FISCUS
In nomine domini nostri Iesu Christi Dei eterni. Quintodecimo anno principatus domini nostri Landulfiprinceps gloriosi principisprinceps, et duodecimo anno principatus domini Pandulfiprinceps eius filii, mense novembris, .XIIIa. indiccione. Dum nos Arechisijudge, iudexjudge civitatiscities Capuanecities, assembly, essemus inter ceteros ad iudicandum et definiendum causantibus, die autem quadam stantibus nobis ante superius dictum domnum Landulfum gloriosum principem, et cum aliis nobilioribus virisassembly, venerunt ante eundem gloriosum principem domnus Leoabbots, venerabilis abbasabbots monasteriimonasteries, abbots Sancti Vincenciimonasteries, situm super Vulturnirivers fluminisrivers fonte; venit autem et Paldefritcount comescount castaldatui Benafrani. Qui, cum venissent, et ante predictum gloriosum principem reconiuncti essent, querebant inter se definire altercacionem illam, quam inter se habuerunt de cellis predicti monasterii, que esse videntur in finibus predicti castaldatusother administrative unit Benafraniother administrative unit, count, una que vocatur ecclesiachurches Sancti Quiricichurches, mountains, rivers, landed possessions, roads, constructa in loco, qui dicitur Morcanochurches, mountains, et alia que vocatur Sancta Mariachurches, landed possessions, rivers, mountains, fountains, cisterns/pits, fiscal property, textual occurrence, mention ad Olivetumchurches, landed possessions, rivers, mountains, fountains, cisterns/pits, fiscal property, textual occurrence, mention, et de terrislanded possessions pertinentibus predicto monasterio, que esse videntur in nominatis locis. "Et dum coniuncti essent, tunc supradictus domnus Leo abbas, erga secum habendo Hercembertumnotary, advocatus of other public authorities notariumnotary abbocatoremadvocatus of other public authorities sui monasterii, contra iam dictum Paldefrit comitem causare cepit dicendo, ut ipse Paldefrit comes teneret terras predicti sui monasterii, que esse videntur in nominatis locis. Inde ab eo querebat audire responsum, et, secundum legem, cum eo exinde facere finem, unde ipse Paldefrit comes dixerat, ut nesciret terras ipsas, de qua per iudicium gloriosi principis vuadiati fuerunt tali tenore, ut amborum partes pergerent super ipsas terras, et facerent inter se exinde, secundum legem, finem. Cum quibus nos qui suprascriptus Arichis iudex, una cum eis pariter perreximus super iam dictas terras, cum quibus et nobiscum venerunt Paulusdeacons, monks diaconusdeacons et monachusmonks, Adelpertuspriests, monks presbiterpriests et monachusmonks, et Grimoalduspriests, monks presbiterpriests et monachusmonks, et monstraverunt eidem Paldefrit comiti terras, sicut cum predicto domno Leone abbate vuadiatus fuerat per hos fines et mensuras. Hoc est ipsa terra, ubi ecclesia Sancti Quirici edificata est, et montemountains uno se tenente, ubi nominatur Morcanu, qui habet fines eadem terra: ab una parte incipiente a fluvio Vulturno circa terramlanded possessions nominati monasterii, que dicitur silvaforests Ciceranalanded possessions, forests, usque in viaroads Francisca, et aliquantum revolvente circa eadem via; et deinde incipiente desuper eadem via limite in sursum usque in via, que fuit silice; deinde incipiente super ipsa via, que fuit silice in sursum per riagine usque in vertice montis, et descendit inter hec terra, et terra nominati monasterii, que dicitur silva Cicerana; de secunda parte cacumine huius montis; de tercia parte terra de ipso monte, usque ubi oritur predictum fluviumrivers Tulibernumrivers, et deinde quomodo currit predictum fluvium Tulibernum; de .IIIIa. parte iam dicto fluvio Vulturno, et sicut revolvit limite circa terramlanded possessions Sancti Benedictilanded possessions, et per directum per terram Sancti Benedicti usque in fossato; et sicut revolvente ipso fossato circa terram Sancti Benedicti, et quomodo inde revolvente circa terram Sancti Benedicti