FISCUS
In nomine domini nostri Iesu Christi. Tricesimo tercio anno principatus domni Pandolfiprinceps, et octavo anno principatus domni Landolfiprinceps eius filio gloriosis principibusprinceps, mense iunio, quarta indiccione. Dum nos Maraldojudge, iudexjudge civitatiscities Suessanecities, essemus inter ceteros iudicandum, et definiendum causantibus, die autem quadam stetissemus ante dominum Atenulfumcount et Landulfumcount germanis comitibuscount eiusdem civitatis, tunc in eorum et nostra venit presencia Petruspriests, prevosts, monks presbiterpriests et prepositusprevosts seu custos monasteriimonasteries Sancti Martinimonasteries, situs in montemountains qui dicitur Marsicomountains, landed possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, ille erga secum abendo Magelpotumother clerics, advocatus clericumother clerics et abbocatoremadvocatus ipsius monasterii. Et tamen ipse Petrus presbiter et prepositus, missus a domino Pauloabbots, venerabili abbatiabbots Sancti Vincenciiabbots, situs supra Vulturnirivers fluminisrivers fontes; ex parte etenim altera venit Bassi filius Adelgisi, et Mari filius Leoni nepotes eius, qui cum venissent, et pariter in nostro iudicio essent reconiuncti, querebant inter se definire causaciones, quas inter eis exorta fuerat de terralanded possessions et monte, qui dicitur Marsico super ipsa forma, unde ipse, qui supra Petrus presbiter et monachusmonks atque prepositus causaverat contra ipsis, qui supra prenominati Bassi, et Mari, dicendo: ut illi malo ordine tulisent frugia de terris de iam dicto monasterio super ipsa forma. Unde illi dixerant: ut tuliset exinde frugia, eo quod illi ibi aberet terram sibi pertinentes per ereditacionem avi, et genitori sui. Unde ipse, qui supra Petrus presbiter et monachus et custos atque prepositus cum iam dicto abbocatore suo dixerat: ut iam dicta terra, et monte, legibus predicti monasterii Sancti Martini est pertinentes per possessiones et per preceptummarquis’/ducal/princely diploma, quem ostenderat, continente inter cetera: quomodo vir gloriosusvir gloriosus/vir sublimis domnus Gisolfusmarquis/duke, vir gloriosus/vir sublimis, summus duxmarquis/duke gentis Langobardorum, per rogum Godefritmarepahis marepahismarepahis et Aichagasindius of, bavarian baioariobavarian et gasindiogasindius of suo firmaverat in monasterio Sancti Martini, situs in monte Marsico, ubi Deo auxiliante, Albinusabbots abbas regimen tenebatur, hoc est ipsum montem Marsicum, qualiter a domino bone memorie Roamoaldo genitori suo in ipsum sanctum Dei locum concessum fuerat, in ipsa racione, sicut in ipsum preceptum sigillatum contraere videtur. Et dicebat ipse Petrus presbiter et monachus, cum iam dicto abbocatore suprascripti monasterii, ut iam dicta terra, et monte Sancti Martini ipsos per .XXX. annos legibus ipsos possideret, et talem per testes posset facere consignacionem. Unde nos, qui supra iudex, interrogavimus prenominatum Bassi, et Mari si aberet inde scripciones, vel alias raciones, quomodo de iam dicta terra, et monte sibi appropriare posset. Quibus illi manifestaverunt, et dixerunt: ut nullam scripcionem, vel alias raciones inde aberet, nisi per solam ereditacionem ipsos ibidem abere vellent. Unde per disposicionem suprascriptorum comitum et iudicium nostrum, qui supra iudici guadiati fuerunt cum ipso Petrus presbiter et monachus atque prepositus, erga secum abendo predictum abbocatorem, tali tenore ut pariter perierent super iam dicta terra et monte, et ipse Petrus presbiter et monachus atque prepositus plicaret ibidem ipsos testes suos, quem dixit abere, et faceret ipsos testes suos monstrare ipsa terra, et monte per finis, et faceret ipsos testes suos singulos ad singulos testificare dicendo: “Scio ipsa terra et monte, per ille finis, que vobis demonstravi, “triginta anos possedit parte Sancti Martini”; et firmaret ipsa testimonia secundum legem. Et dum pro talia reconiuncti essent ad finiendum ipsos inter se, sicut guadiati fuerant, tunc ipsis, qui supra Bassi, et Mari parati erant ad recipiendam ipsam consignacionem. Et ipse, qui supra Petrus presbiter, et monachus, atque prepositus paratus erat cum ipsa testimoniawitness, idest Rachisiother clerics, notary, witness clericoother clerics atque notarionotary, et Azzowitness, et Sassowitness, quem nos interrogavimus, ut si proinde veniret at testimonium ipsum retdendum de iam dicta terra et monte. Illi toti tres, quasi uno ore, responderunt, ut proinde venissent at consignacionem ipsam faciendam, et tunc uterque parcium deprecaverunt me, qui supra iudicem, ut cum eis perieremus super terram, et monte ipso. Qui dura super terra, et monte ipso reconiuncti essemus, statim ipsi, qui supra Rachisi clerico, et notario, et Azzo, et Sasso, qui ad testificandum venerant, ceperunt monstrare nobis, et ad suprascripti causatores terre, et monte per as fines: idest ab uno latere fine serra de ipso monte suprascripti monasterii, sicut