Lucca, Archivio di Stato, Diplomatico, Altopascio, 1173 gennaio 20

Title: Lucca, Archivio di Stato, Diplomatico, Altopascio, 1173 gennaio 20
Document number: 2475
Author(s): Alessandro Giacomelli (file creation on 2022-04-22); Alessandro Giacomelli (last change on 2022-04-22)
Record source: Original document
Document type: Breve/memoratorium
Document tradition: Original
Fiscal property: Uncertain

Date: 1173 January 20
Topical date: Fucecchio (Firenze)
Dating elements: Stile dell'incarnazione

Show/hide in the text:

(S) In nomine domini amen. Breve memorie qualiter factum est in loco et finibus de Ficeclorivers, bridges/pontoons, boni viri/boni homines, baptismal churches in plebembaptismal churches eiusdem loci, presentia bonorum hominumboni viri/boni homines quorum nomina subter leguntur. Lis et controversia sive causa (…) vertebatur inter Insalatumadvocatus advocatumadvocatus ospitalis de RosarioJURIDICAL PERSON: hospitals; KEYWORD: hospitals; PLACE: hospitals et ospitalis de CampoJURIDICAL PERSON: hospitals; KEYWORD: hospitals; PLACE: hospitals datum ad causam agendam cum ospitali de TepascioJURIDICAL PERSON: hospitals; KEYWORD: hospitals; PLACE: hospitals a Giliberto vicario comitiscount Machariicount per petitionem rectorum illorum ospitalium, videlicet Rustici rectoris os(pitalis) de Campo cum voluntate et assensu suorum fratrum et plebanibaptismal churches de Pisciabaptismal churches et Volte rectoris ospitalis de Rosaria et Albertinelli cum voluntate et assensu suorum fratrum et episcopibishops Pistoriensi et Rolandumadvocatus advocatum ospitalis de Altepascio (talis) erat S. C. D. F. ab utraque parte. (…). Petit Insalatus possesionem pontisbridges/pontoons fluminis Arnirivers pro duabus partibus. Rolandus negat debere. Dicet Insalatus quod ospitalis de Rosario et Sancti Allucii fuerunt in possesione predicti pontis pro duabus partibus, et ceperunt facere cum ospitalis (sic) de Altepascio, et fecerunt III moras comuniter, et quod eos inde proiecerunt Lucaniconsules consulesconsules pro illis de Altepasio et eorum ordinamento. Rolandus negat. Dicet Insalatus quod ospitalarii predictorum ospitalium non fuerunt ibi admissi ad laborandum cum ad laborandum missi venirent. Rolandus confitetur eos venisse ad laborandum et laborasse, set post conventionem sexaginta lib. Item petit possessionem domorum que sunt ultra Arnum non longe ab ipso ponte et omnium possessionum eius ibi pertinentium pro duabus partibus. Rolandus negat debere. Dicet Insalatus quod suprascripti ospitales possederunt comuniter suprascriptas domos. Rolandus confitetur sic eos comuniter possedisse ante edificationem pontis, sicut nunc possidet in totum Altepasius excepta una domo, set non credit eos possedisse. Dicet Insalatus quod comuniter tantum laboraverunt in pontem quod ultra aquam ibant homines inde. Rolandus negat, set dicet quod ospitalarii eiusdem domus laboraverunt in predicto ponte cum erant in predicta domus (sic) pro his tribus, et non quod venissent ab ospitali de Campo vel de Rosario aliquis alius. Dicit Rolandus quod suprascripti laboraverunt ibi tali intellectu quod si (…) laudamentum fuisset observatum de denaris ad terminem constitutum, in laudamento datis quod esset comunis sin autem esset sin Altepascii, et quod si ibi hedificaverant ultra duas morellas, quod rectores ospitalis de Campo et de Rosario refutaverunt quod nolebant observare quod ibi non lavoraverunt et cessaverunt a laboratione. Insalatus totum negat. Dicit Rolandus quod suprascripti III ospitalarii fuerunt insimul et comuniter concordati fuerunt quod Altepasius debebat prestare LX lib. tali tenore (ut) deinde ad duos menses restitueret ospitalarius de Rosaio XX lib. et XX ille de Campo. Sin autem remaneret opus ospitalis de Altepascio. Insalatus negat. Item possessionem cellecells/hermitages de Palaiacells/hermitages petit cum suis pensionibus. Rolandus negat debere. Dicit Insalatus suprascripta ospitalia tunc comuniter possedisse suprascriptam cellam cum illius possessionibus quas tunc habebat. Rolandus confitetur predicto modo, set dicit domum postea auctam supra terreno postea acquisitum. Insalatus negat. Item petit possessionem cellecells/hermitages de Calcinaiacells/hermitages cum suis possessionibus. Rolandus negat. Dicit Insalatus predicta ospitalia tunc comuniter possidere suprascriptam cellam cum illius pensionibus quas tunc habebat. Rolandus negat. Dicit Rolandus suprascriptam cellam ex novo acquisitam, et