usque in fossato, qui discernit inter hec terra, et terra Sancti Benedicti, et quomodo vadit ipse fossato usque in via, et quomodo vadit ipsa via usque in fossato, et revolvente ipso fossato et limite circa terrarii Sancti Benedicti usque in supradicto fluvio Tuliberno. Alia terra, ubi ecclesia Sancte Marie cella vocabulo edificata est, que dicitur Olivetum, et ecclesiechurches Sancte Cristinechurches, landed possessions, roads, rivers, mountains: habet fines eadem terralanded possessions de una parte viaroads Francisca, que venit da campo Famelico, et vadit per capite per ipsa ceruaricia usque in via, que fuit silice, que venit da Benafro circa nominata ecclesia Sancte Cristine, et inde habet passus .CCC. quinquaginta et perexit iam dicta via Francisca usque in predicto fluviorivers Tuliberno, et quomodo vadit circa fluvium Tulibernum usque ubi oritur, et deinde per predictas terras et montesmountains et fines usque in vertice huius montis; de secunda parte vertice huius montis, et quomodo vadit per verticem aliorum monciummountains, qui nominantur super Arcoramountains et Cisternamountains usque riaginerivers, que dicitur Raverivers; tercia parte in iam dicta Rave et in aliquantum limite et fossato, et perexit per limite usque in via pretosa, et vadit circa iam dicta via usque in fontana, que est circa que dicitur Ferminafountains, unde per tempus aqua decurrit, et discernit inter hec terra, et terra suprascripti monasterii, que nominatur Spinetalanded possessions, et quomodo decurrit ipsa Fermina usque in alia fossata, et quomodo perexit ipse fossato a capite de ipsa Cisterna antiquacisterns/pits, et perexit in ipsa petra de se ipsa incisa, et deinde revolvente circa via, que venit da Benafro, et vadit ad nominata ecclesia Sancte Marie, et inde incipiente subtus de predicta via limite et fossato, et revolvente per fossatum et limitem usque ad alia via, que venit da iam dicta Sancta Maria, et per eadem via in nominata via, que fuit silice, que venit da Benafro, et vadit circa nominata ecclesia Sancte Cristine, et incipiente de subter predicta via, que fuit silice per limite et fossato, et inde habet passus .CCXXIIII.; quarta parte terra puplicalanded possessions, fiscal property, textual occurrence, mention, ad mensura de passu Landonigastaldus/vicegastaldus castaldeigastaldus/vicegastaldus mensuratum. Unde ipse, qui supra domnus Leo abbas, dixerat ipsi Paldefrit comiti, ut iam dicte terre, quas illi cum predictis monachis Paulo, Adelperto, et Grimoaldo per suprascriptos fines et mensuras monstraverant, nominati sui monasterii essent. Et ipse Paldefrit comes dicebat quod verum non esset. Sed ei pertinerent ipse terre pro parte palacii. Ipse vero domnus Leo venerabilis abbas dicebat, ut ei per testes, secundum legem, talem posset facere consignacionem, quomodo predicte terre pars suprascripti monasterii sui iam per .XXXa. annos possedisset. Sed cum ipse Paldefrit comes manifestasset, quod non posset secundum legem comprobare, iam dictas terras sibi pro parte palacii pertinere, iudicavimus, et per nostrum iudicium eos vuadiare fecimus tali tenore, quatenus predictus Paldefrit comes, pro parte palacii, plicaret secundum legem, et iam dictus domnus Leo venerabilis abbas, pro parte sui monasterii, faceret ei talem comprobacionem, secundum legem, per testes, ut singulos ad singulos testificando dicant: “Scio quia ille terre, per ipsos fines et mensuras, “quas tibi Paldefrit comes monstravi, per .XXXa. annos possedit pars Sancti Vincencii”, et firmaret testimonia ipsa per sacramenta, secundum legem. Et de taliter inter se complendum mediatores inter se posuerunt, et abierunt. In constituto vero ambarum parcium se coniuncxerunt ante domnum Paldulfum gloriosum principem: domnus Leo abbas paratus erat pro parte sui monasterii cum superius dictis monachis, volens Paldefrit comiti de iam dictis terris iam dictam comprobacionem facere, sicut guadiati fuerant; et