FISCUS
+ In nomine domini, vicesimo primo anno principatus domni Paldolfiprinceps, quam et sexto anno principatus domni Landolfiprinceps gloriosis princibusprinceps, mense octuber, septima indictio. Dum nos Bisantiojudge iudexjudge Teanensecities ciutaticities, quadam die residente intus eadem ciuitate, ante conspectum domni Atenolficount magnifici comitiscount, fili bone memorie domni Atenolficount comitiscount, et erga nos ante eum residentibus plures nobiliores uiriassembly predicte ciuitati. Inter altercantes iudicando definiendas causationes. tunc ante conspectum ipsius iam dicti gloriosi comitis astitit Iohannespriests, other clerics, prevosts presbiterpriests et prepositusprevosts, atque custos ecclesieKEYWORD: other clerics; KEYWORD: churches Sancte Dei genitricis et wuirginis Marieadvocatus, churches, monasteries, prevosts, abbesses, nuns/sanctimoniales, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches, extortions by officers, slave in quo est monasterium puellaromonasteries, nuns/sanctimoniales, que sita est in loco Cenglachurches, monasteries in qua domna Adelgardaabbesses religiosa abbatisssaabbesses preest. Ille autem erga secum habendo Vigelmumjudge, advocatus iudicem aduocatoremadvocatus supradicti monasterii et reclamabit superius dictus comes, ut ministerialesagent for eius de Bairanofines, rural communities iniuste et contra rationem introissent infra fines de duabus petiepetiae, fiscal property, textual occurrence, object de terris iam dicte ecclesie pertinentes, que essent infra finesfines de supra dicto loco Bairanum in loco ubi dicitur Tora petiae, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches, extortions by officerset indicabit ei ut terris ipsis haberent has finis. Prima petia de terra in loco Tora, ubi residerent serbislave ipsius ecclesie que esset propinquo ecclesiachurches Sancti Martinichurches de loco Groctolechurches, haberet finis de una parte ribio qui decerneret inter hec terra et terra que modo tenerent homines de Bairanorural communities et pars episcopobishops Sancti Stephanibishops de Capuabishops ubi ipsa ecclesia Sancti Martini constructa esset, et ab inde ubi oritur ribio ipse in sursum iret circa terra ipsius monasterii usque ad pede de montemmountains que esset pertinentem suprascripti domni Atenolfi comitis, qui uocatur monte Sancti Eleutheriimountains, fiscal property, textual occurrence, object et ut eodem ribio pergeret usque ad ribium de Baniolumrivers; de alia parte fini pede de ipsum iam dictum montem; de tertia parte terra que subtus dicimus et ribio Petrosorivers qui decernit inter hec terra et terra ipsa que subtus dicimus, ut ribio ipse mitteret in flubio Vulturnorivers; de quarta namque parte fini predicto flubio et iam dicto ribio de Baniolum. Secunda petia ibique coniuncta haberet finis de una parte ipsa supra dicta petia de terra et iam dicto ribio Petroso; de alia parte fini pede de ipsum iam dictum montem suprascripti domni Atenolfi comitis; de tertia parte finia riagine qui descendit da predicto monte et decerneret inter hec terra et terralanded possessions et silbaforests ipsius domni Atenolfi comitis qui uocatur Ferraralanded possessions, forests, fiscal property, textual occurrence, object ut ipsa riagine mitteret in mortina et per ipsa mortina mitteret in iam dicto flubio; de quarta parte ipso iam dicto flubio. Et ipsi ministeriales eius de terris ipsis malo ordine frugium tulissent extortions by officerset serbi ipsius ecclesie infra iam dicte finis pignerassent. Querebat inde ab eodem comite responsum audire et legem reciperet. Ad hec ipse qui supra comes dum talia auditus dixit ut ipsi ministeriales suos per suam iussionem