FISCUS
In nomine sanctae et individuae trinitatis Karlomannusemperor/king, immunity, tuitio/bannum/mundeburdium divina favente clementia rexemperor/king. Si erga loca divinis cultibus mancipata propter amorem dei et in eisdem locis sibi famulantibus benefica oportuna largimur praemio nobis apud dominum aeternae remunerationis rependi non diffidimus. Idcirco omnium fidelium sanctae dei ecclesiae nostrorumque scilicet praesentium et futurorum noverit industria quia adiens serenitatem culminis nostri Notingusbishops novariensis ecclesiaeJURIDICAL PERSON: immunity, tuitio/bannum/mundeburdium, mother churches; PLACE: mother churches episcopusbishops detulit obtutibus nostris quandam auctoritatem in qua continebatur qualiter piae recordationis Hludovicus II emperor/kingimperator consobrinus noster confirmavertat praeceptaimperial/royal diploma avi nostri Hludovici Iemperor/king serenissimi augusti nec non et auctoritatem patrui nostri Hlotarii Iemperor/king piissimi imperatoris genitoris sui. qualiter beatam sedem quae est constructa in honore sanctae matris dei semperque Virginis Mariae cui etiam auctore deo idem episcopus praeesse dignoscitur cum rebus et hominibus ad eamdem sedem legaliter pertinentibus vel aspicientibus sub sua sucepisset tuitione atque immunitatis defensione. Idcirco iamdictus episcopus nostram deprecatas est celsitudinem ut secundum supradictorum imperatorum auctoritates parentum nostrorum morem sequentem nostram adderemus. Cuius petitioni ob amorem dei et reverentiam sanctae Mariae Virginis et sancti Gaudentiimother churches precibus annuentes hanc nostrae auctoritatis immunitatisimmunity et defensionistuitio/bannum/mundeburdium gratiam pro divini cultus honore et animae nostrae remedio fieri iussimus per quam praecipimus atque omnimodis iubemus ut nullus iudex publicus vel quilibet ex iudiciaria potestate in ecclesias aut loca vel agros seu reliquas possessiones quas moderno tempore in quibuslibet pagis villis et territoriis infra ditionem imperii nostri iuste et legaliter memorata tenet vel possidet ecclesia sive ea qua deinceps in iure ipsius sancti loci voluerit divina pietas augere ad causas iudiciario more audiendas, vel fodra exigenda aut mansiones vel paratas faciendas et fideiussores tollendos aut homines ipsius ecclesiae distringendos nec ullas redhibitiones aut illicitas occasiones requirendas nostris et futuris temporibus ingredi audeat; vel ea quae supra memorata sunt penitus exigere praegredi audeat; vel ea quae supra memorata sunt penitus exigere praesumat. Sed liceat memorato praesuli suisque successoribus res praedictae sedis cum omnibus sibi subiectis rebus et hominibus ad eam aspicientibus vel pertinentibus sub tuitionis atque imminitatis nostrae defensione remota totius iudiciariae potestatis inquietudine quieto ordine possidere atque pro incolumitate nostra sive totius imperii a deo nobis collati et eius clementissima miseratione per immensum conservandi una cum clero et populo sibi subiecto iugiter domini misericordiam exorare delectet. Insuper etiam volumus atque omnimodis pracipimus ut ecclesiachurches beati Clementichurches martiris Xpisti quae iniuste inde ablata fuit et malo ingenio subtracta ad suam predictam sedem pertineat cum omnibus adiacentiis et pertinentiis suis. Volumus ergo ut quidquid et que lentibus (que) gignitur pluratica calcem venationes vel caeterorum alia in integrumpublic exactions concedimus ecclesie sciclicet ut perpetuo tempore ad peragendum dei servitium augeatur et supplumentum fiat. Si vero aliquis hanc nostram auctoritaem violare praesumpseriat ut in praenominatis rebus aliquid contra hanc nostram institurionem iniuste intulerit sciat se secundum legem infractae immunitatis modis omnibus distringendum. Et ut haec nostrae tuitionis et immunitatis praeceptio firmior habeatur et per futura tempora melior conservetur manu propria subtus eam firmavimus et annuli nostri impressione signari iussimus. Signum domni (M) Karlomanu serenissimi regis. Baldochancellor cancellariuschancellor ad vicem Theatmariarchchancellor archicancellariarchchancellor recognovi. Data IIII kalendas novembris anno Xpisto propitio primo regni domni Karlomanni serenissimi regis Italiae indictione XI. Actum Piscariae in dei nomine feliciter. Amen.
Title: Novara, Archivio Capitolare di Santa Maria (MGH DD Km, n. 7)
Document number: 1838
Author(s): Caterina Ciccopiedi (file creation on 2021-11-17); Lorenzo Tabarrini (last change on 2024-04-02)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: No
Provenance: Sanctus Iulius; ecclesia (Orta San Giulio; Novara)
Date: 877 October 19
Topical date: Peschiera del Garda (Verona)
Keywords: archchancellor, bishops, chancellor, churches, emperor/king, immunity, imperial/royal diploma, public exactions, tuitio/bannum/mundeburdium.
Editions and document summaries: MGH DD Km, n. 7, pp. 294-296.
Links: https://www.dmgh.de/mgh_dd_ldd__dd_km__dd_ldj/index.htm#page/294/mode/1up.
Commentary
Il diploma è una conferma di quello di Ludovico II con la sola aggiunta della restituzione alla chiesa di Novara della chiesa di S. Clemente, posta nella città, che sembra gli fosse stata tolta ingiustamente probabilmente dall'arcivescovo di Milano. L'edizione dei BSSS 78 datano il diploma al 29 e non al 19 di ottobre.