prima venditam. Insalatus confitetur. Dicit Insalatus quod in vigilia Nativitatis vel K. januarii vel Epyfanie Tancredus Advocatusconsules et Ceciusconsules quondam Rugeri conversos expulerunt de suprascripta domo de ultra Arnum iuxta pontem ideo quia noluerunt ibi permanere per dominum Altepasci et ei soli obedientiam promittere. Rolandus confitetur Tancredum consulem venisse et claves ei qui preerant (ibi pro tribus ospitalibus) abstulisse, et Montanino pro Altepascio dedisse ideo quia papa preceperat predictis tribus ospitalibus ut pontem reficerunt, quod cum factum non esset misit consulibus lucensis ut ospitali de Altepascio darent et propriam conventionem suprascripti laudamenti LX lib. quia cessaverat. Set quando hoc fuit in cartula dicitur. Et negat quod aliquem familiarem eum inde expulisse, sed postea concordaverunt quod fecerunt sibi dari claves. Dicit Insalatus quod post suprascriptam expulsionem consules Lucenses iverunt ad rectorem ospitalis Rosarie et dixerunt ei ut faceret refutationem vel de Altepascio quod cum facere recusaret, et graviter ei minas intulerunt. Tandem ipsi minime hic pro acto recesserunt. Rolandus confitetur. Dicit Insalatus quod Guido quondam rector de Altepascio tempore mortis confessus fuit quod iniuste expulerat illos de Rosaia et de Sancto Allucio de Ponte. Rolandus negat. Dicit Insalatus quod post dextructionem pontis, cum discordia erat intra rectores ospitalium de reedificando pontem, dixit rector pontis: "Tantum est hic quod bene possumus belamente reedificare". Dominus de Altepascio dixit: "Non faciemus, nisi tantum contulerimus". Et per hunc burgum tulerunt nummos ad reedificandum. Et ille de Altepascio noluit, quia plus non conferebant. Rolandus negat. Dicit Insalatus quod rector ospitalis de Teopascio, facto hic ponte, dixit rectori de Rosario et (de) Sancto Allucio: "Vultis dare annuatim sol. V et cereos Sancto Iachobo et habeatis nostram pontis partem, sin autem dabo cuique vestro sol. V et cereos et habeam vestras partes". Et illi de Rosario et de Sancto Allucio elegerunt dare numos et habere pontem. Postea noluit stare in ea conventione rector Teopasci. Rolandus negat. Dicit Insalatus comitissamcountess Imiliamcountess pro ratione quam habebat pro abatiamonasteries, et Ceciliam pro ratione sua, et episcopum luc. pro sua et bonos homines de Ficeclo concessissent et dedissent potestatem Sancto Allucio in perpetuum edificandi pontem a Colle de Petre usque Ficecllium. Rolandus confitetur, set in perpetuum negat. Item petit possessionem cellecells/hermitages de Valconegisicells/hermitages cum suis possessionibus pro duabus partibus. Rolandus negat celle et possessionum omnium habuisse possesionem hec ospitalia. Rolandus confitetur predicto modo de cella de Palaia preter quas terras postea aquisitas. Idem petit cellamcells/hermitages de Sancto Miniatocells/hermitages. Rolandus idem, preter de casa postea facta et preter quasdam terras postea acquisitas. Item petit possessionem de (terre) Cerreta, que erat pignus. Rolandus confitetur predicto modo quo ad ius pignoris de Rosaria quo tempore communis fuit ablata possesio pontis. (Insalatus negat). Item totam (possessionem) cellecells/hermitages Salanovecells/hermitages et omnium eius possessiones, preter aquisitas post expulsionem. Rolandus negat. Et fuisse inde in possesione tempore expulsionis communiter. Rolandus confitetur predicto modo, preter post acquisitas. Et petit cellecells/hermitages de Sancto Petro in mercatocells/hermitages et possessionum eius, et fuissent inde in possesione hec ospitalia. Rolandus negat. Insalatus renuntiavit liti de fructibus et de porcis, et grege porcorum et equitatori et pariis bovum et pane et vino et aliis litibus preter suprascriptas. Item petit Insalatus lib. XX argenti pro pena. Rolandus negat. Dicit Insalatus quod ospitalis de Altepascio fuit inquisitus asse (sic) et presbiteropriests Henrigopriests pro ospitalis de Campo et per preces domini ospitalis de Campo et per parabolam et per preces et per parabola familiarium de Rosario et non Albertinelli et domni episcopi ut per deum servaret eis illam conventionem quam inter se inde fecerant in proxima preterita quadragesima. Rolandus confitetur. Item petit Insalatus duas partes lib. L duarum et sol. II. Rolandus negat. Dicit Insalatus quod Bernardus, qui tunc erat rector domus de ultra ponte iusta Arnum, cum Tamcredus eum expulit, habebat lib. L et II suprascriptas et sol. II, et eos habuit domus Altepasci. Rolandus confitetur sol. C, set non quod Altepascium inde aliquid haberet. Set Montaninus, qui tunc erat rector suprascripte domus pontis, habuit inde sol. C. Aliud negat. Dicit Rolandus quod papa precepit suprascriptis tribus ospitalibus, post destructionem pontis, quod pontem reficerent, et consules Lucani similiter preceperunt et comandaverunt. Insalatus confitetur de consulibus set pape negat. Dicit Rolandus quod lictere pape ad eum fuerunt lecte coram rectoribus duorum ospitalium. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod licteras iam alias (idem papa) pro eodem miserat. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod episcopus de Castello commonuerat eosdem Bernardum et Homodei licteras domni pape. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod, factis expensis pontis, quod Guido rector ospitalis de Altepascio et Henrigus quondam Usaldi et Rabaccatus et Corbolanus per parabolam rectoris Altepascii per diversa tempora inquisierunt Bernardum rectorem ospitalis de Campo ut portionem expensarum sibi contingentium ei restitueret, et ille respondit quod non faceret nec ibi partem volebat, immo refutabat eum. Et similem inquisitionem fecit Rabachatus et Henrigus quondam Usaldi et presbiter Iohannispriests Homodei, et ille idem quod alterum responderat, et alii etiam fuerunt inquisitores. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod post conventionem cartulam Gandulfinotary notariinotary, ubi consules fuerunt expendidi ibi in edificando pontem, rector Altepasci de illo habere quod non fuit pontis lib. LX ante ultima inquisitione. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod ante destrutione prioris pontis recesserunt rectores de III ospitalibus ab illa conventione qua annualiter rectores debebant mitti hic modo, scilicet quia miserunt ibi Bernardum rectorem suprascripti veteris pontis eo intellectu quod in vita sua taliter debebat morari. Insalatus confitetur, set negat propterea recessisse ab illa conventione. Dicit Rolandus quod Volta habuit ratum quod factum fuit de Albertinello. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod ante Torpynum de Glaria, et ante quemdam presbiter Albertinellus redidit claves in manu Volte et Volte in manu episcopi, et episcopi in manu Albertinelli. Insalatus negat. Item petit advocatus de Rosario et Sancti Allucii ab avocato de Altepascio, possesiones vel quasi aministrationis domus pontis pro duabus partibus. Rolandus advocatus de Altepasio negat. Dicit Insalatus quod ospitale de Rosario et Santi Allucii abebant aministrationem pontis et dominium pro duabus partibus. Rolandus negat ea aministrase et aministrationem habuise, set confitetur unum rectorem ibi pro tribus ospitalibus fuisse et aministrasse. Et non habebant aministrationem pro ospitalibus set pro ponte. Dicit Insalatus quod locus iste religiosus, scilicet pons, erat sub suprascriptis ospitalibus per obedientiam. Ita (quod) rector suprascripti loci et alii familiares promiserant obedientiam suprascriptis ospitalibus. Rolandus confitetur. Dicit Insalatus quod quando pons fuit dextructus erant in domo pontis lib. C eiusdem domus, que pervenerunt ad dominum Altepasci vel ad alium pro eo. Rolandus confitetur XV lib., set habebat eos Guilielmus tunc inde rector, et postea ivit Pisas ad medicandum et remansit ibi Bernardum, set non infra annum fuit refectus pons, et interim non iverit pro accaptum et nichil pervenit ad dominum Altepasci nec ad alium pro eo de suprascriptis denariis. Dicit Rolandus quod cartula quam scripsit Gandolfus notarius fuit facta ante destructionem pontis. Insalatus confitetur. Rolandus confitetur cartulam Bernardi notarii et Glandolfi notarii veraces esse. Dicit Insalatus quod III idus nov. ipse cartule facte conventionis, ubi consules fuerunt usque ad tempus facte inquisitionis unde cartula est VIII kal. iunii. Postea in manu Glandolfi notarii habuerunt illi de Altepascio, quod non remansit aput ospitalis de Ponte tantum quantum ibi expendiderat, si expendiderat. Rolandus negat. Dicit Insalatus quod a principio huius pontis usque hodie omni anno tantum acquirebantur occasione pontis quod deductis omnibus expensis remanebant singulis annis lib. L. Rolandus negat preter acquisita possessione ad opus pontis et res masaritias. Dicit Insalatus quod ante initium primi pontis domus vicecomitumviscount dedit Sancto Allucio et Acto terram et vineam ubi domus (est) ultra pontem. Rolandus