talia fecissent. Eo quod iam dicte terris ei legibus deberet essent pertinentes pro pars publica iam dicti comitatuicomitatus sui Teanensis, quibus ipse qui supra Iohannes presbiter et prepositus atque custos cum eodem aduocatorem suprasctipti sui monasterii negaberunt dicendo ut talia uerum numquam esset et pars publica infra iam dicte finis numquam habuisset, set terris ipse pars ipsius ecclesie Sancte Marie per triginta annos possedissent. Etiam ille pro pars suprascripte ecclesie talem poteret faceret abprobationem per testimonia et consignationem secundum legem et consuetudinem quomodo ipse iam dicte terris per ipse iam dicte finis pars iam dicte ecclesie trenta anni possedissent cumque nos qui supra iudex talia audibimus. Interrogabimus eodem comitem si haberet ille de predictis terris scriptionem ostenderet illam uel si poteret inde ille faceret abprobationem indicaret illud. Ille autem manifestabit ut de ipse iam dicte terris. ille nullam scriptionem habere. et nullam abprobationem inde facere poteret sed tantum dicebat ut ipse iam dicte terris exfundate fuissent et ei legibus pertineret pro pars publica. Ideo ex iussione suprascripti domni Atenolfi comitis inter eum et iam dictum prepositum iudicabimus et per nostrum iudicium, eodem prepositum cum ipsum aduocatorem suprascripte ecclesie guadiare fecimus cum Amatumagent for filium Guaiferi pro pars et uice ipsius domni Atenolfi comitis tali tinore ut ambarum partes pergerent super ipse iam dicte terris et ipse qui supra Iohannes presbiter et prepositus pro pars iam dicte ecclesie Sancte Marie faceret ei quod Amati monstraret tres suos. Ipse iam dicte terris per ipse iam dicte finis et ipsi testes facerent inde ei talem consignationem ante prefatum comitem pro eius parte tendentes manum contra cum et per singuli testificando ei dicerent sao cco kelle terre per kelle fini que tebe mostrai trenta anni le possette parte Sancte Marie et testes illi. Et eodem preposito et sacramentales ipsius ecclesie firmarent ipsum testimonium per sacramentum ad euangelium secundum legem et consuetudinem. Et ipse qui supra Amato pro pars ipsius iam dicti comitis ante eum pligaret se cum sancta dei euangelia ad recipiendum de predictis terris, testimonia ipsa et sacramenta. Et de taliter inter se complendum ambarum partes mediatores inter se posuerunt et abierunt in constituto autem quod inter se posuerunt. Dum ego qui supra Bisantio iudex cum plures nobiliores uiros assistebamus ante conspectum ipsius domni Atenolfi comitis ambarum partes ante eum reconiuncti fuerunt. Ipse qui supra Iohannes presbiter et prepositus atque custos pro pars iam dicte ecclesie Sancte Marie paratus erat secundum legem et consuetudinem cum eodem Vigelmum iudicem aduocatorem ipsius ecclesie et cum sacramentales suos seu et cum tres testes, nomina eorum Mariwitness, priests presbiterumpriests et Benerosumwitness, priests presbiterum et Magelfridwitness, notary, subdeacons subdiaconum subdeaconset notarium, ad perficiendam ipsam iam dictam consignationem et sacramenta quam et ipse qui supra Amato pro pars ipsius domni Atenolfi comitis paratus erat cum sancta dei euangelia. Et intimabit ipsius qui supra comitis et nobis ut ab ipsis prefati testes ipse iam dicte terris per ipse superius dicte finis monstrate haberent. Et tunc ego qui supra iudex ex iussione ipsius comitis ipsis iam dicti testes separari fecimus. Et ipsum qui supra Magelfrid subdiaconum et notarium fecimus duci in partem unam, et eodem Benerosum presbiterum tolli in parte alia, et superius dictum Mari presbiterum ante nos detinuimus et eum diligenter de domini timore monuimus. Et interrogabimus eum ut quod rectum ille de predictis terris