FISCUS
In nomine Domini Dei eterni. Hugoemperor/king gratia Dei rexemperor/king. Quia *** fidelium nostrorum ********* imperiique nostri stabilitate considerat; idcirco omnium fidelium sancte Dei Ecclesie nostrisque presentibus scilicet et futuris solertia notum fieri volumus, eo quod Adelbertusbishops, fidelis of venerabilis episcopusbishops nostri per omnia fidelissimusfidelis of, cum de diversis istius regni incommodis loqueretur, retulit nobis inter cetera, qualiter canonicicanons de Bercedomonasteries, canons monasterio Sancti RemigiJURIDICAL PERSON: rivers, mountains, curtes, mansi, petiae, landed possessions, forests, fisheries, mills, cereals, wine, royal slave; KEYWORD: monasteries, quod Liutprandusemperor/king rexemperor/king a fundamentis edificavit subiecitque eum ut sub sacri palatii tutela esset, murmurarent atque non haberent ad ciborum seu vestimentorum necessitatem qualiter in ipso sancto loco deservire possent, obsecravitque presentiam nostram ut, propter omnem expensam quam prius consuete de anno in annum accipiebant, concederemus prefatis canonicis nominatam terram, unde absque murmure possint vivere Deoque servire, scilicet: in Pagazzianomansi mansosmansi duos, in Matalitulomansi similiter duos, in Roationimansi unum, in Insulamansi unum, videlicet in Casacamansi, forests, mills mansosmansi duos cum silva que dicitur Orbitulaforests molendinosquemills ibi sitos duos seu et gaium unum, nec non in Bergantemansi mansosmansi tres, et in Busitulomansi mansosmansi duos, et in Ulmitulomansi unum, et in Bantemansi similiter unum, et petias duas de pratopetiae, hay/fodder, quod iam antea soliti fuerunt habere, videlicet curticellamcurtes de VirialoESTATE: curtes, mansi, royal slave; PLACE: curtes, mansi, royal slave cum mansismansi triginta tribus et precariis tribus cum servis et ancillisroyal slave ibidem pertinentibus et aliis quos modo in illorum detinent manus, pro mercede et remedio anime nostre et ut imperium nostrum inviolabile perseveret; nec non auctoritatem apostolice sedispapal concession, quam venerabilis papapopes Benedictuspopes de eisdem rebus illis fecit, [precipientes ut nullus episcopus] temerario ausu eos ad Synodum aut ad aliquod obsequium invitare presumat, quod similiter roboraremus. Nos vero tantis deprecationibus atque iustis precibus aures clementie nostre alacriter inclinantes, iussimus predictis canonicis hoc nostro pragmatico scribi precepto, per quod concedimus et perdonamus ipsis canonicis ut habeant, tam ipsi quam et successores illorum vel qui pro tempore ibi fuerint, predictos mansos, videlicet: in Pagaciano mansos duos, in Matalitulo duos, in Roationi unum, in Insula unum, in Casaca duos, nec non et silvam que dicitur Orbitula et molendinos ibi edificatos duos seu et gaium unum, et in Bergante mansos tres, et in Busitulo duos, in Ulmitulo unum, in Bante similiter unum, et petias duas de prato, quod iam antea omnia preceptaria auctoritate habuerant, curticellamque de Viriano cum mansis triginta tribus et precariis tribus cum servis et ancillis ibidem iuste et legaliter pertinentibus et aliis quos modo in illorum detinent manibus, omnia et in omnibus predictas res concedimus et confirmamus prelibatis canonicis, vel qui pro tempore ibi fuerint, iure proprietariofiscal property, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches in integrum una cum omnibus mobilibus atque immobilibus seseque moventibus, servis et anicllis utriusque sexus, scilicet cum areis et clausuris, cultis et incultislanded possessions, cum vineiswine et campiscereals, pratishay/fodder, pascuis, silvis, salictis, sationibus atque aquarum decursibusrivers, molendinis, piscationibusfisheries, montibusmountains, vallibus, alpibus, planiciebus seu cum omnibus que dici aut nominari possunt ad eosdem mansos vel ad eandem cortem iuste et legaliter pertinentibus vel respicientibus in integrum. Precipientes igitur iubemus ut auctoritatem apostolicam nullus episcopus violare aliquando presumat, nullaque regni nostri persona eisdem canonicis de prefatis rebus aliquam audeat inferre molestiam aut diminorationem aut invasionem, sed liceat eos quiete, quod a nobis concessum est, omni timore postposito, tenere et possidere. Si quis autem, quod nequaquam credimus, huius nostri precepti pagine in aliquo temerator seu violator extiterit, sciat se compositurum auri optimi libras trecentaspenalty, medietatem palatio nostrocamera regis et medietatem prelibatis canoniciscamera of other public authorities qui pro tempore ibi fuerit. Quod ut verius credatur diligentiusque ab omnibus observetur, mau propria roborantes anulo nostro subter insigniri iussimus. Signum domni (M) Hugonis serenissimi regis. Gerlannuschancellor cancellariuschancellor ad vicem Beatiarchchancellor, bishops episcopibishops et archicancellariiarchchancellor recognovi et subscripsi. Data anno dominice incarnationis DCCCCXXVII, XIII kal. Martii, indictione XV, anno vero domni Hugonis gloriosissimi regis primo. Actum Papie. In Christi nomine feliciter, amen.
Title: Città del Vaticano, Archivio Segreto Vaticano, arm. LXI, to. 28, Privilegia ecclesiae Parmensis, c. 31
Document number: 2142
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Chiara Stedile (last change on 2021-02-08)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 927 February 17
Topical date: Pavia
Date/period of redaction: XVII
Keywords: allocation to churches, archchancellor, bishops, camera of other public authorities, camera regis, canons, cereals, chancellor, curtes, emperor/king, fidelis of, fiscal property, fisheries, forests, hay/fodder, iure proprietatis/pleno iure, landed possessions, mansi, mills, monasteries, mountains, outflow, papal concession, penalty, petiae, popes, rivers, royal slave, wine.
Editions and document summaries: DD U, pp. 22-25, n. VII
Commentary
Nel diploma è presente l'espressione precarium/precaria per designare una delle pertinenze della “curticella de Virialo”. Tale termine ricorre spesso nei diplomi regi e imperiali coevi con l'accezione di “libellus”, mentre non è mai utilizzato con il significato di “oratorium”. La scorrettezza della copia in cui il diploma è tradito potrebbe aver causato una lettura errata della parola precariis in luogo di piscariis.