confitetur. Si cepto ponte et ad utilitatem pontis, dicit Insalatus quod ante communionem ospitalium predicti Allucio et Acto levaverunt domum. Rolandus negat, set post conventionem confitetur tria ospitalia levasse. Dicit Insalatus quod ante conventionem illi duo iam levaverant tres moras. Rolandus negat, set peractus confitetur. Dicit Insalatus quod Volta erat rector de Rosaia et timore Galardi et suorum fratrum parentum aufugit de Rosaia ante quam Albertinellus fuisset inde aministrator. Rolandus confitetur, excepto quod non affugit propter timorem eorum suprascriptorum set propterea sibi displacuit propter regimine eorum de domo et suum. Dicit Insalatus quod ideo (quia) Volta recessit, Albertus fuit ibi non solito more quia non promisit obedientiam domino episcopo et non fuit offertus de Rosario, et non fuit electus affratribus (sic), et non fuit positus in sede et nec obedientiam promiserit ospitali de Rosario. Rolandus confitetur de offertione et fede et de electione affratribus, set credit quod maior pars illorum fratrum voluerit: et illi de Ficeclo et illi de Glaia petierunt comiti et comes eis concessit, et episcopus dedit claves ei. (De aliis ne) Insalatus negat de voluntate confratrum de illis de Glaias, de parte illorum de Ficeclo (confitetur), pretio et de clavibus negat, set (confitetur) episcopus (quod) dedit claves Giliberto ut ei daret. Dicit Rolandus quod dominus Altepasci dimisit eum prorsus a se. Insalatus negat. Dicit Insalatus quod dominus de Altepasci vel aliquis ex sua parte induxerat dolo et fraude Albertinellum ut faceret refutatione (sic) quam fecit ut in cartula continetur. Rolandus negat. Dicit Insalatus quod nullus conversus de Rosarie interfuit iste refutationi nec scivit donec fuit lecta in eam cartulam refutationis. Rolandus confitetur. Dicit Insalatus quod non fuit aliquid de lib. XXV qui in cartula refutationis continetur expensum pro utilitate domus. Rolandus negat. Dicit Rolandus quod Albertinellus fecit casam que duravit per quatuor menses (tam)quam aministrator de Rosaria. Insalatur confitetur. Dicit Rolandus quod (publica) fama erat in ista terra quod suprascriptum Albertinellus esset rector de Rosaria, et quod per voluntate episcopi amministrabat Rosariam. Insalatus negat. Dicit Rolandus quod in libello querimonie erat scriptus "Albertinus rector de Rosarie". Insalatus confitetur. Ad hec camdiu (sic) ventilatam et examinatam coram Giliberto vicario comitis Macarii delegato, assidentibus ei Bonoaccursojudge iudicejudge et Fortisgerra legum perito, taliter per sententiam finem accepit. Sancti Spiritus adsit nobis gratia. Ego Gilibertus, vicarius domni Macarii comitis et ab eo delegatus S. C. ab utraque parte facte et testibus iure iurando et omnibus aliis (diligenter) examminatis, per sententiam sic diffinio et consilio predictorum, videlicet ab omnibus predictis petitionibus, scilicet predictas actiones et causas, Rolandum advocatum ospitalis de Altepascio absolvo. In presentia et testimoniowitness Rolandiwitness, causidicus causidicicausidicus et Gotifrediwitness quondam Brunetti et Guidoniswitness, viscount vicecomitisviscount et Tolomeiwitness quondam Viviani et Ubertiwitness quondam Pilosichi et Bartolomeiwitness quondam Laboratoris et Iacopiwitness quondam Ormanni et Vetuliwitness quondam Agete atque Torpiniwitness quondam Rolandi et Paganelliwitness, consules consulis Pistoriensisconsules et aliorum et alii quam plures. Dominice incarnationis anno millesimo centesimo septuagesimo tertio, IIIdecimo kl. februarii, indictione sexta. (S) Ego Bonusaccursus dei gratia sacri palatii iudex ordinarius et quondam Marchesini prenominati Scatithe filius interfui et subscripsi. (S) Ego Fortisguerra quondam Ildebrandi de Octavo filius assessor in predicta causa Giliberto subscripsi. (S) Ego Guisalbertuswriter, notary notarius domni imperatoris Frederigi ibi fui et hoc breve fideliter scripsiwriter.

Keywords: advocatus, baptismal churches, bishops, boni viri/boni homines, bridges/pontoons, causidicus, cells/hermitages, consules, count, countess, hospitals, judge, monasteries, notary, priests, rivers, viscount, witness, writer.

Commentary

Le parole riportate tra parentesi sono state aggiunte in interlinea. Esiste una copia dell'atto. Riporto la sottoscrizione del notaio che l'ha effettuata: "Ego Tiniosus, domni imperatoris notarius et civis Vulterrane civitatis, autenticum illud vidi et legi unde hoc exemplar factum est et exemplavi".