FISCUS
In nomine Domini Salvatoris nostri Iesu Christi Dei eterni. Paldolfusprinceps et Landolfiprinceps divina ordinante providentia Langobardorum gentis principesprinceps. Cum principali excellentia petitionibus dilectorum suorum omnibus iuste petentibus clementer favet, qua propter noverit omnium fidelium nostrorum presentium scilicet hac futurorum sagacitas quoniam Ausentio et Theoderico germanus fidelibusfidelis of nostris hac filiis quoddam Auloaldi qui fuit habitator in castello Toccovillages/settlements, perintercessory Douferiumintercessory, gastaldus/vicegastaldus gastaldeumgastaldus/vicegastaldus dilectum fidelemfidelis of nostrum nostram deprecaverunt excellentiam ut concederemus atque confirmaremus eorum cuncta qualiter hic inferius declaratur iure quieto, de quibus petierunt sibi munitionem fieri a nostra excellentia. Quorum petitionis usquequaque libenter assensum prebentes, hos nostre munitionis apices exinde illorum fieri iussimus, per quos omnino sancimus et perpetualiter per presens hoc nostrum roboreum preceptum concedimus atque confirmamus vobis germanis Ausentii et Theoderico fidelibus nostris vestrisque heredibus omnes illos liberos hominesfreeborn tam extranei quam et aliis qui non sunt servitiales in parte rei puplice et in rebus vestris resident vel sponte ad laborandum ordinati fuerint in rebus vestris seu illos liberos extraneos et qui servitiales non sunt quos in antea in rebus vestris ad laborandum miseritis aut de rebus vestris in parte ad pastenandum dederitis, ut omnes ipsi et filii ipsorum semper defensos habeatis, ut sint defensi ab omni exhactione et ab omni datione quod qualitercumque in parte rei puplice dare debunt et ab omni servitio puplicofiscal property, public exactions, datium, servitium, exemption, et quis ex ipsis absque heredes decesseritproperty of persons without heirs et causam suam iniudicatam reliquerit, ut omnia illius sic in tua et de tuis heredibus eveniant proprietati faciendi omnia quod volueritis veluti legaliter ad nost rum sacrum venire debuerunt palatium; nec non et concedimus atque confirmamus vobis germanis Ausentii et Theoderici et ad vestris heredibus omnes illas liberas feminas qui servos vestros sibi sociaverunt maritos vel quante amodo et in antea servis vestris sibi viros copulaverint pariterque et cum ipsis servis et cum filiis et filie ipsorum, sicut omnes legibus ad nostrum sacrum evenire debuerunt palatium, ita vobis integre illorum persone concedimus atque confirmamus habendumfiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to individuals; exceptamus ipse cui securitatemimmunity a vos facte paruerit, ut iuxta nostram securitatem permanere debeant. Hec autem omnia supra dicta vobis superius dictis germanis vestrisque heredibus concedimus atque confirmamus quatenus amodo et deinceps perpetuis temporibus illud habeatis et possideatis sine ullius comitis, gastaldeis seu iudicibus nostris vel cuiuscumque persone contrarietatem, facientes inde omnia quod volueritis a nemine aliquid contrarium vobis exinde in aliquo ingerente. Ut autem hęc nostra concessio atque confirmatio firmius veriusque credatur et ab omnibus inmobiliter obserbetur, manu propria scripsimus et anulis nostris subter iussimus sigillari. Madelfridnotary, other clerics clericusother clerics et notariusnotary atque scribawriter ex iussione supra dicte potestatis scripsit. Datum octavo kalendas decembrii in anno tricesimo septimo principatus domni Paldolfi gloriosi principis et undecimo anno principatus domni Landolfi excellentissimi principis filio eius, octaba indictio. Actus in sacratissimo Beneventumcities palatio.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4939 (Chronicon Sanctae Sophiae), ed. CSS, III, 42, pp. 557-559
Document number: 3522
Author(s): Paola Massa (file creation on 2021-12-12); Paola Massa (last change on 2021-12-12)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Provenance: Sancta Sophia; monasterium (Benevento)
Date: 979 November 24
Topical date: Benevento
Dating elements: Indizione bizantina.
Date/period of redaction: XII pm
Keywords: allocation to individuals, datium, exemption, fidelis of, fiscal property, freeborn, gastaldus/vicegastaldus, immunity, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, notary, object, other clerics, outflow, princeps, property of persons without heirs, public exactions, redistributive, servitium, writer.
Editions and document summaries: Editions: IS1 VIII, col. 649C-650D; IS2 X-2, col. 473B-474A; CSS, III, 42, pp. 557-559 (source of the text reproduced here). Document summaries: Di Meo 1795-1819, VI, p. 142; Poupardin 1907, Catalogue, I, n. 134 (v. Smidt p. 123); Voigt 1902, 175.
Bibliography: De Francesco 1909-1910, p. 437, nt. 2; Bertolini O. 1926, 147.
Links: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.4939
Commentary
Il cod. Vat. lat. 4939, noto come Liber preceptorum Beneventani monasterii S. Sophiae o, più comunemente, come Chronicon S. Sophiae, fu redatto nello scriptorium del monastero di S. Sofia di Benevento e terminato nell'anno 1119. Il documento è emesso dai principi Pandolfo I e Landolfo IV.