipse terrelanded possessions de finibus Laneogeographic regions, fiscal property in ipsum gualdum qui nominatur de AlbutzuESTATE: gai, fiscal property; KEYWORD: gualdi, sed propter quod ipsi filii predicti Sadelfrid contra animam nostram cogita verunt et consiliaverunt et cum nostris inimicis se coniunxerunt et nobis se periuraverunt et ipse scriptionibus et aliis omnibus rebus et substantiis eorum ad potestatem nostri sacri palatii deveneruntfiscal property, mention, inflow, confiscation, property of criminals/political traitors, de quibus petiit a nostra excellentia ut firmitatis apices in eodem sancto monasterio fieri iuberemus. Cuius preces pro Dei amore exaudienes hos firmitatis apices ibidem fieri iussimus, per quos omnino sancimus et perpetualiter habendum nostris et futuris temporibus concedimus in prephato monasterio Sancte Sophie, ubi vir venerabilis Azzo abbas regimen tenere videtur, omnes scriptiones et moniminas illas quas nominatus Sadelfrid iudex per combenientiamconvenientia tultas habuit a prephato monasterio Sancte Sophie vel quod ipso monasterio aput eum remisi pro causandum ipsa terra de finibus Lanio in ipsum gualdum nominatur de Albutzu, sed propter quod ipsi filii iam dicti Sadelfrid iudici contra animam nostram cogitaverunt et consiliaverunt et cum nostris in ipsis se coniunxerunt et nobis se periuraverunt predictis scriptionibus et aliis omnibus rebus et substantiis eorum ad potestatem nostri sacri palatii devenerunt. Nunc autem quemammodum predicte terre de iam dictu gualdu de Albutzu qualitercumquę illas habere, detinere debuerunt insimul cum predictis scriptionibus continentes iam dictis terris predicti filii iam dicti Sadelfrid iudicis in prephato monasterio ipsos in integrum concedimus a presenti habendum et possidendum ipsos pars prephati monasterii eiusque abbates rectores absque omni contrarietate et molestatione de predictis filiis Sadelfrid iudicis et de eorum heredibus vel a qualicumque persona hominis. Quod si quispiam anc nostram concessionem quomodocumque violare presumpserit, tam filii predicti Sadelfrid vel heredibus eorum, sciat se compositurus auri libras centumpenalty in prephato monasterio vel ad eiusque abbatibus et rectoribus, et supra dicta concessio de qualiter continet firma permaneant semper. Ut autem hec nostra concessio verius observetur manu propria scripsimus et ex anulo nostro subter iussimus sigillari. Signum domni Paldolfi gloriosissimi principis. Adelchiswriter scribawriter ex iussione supra dicte potestatis scripsi. Datum tertio nonus decembris anno vicessimo octabo principatus domni Paldolfi gloriosissimi principis et anno secundo principatus domni Landolfi eius filii, indictione quarta decima. Actum in civitate Capuanacities. Feliciter.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4939 (Chronicon Sanctae Sophiae), ed. CSS, I, 38, pp. 401-403
Document number: 1353
Author(s): Paola Massa (file creation on 2021-12-12); Paola Massa (last change on 2021-12-12)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Provenance: Sancta Sophia; monasterium (Benevento)
Date: 970 December 3
Topical date: Capua (Caserta)
Dating elements: Indizione bizantina.
Date/period of redaction: XII pm
Keywords: abbots, allocation to churches, cities, confiscation, convenientia, count, fiscal property, gualdi, inflow, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, judge, landed possessions, marquis’/ducal/princely diploma, mention, monasteries, object, outflow, parchment documents, penalty, princeps, property of criminals/political traitors, writer.
Editions and document summaries: Editions: IS1 VIII, col. 597D-599A; IS2 X-2, col. 439A-440A; CSS, I, 38, pp. 401-403 (source of the text reproduced here). Document summaries: Di Meo 1795-1819, IV, p. 78; Poupardin 1907, Catalogue, I, n. 127 (v. Smidt 1910, p. 23); Voigt 1902, 169; RIM, 1216.
Bibliography: Bertolini O. 1926, 145.
Links: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.4939
Commentary
Il cod. Vat. lat. 4939, noto come Liber preceptorum Beneventani monasterii S. Sophiae o, più comunemente, come Chronicon S. Sophiae, fu redatto nello scriptorium del monastero di S. Sofia di Benevento e terminato nell'anno 1119. Il documento è emesso dai principi Pandolfo III e Landolfo VI. Sulle ragioni per le quali si è scelto di considerare le scriptiones et moniminas oggetto di questo atto quali beni fiscali, cfr. il commento al doc. 1352 (CSS, I, 37, pp. 398-400).