vadit per cristone montis usque in locum, qui dicitur Petra Latalanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, roads; aliud latum incipiente da ipso Agellanorivers, qui per tempus aquarivers decurrit, sicut vadit per ipsa forma, qui est inter ac terra, et terra de filii Lupijudge iudicijudge, et terra suprascripti monasterii, et terra suprascripti domni Atenulfi comitis et terra, que datum abet pars suprascripti monasterii a parte domni Mariniconsules consuliconsules, et terra de filii Iennari, et quomodo revolvit per caput de terra de suprascripti filii Iennari, et redit in iam dicta forma, qui est inter ac terra, et terra suprascripti domni Atenulfi comitis, et terra suprascripti monasterii Sancti Vincencii, et abinde sicut vadit per ipsa forma usque propinquo ecclesia IohannisJURIDICAL PERSON: churches; KEYWORD: churches, et abinde sicut vadit per pede de ipso monte, per terra suprascripti domni Landenolficount comitis, et deinde vadit per pede de ipso monte per terra suprascripti domni Landolfi comitis, et deinde vadit per pede de ipso monte circa terra de hominibus, qui ibi affines sunt, et vadit usque in via publicaroads, qui descendit da Petra Lata; unum caput a parte meridie in ipsu Agellanu, qui est inter ac terra, et monte [......] monasterio Sancte Crucismonasteries, subdita predicto monasterii Sancti Vincencii; aliud caput in iam dicta via da Petra Lata. Et cum taliter monstratum fuisset utriusque, reversi fuimus ante iam dictis comitibus, intro iam dicta civitate, et nostra qui super iudici presencia; et tunc ipsi qui supra testes segregavimus eos ab invicem: predicto Sasso duci in unam partem, iam dicto Azzo in aliam partem, predicto Rachisi clerico et notario ante nos stare fecimus, qui Dei timore monuimus, ut quicquid ille exinde veraciter sciret, ita eos testificaret. Quibus ille, extensa manu, tetigit ipsum, qui supra Petrus et monachus, et custos, atque prepositus, et testificando dixit ipsorum, qui supra Bassi, et Mari: “Scio ille terre, et monte per ille finis, que vobis “demonstravi, triginta anos possedit pars Sancti Martini”. Deinde, eo amoto, fecimus venire suprascripto Azzo, quem et ipsum monuimus de Dei timore, monuimus uterque exinde sciret veraciter ita eos testificaret. Quibus ille, estensa manu, tetigit ipsum prenominatum Petrus presbiter et monachus, et custos, atque prepositus, et testificando dixit ipsorum, qui supra Bassi, et Mari: “Scio ille “terre, et monte, [...] que vobis demonstravi, triginta annos “possedit parte Sancti Martini”. Et tunc, eo amoto, venit predicto Sassoque, et ipsum de Dei timore monuimus uterque exinde veraciter sciret, ita eos testificaret. Quibus ille, extensa manu, tetigit ipsum prenominatum Petrus presbiter, et monachus, et custos, atque prepositus, et testificando dixit ipsorum, qui super Bassi, et Mari: “Scio ille terre, et monte, [...] que vobis demonstravi, triginta “annos possedit parte Sancti Martini”. Cumque taliter tot tres, quasi uno ore, testificasset, tunc a parte predicti Bassi, et Mari posita evangelia iuraverunt eorum ipsi testes, singulos ad singulos tangendo ipsa evangelia, et dixerunt per sacramentum, ut sic esse veritas, sicut illi de causa ista testimonium retdiderunt deinde iuravit ipse, qui supra Petrus presbiter, et monachus, atque prepositus cum undecim sacramentales suos legitimos, et ipsi singulos ad singulos tangendo ipsa evangelia, et dixerunt per sacramentum, ut sic esse veritas, sicut ipsi testes de ac causa testificaverunt. Et est causacio ista finita et deliberata in omnibus. Cumque nos, qui supra Maraldo iudex taliter omnia supradicta ante nos facta atque perfecta conspeximus, pro recordando in perpetuum ea omnia suprascricta, ut amodo et deinceps, quieto nomine, abeat et possideat pars suprascripti monasterii Sancti Martini, et eiusdem rectoribus iam dicta terra, et monte absque omni contrarietate cuiusque personis, hunc eidem venerabilem locis exinde emisimus iudicatum, quem tibi Iohanni clerico atque scriba scribere iussimus. Actu Suessa. Ego qui supra Maraldojudge iudexjudge. Ego Petrus. Ego Garando. Ego Leodelgardusnotary, other clerics clericusother clerics et notariusnotary.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724 (Federici, Chronicon Vulturnense, II, n. 141)
Document number: 2047
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-09-15); Giulia Zornetta (last change on 2021-09-15)
Record source: Critical edition
Document type: Placitum/iudicatum
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 976 June
Topical date: Sessa Aurunca (Caserta)
Keywords: abbots, advocatus, bavarian, churches, cities, consules, count, gasindius of, judge, landed possessions, marepahis, marquis/duke, marquis’/ducal/princely diploma, monasteries, monks, mountains, notary, other clerics, prevosts, priests, princeps, rivers, roads, vir gloriosus/vir sublimis, witness.
Editions and document summaries: CV II, n. 141, pp. 233-238