FISCUS
IN NOMINE DOMINI SALVATORIS IHESU CHRISTI DEI ETERNI. PANDOLPHUS princeps ET IOHANNESprinceps FILIUS EIUSDEM PRINCIPISprinceps DIVINA ORDINANTE PROVVIDENTIA LANGOBARDORUM GENTIS PRINCIPES, CUM PRINCIPALIS EXCELLENTIA PETITIONI DILECTI SUI PETENTIS CLEMENTER FAVET. + Quapropter noverit omnium presentium scilicet ac futurorum sagacitas ut ex compassione clarescat pietas. et laudavile valde est ut Dei monasteria. abbatibus. monachisque qui in eis die ac nocte excubant toto conamine juvamine impertire, nunc autem nos qui supra memorati principes inclinantes nostras aures preceptionis et iussionis domini Heinriciemperor/king invictissimi imperatorisemperor/king Romanorum, Cesari augusti serenissimi nostri senioris. Ut per preceptali nostri apices concedi iuveremus pro sue mercedis anime et aliquantulum nostre in sancto monasteriomonasteries domini Salvatorismonasteries qui sito est in Insule maris prope cibitatis Neapolitanecities in qua dominus Petrusabbots reverendissimus abbasabbots regimen tenere videtur, hoc est fundoras et terraslanded possessions, servis et ancillisslave. hospitibus commenditis et curtesanis et reliqua omnia pertinentia de ipso sancto monasterio in ratione et ordine que hic subter nominative dicimus. Cuius petitionis et iussionis exaudientibus, hos nostros firmitatis apices ipsius domini Petri, venerabilis abbatis pro ipso sancto suo monasterio fieri iussimus, per quos omnino sancimus et perpetualiter abendum nostris et futuris temporibus per hoc nostrum roboreum preceptum. concedimus tibi qui supra domino Petro venerabili abbati pro ipso sancto tuo monasterio Domini Salvatoris quod sito est, ut diximus, in Insule maris. ut a nunc et in perpetuis temporibus absque ullo timore ipse venerabilis abbas vel cunctis eius successores. vel ipse sanctus monasterius semper consistat de locavillages/settlements et casalescasalia sui monasterii quibus sunt in cunctis finibus Liburiegeographic regions, casalia, landed possessions, fiscal property, textual occurrence, mention, function, redistributive, outflow, allocation to churches, hoc est: campum qui dicitur Campanianum, qui est in loco qui dicitur Turricella, et fundoras et terraslanded possessions et ecclesiamchurches Sancti Salvatorischurches de loco qui dicitur ad Fecciatalanded possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, churches, et ecclesiaschurches Sancti Petrichurches de loco qui vocatur Casaferreavillages/settlements, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, churches simul cum suis pertinentiis, et fundoras et terrislanded possessions de loco qui dicitur ad Sanctum Marcellinumvillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et ad Sanctum Georgium ad Clabaczanumvillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et in Decazanumvillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et fundoras et terrislanded possessions de loco qui dicitur Cereliana, et in loco qui vocatur Savinianumvillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et in Campu Maris. et in loco qui vocatur ad Sanctum Paulum ad Averzecities, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches et in loco qui dicitur Pastoranumvillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, cum servis et ancillisslave, et fundoras et terrislanded possessions de loco qui dicitur Casollavillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, slave. una cum ecclesiachurches Sancte Mariechurches cum suis omnibus pertinentiis, et fundoras et terrislanded possessions de loco qui vocatur Casapuczanavillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, churches, et Impumilianovillages/settlements, Atellano territorio, quam et fundoras et terrislanded possessions de loco qui dicitur Punzano et de loco qui vocatur Caibanumvillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et in Nocitum, et in Casolla Valenczana, et ecclesiachurches Sancti Angelichurches de loco qui vocatur Valenciani, cum ecclesiachurches Sancti Severinichurches, cum omnibus ecclesiis suis subiectis et cum omnibus suis pertinentiis, et ecclesiachurches de loco qui vocatur Maranulu, et in loco qui vocatur Marcianum et Mianum et in Pascariolevillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et in territorio Furculanovillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et Suessolanovillages/settlements, landed possessions, fiscal property, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et in cuncto principatu nostro Capuano, et in cunctis finibus Liburie, ut ubicumque aut quomodocumque iuste et legaliter abent vel abuerint supradicto sancto monasterio per quovis modum. Haec vero omnibus supradictis, una cum omnia in ipso habentibus supter et super, et cum viis suis ibidem intrandi et exiendi, ipsos tibi domino venerabili abbati sanctoque tuo monasterio concedimus, quam et concedimus tibi qui supra domino venerabili abbati, pro parte iam