ipse Paldefrit paratus erat recipere iam dictam comprobacionem. Sed cum predictus domnus Pandulfus gloriosus princeps taliter utrasque partes paratas esse conspiceret, ad causaciones ipsas inter se liberandas, dixit iam dicto domno Leoni abbati, ut adduceret ei testes suos, quos ille statim adduxit predictos monachos, quos conspiciens gloriosus princeps interrogavit eos, si de predictis terris testimonium reddere venissent; qui dixerunt, pro predictis terris se testimonium reddere venisse, et tunc fecit eos separari: Paulum diaconum duci in partem unam, et Adelpertum in aliam; Grimoaldum vero ante se stare, quem per semetipsum diligenter amonuit de timore Domini, ut quicquid veraciter sciret de predictis terris, indicaret. ipse vero Grimoaldus dixit: “Scio “quia ille terre, per illos fines et mensuras, quas Paldefrit comiti “monstravimus, per .XXXa. annos possedit pars Sancti Vincencii”. et amoto eo, iussit alios singillatim venire ante se, qui similiter testificati sunt. et cum toti tres, uno tenore, ante gloriosum principem testimonium reddidissent, precepit nobis Arichisi iudici iam dictus gloriosus princeps, ut una cum Paldefrit comiti recederemus ab eius conspectu, et per sacramentum firmarent predicti monachi sua testimonia, que de predictis terris testificati sunt. et ipse domnus Leo abbas, pro parte sui monasterii, iuraret eidem Paldefrit comiti de iam dictis terris, sicut lex est, et egressi sumus ab eius conspectu. Tunc Paldefrit comes, pro parte palacii, posita sancta evangelia, primus iuravit ei Grimoaldus presbiter et monachus, deinde Adelpertus, et Paulus, tangendo ipsa evangelia, et dicendo, ut sic esset veritas, sicut illi de iam dictis terris testimonium reddidissent domno Leoni abbati; noluit ipse Paldefrit comes sacramentum tollere, sed per fustem ei donavit, et launegild inde, secundum legem, ab eo recepit camisum unum, in omni decisione, et in ea racione, ut si ipse Paldefrid comes, aut eius heredes, de nominata donacione per qualecumque ingenium dirrumpere aut removere quesierit, centum bizanteos solidos pena se, et suos heredes eidem domno Leoni abbati, et ad posteros eius, componere obligavit, et supradicta donacio firma permanere in perpetuum. Et ita est causacio de iam dictis terris inter partem predicti monasterii, et iam dictum Paldefrit comitem, per iam dicta testimonia et sacramenta, finita et deliberata in omnibus. Cum nos, qui supra Arichis iudex, taliter omnia supradicta vidimus et audivimus, iudicavimus, ut amodo et semper pars supradicti monasterii Sancti Vincencii, et eius abbates, et rectores firmiter et securiter habeant et possideant predictas terras integras, sicut superius per fines indicate et mensurate sunt, absque omni contrarietate iam dicti Paldefrit comiti, vel cuiuscumque persone. Quapropter recordandum in perpetuum ea omnia, qualiter superius gesta sunt, quam et pro securitate predicti monasterii Sancti Vincencii, et de eius abbatibus, et rectoribus hunc emisimus iudicatumplacitum/iudicatum, quod tibi Ercembertinotary notarionotary, qui interfuisti, scribere demandavimus. [.....] subscripsi.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724, cc. 164r-166v (Chronicon Vulturnense, II, n. 93)
Document number: 2038
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-09-05); Giulia Zornetta (last change on 2021-09-05)
Record source: Critical edition
Document type: Placitum/iudicatum
Document tradition: Copy
Fiscal property: Uncertain
Date: 954 November
Topical date: Capua (Caserta)
Keywords: abbots, advocatus of other public authorities, assembly, churches, cisterns/pits, cities, count, deacons, forests, fountains, gastaldus/vicegastaldus, judge, landed possessions, monasteries, monks, mountains, notary, other administrative unit, placitum/iudicatum, priests, princeps, rivers, roads.
Editions and document summaries: CV II, n. 93, pp. 64-68
Bibliography: Marazzi 2012: 23-26; Marazzi 2013: 183-186