sciret hoc illud testificaret ille autem extensa manu contra eodem Amatum et testificando ei dixit sao cco kelle terre. per kelle fini que tebe mostrai trenta anni le possette parte Sancte Marie. Hoc amoto fecimus uenire ante nos ipsum qui supra Benerosum presbiterum et de domini timore diligenter eum monuimus. Et interrogabimus eum ut quod ueraciter ille de predictis terris sciret. Testificaret illus ipse uero extensa manu contra eodem Amatum et testificando ei dixit sao cco kelle terre per kelle fini que tebe mostrai trenta anni le possette parte Sancte Marie. Et eo amoto fecimus uenire ante nos iam dictum Magelfridi subdiaconum et notarium et diligenter eum de domini timore monuimus. Et interrogabimus eum ut quod rectum ille de predictis terris sciret hoc exinde testimonium retderet. Ille autem extensa manu contra ipsum qui supra Amatum. Et testificando ei dixit, sao cco kelle terre per kelle fini que tebe mostrai trenta anni le possette parte Sancte Marie. Cumque ipsis iam dicti testes ita quasi uno ore testificassent statim ab ipsum qui supra Amatum pro parte suprascripti comitis posita ibi ante eum ipsa euangelia. Primis iuraberunt et ipsi iam dicti testes per singuli tangendo ipsa euangelia et dicendo per sacramentum ut sic esset ueritas. Sicuti illi eadem hora de ipse iam dicte terris testimonium retdiderunt deinde iuraberunt ipse qui supra Iohannes presbiter et prepositus et undecim sacramentales ipsius ecclesie tangendo ipsa euangelia et dicendo per sacramentum ut sic essent ueritas. Sicuti ipsis iam dicti testes de supra dicte terris testimonium retdiderunt et ita est altercatio ipsa inter ipsum qui supra Atenolfum comitem et pars iam dicte ecclesie Sancte Marie per ipsa testimonia et sacramenta secundum legem et consuetudinem finita et deliberata in omnibus quapropter nos qui supra Bisantio iudex dum taliter ea omnia que superius legitur ante nos acta et finita conspiceremus. Iudicabimus ut a nunc et semper ipse qui supra Iohannes presbiter et prepositus, et custos, et eius successores, et partem supradicte ecclesie Sancte Marie firmiter haberent fiscal property, outflow, allocation to churcheset possiderent integre ipse iam dicte duabus petie de terris absque omni contrarietate et molestatione suprascripti domni Atenolfi comitis, et de eius heredibus, et partis publice uel cuiuscumque homini contradictionem, et pro recordandum in perpetuum ea omnia que superius legitur, et pro securitate ipsius iam dicte ecclesie, et de eius rectoribus atque custodibus quam et pro nostrum mememorandum iudicium. Hunc scriptum iudicatum exhinde eique Iohanni presbiteri et prepositi emisimus pro pars suprascripte ecclesie que tibi Martininotary, other clerics clericiother clerics et notariinotary scribere iussimus eo quod interfuistis. Actu Teanense. + ego qui supra Bisantio iudex + ego Unualdowitness + ego Falco witness
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, aula II, capsa CV, fasc. I, n. 2
Document number: 2002
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-03-26); Giulia Zornetta (last change on 2021-03-26)
Record source: Critical edition
Document type: Placitum/iudicatum
Document tradition: Original
Fiscal property: Yes
Date: 963 October
Topical date: Teano (Caserta)
Keywords: abbesses, advocatus, agent for, allocation to churches, assembly, bishops, churches, cities, count, extortions by officers, fines, fiscal property, forests, judge, landed possessions, monasteries, mountains, notary, nuns/sanctimoniales, object, other clerics, outflow, petiae, prevosts, priests, princeps, rivers, rural communities, slave, subdeacons, textual occurrence.
Editions and document summaries: Mancone 1960: 15-16