phati sancti tui monasterii, et omnibus hospitibus et comenditis, seu servis et ancillis, cortaneis, et condemalis, et defisis, cum omnibus illorum pertinentiis, atque adiacentiis, ut nulli homini a partibus nostre Langobardorum liceat parvo vel magno pigneracionem aut contrarietatem facere: in omnia et in omnibus pertinentias supradicti sancti tui monasterii qualiscumque inter partes pervenerit discordiam. neque per generalem mobitionem neque per corsam vel scammaraneque per tempore pacis neque per tempore barbaricis, et secura in omnia et in omnibus supras dicti sancti tui monasterii pertinentias cum rebus vel peculiis suis sedere et laborare deveant, nullam pacientes damnietatem neque in hominibus neque in animalibus neque in eorum scirphas preciosas vel vilias. neque propriis servis, neque colonis ne (...) aliiscumque hominibus pertinentes ipsius sancti vestri monasterii, set si quovis tempore pigneracio provenerit aut in homines aut in homines (sic) pertinentes ipsius sancti tui monasterii aut in scirphas eorum aut si in itinere reperti fuerint et ignorante pignorati aut per quacumque occasionem per iniustitiam detenta, cognita veritate absque ulla dacione et premio persolvantur cum omnibus rebus suis. Et etiam firmantes statuimus et concedimus tibi qui supra domino venerabili abbati pro parte ipsius sancti tui monasterii, ut undecumque et quomodocumque vobis iuste et legaliter pertinet vel pertinentes fuerit per quibuscumque modis ut omnia sint vobis concessum. Ea videlicet racione omnia predicta pertinentias legaliter ipsius sancti tui monasterii tibi qui supra domino Petro venerabili abbati et ad cunctos tuos successores vel ad partem sancti tui monasterii Domini Salvatoris ipsos per hoc nostrum preceptum concessimus, abenti ac possidenti, absque contradictione comitis, castaldi, iudicibus, vel sculdays, vel de cuiuscumque personas hominum contradictione vel inquietudine nemine vobis in aliquo inde molestiam ingerendi. Quod si quispiam homo magna vel parvam personam hanc nostram concessionem de quibus continet in quomodocumque biolari presumpserit, sciat se esse compositurus auri purissimi libras centumpenalty tibi qui supra domino Petro venerabili abbati vel ad tuos successores . vel ad partem ipsius sancti tui monasterii Domini Salvatoris, et haec nostra concessio de quibus continet sit vobis firma semper. Ut autem haec nostra concessio verius observetur, manu nostra propria scribsimus et ex anulo nostro subter iussimus sigillari. SIGNUM (M) Paldolfi excellentissimi principis. Petruspriests, professional writer clericuspriests et scribaprofessional writer ex iussione serenissime potestatis scribsi. Datum IIII nonas septembris, anno primo principatus domini Paldolphi quam et primo anno principatus domini Iohanni eius filii gloriosis principibus, ind(ictione) sexta. Actum in cibitatecities Capuanacities, assembly, monasteries, aqueducts, storage buildings, tower, fortifications, rivers, roads.
Title: Napoli, Biblioteca della Società Napoletana di Storia Patria (BSNSP), S. Salvatore in insula maris, SS. Teodoro e Sebastiano e SS. Sergio e Bacco, 9, BB III, n. 3
Document number: 5597
Author(s): Paola Massa (file creation on 2023-06-20); Paola Massa (last change on 2023-06-20)
Record source: Edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 1022 September 2
Topical date: Capua (Caserta)
Keywords: abbots, casalia, churches, cities, emperor/king, landed possessions, monasteries, penalty, priests, princeps, professional writer, slave, villages/settlements.
Editions and document summaries: Editions: Capasso 1885, pp. 9-11 nt. 4 (source of the text reproduced here). Document summaries: Poupardin 1907, n. 176, pp. 128-129.
Bibliography: Voigt 1902, n. 217.
Commentary
Il documento, edito nei Monumenta ad Neapolitani ducatus historiam pertinentia, è trascritto nel Catasto di S. Pietro a Castello insieme ad altri diplomi, tra cui quelli dei principi di Salerno Sichenolfo e Gisulfo (cfr. Capasso et al. 1883, p. 8 nota 4). (v. schede Fiscus 5594, 5595, 5596),
Pandolfo e Giovanni suo figlio, gloriosi principi di Capua «inclinantes aures preceptionis et iussionis domini Henrici invictissimi imperatoris Romanorum Cesarei agosto serenissimi nostri senioris [...] pro sue mercedis anime et aliquantulum nostre» concedono fra l'altro a Pietro abate del monastero di San Salvatore in insula maris presso la città di Napoli che in tutti i beni posseduti nella Liburia dal detto monastero, cioè in Turricella, San Marcellino e San Giorgio «ad Clabazanum, et in Degazano, Cereliano, Laviniano, Campomari, ad San Paulum in Avercze, in Pastorano, Casolla, Casapuzana, Pomigliano», nel territorio atellano ecc. nessun uomo a parte «Langobardorum» possa «pignorationem aut contrarietatem facere in omnia et in omnibus ecc. neque per generalem mobicionem neque per corsas vel scamaras ecc» (cfr. Capasso et al. 1883, pp. 155-156, n. 7).