FISCUS
In nomine domini nostri Iesu Christi Dei aeterni. Berengariusemperor/king divina favente clementia rexemperor/king. Dum locis divino cultui mancipatis ob divine servitutis amorem opem congruam ferimus, et regum morem decenter implemus et apud Deum profuturum nobis non diffidimus. Igitur omnium fidelium sanctae Dei Ecclesiae nostrorumque presentium scilicet et futurorum noverit industria, qualiter interventuintercessory Petriintercessory, archchancellor, bishops reverentissimi episcopibishops et archicancellariiarchchancellor nostri adiit celsitudinem nostram Gamenulfusbishops sanctae Mutinensis eclesiaeJURIDICAL PERSON: churches, inquisitio, monasteries, immunity, clusae/gates, hospitals, tuitio/bannum/mundeburdium, roads, baptismal churches, bridges/pontoons, public exactions, privileges, defensive elements, walls, mills, rights of use on woods/pastures/waters; PLACE: clusae/gates, roads, bridges/pontoons, public exactions, privileges, defensive elements, walls, mills, rights of use on woods/pastures/waters episcopus, quatenus nostrae auctoritatis preceptum confirmaremus cuncta monimina atque possessiones iuste et legaliter ad eandem eclesiam pertinentes. Cuius precibus assensum prebentes capellaschurches/religious bodies, monasteriamonasteries, xenodochiahospitals, eclesias baptismalesbaptismal churches et omnibus suis pertinentiis ad suprascriptam eclesiam stabilimus perpetuo robore eam recipientes sub nostri tuitionis mundburdtuitio/bannum/mundeburdium. Concedimus etiam ut iuxta morem aliarum res predictae eclesiae per idoneos homines et veraces omni tempore inquiranturinquisitio, et ad plenissimam usque deducantur iustitiam. Nec non etiam condonamus eidem eclesiae ut deinceps servislave aut cartulatifreedman ad eandem eclesiam iuste pertinentes nullum censumcensus publice parti persolvant, sed liceat eis quieto ordine vivere et ipsi suae eclesiae deservire. Nullusque comes aut iudex publicus, vel quislibet rei publice procurator ad causas iuditiario more audiendos in monasteriis, xenodochiis, aut eclesiis baptismalibus resideatimmunity, inquisitio, et homines tam clericos, villasvillas et agroslanded possessions seu reliquas possessiones, quas moderno tempore in diversis locis aut territoriis nostrae potestatis iuste et legaliter quieto ordine pars ipsius eclesiae possedit vel tenet, ad freda seu tributa exigendapublic exactions, aut mansiones et paratas faciendas, neque fideiussores tollendos, hominesque ipsius ecclesiae tam ingenuos quam et servos super terram ipsius commorantes distringendos, pignerandos, nec in hoste ducendos, vel ire cogendos, vel ullas redibitiones aut illicitas occasiones requirendas quibus in aliquo eadem eclesia sibique subiecti aliquod iniuste patiantur incommodum quisquam temerarius existat. Iubemus etiam atque omnimodo contradecimus, ut nullus quislibet ex omnibus pertinentiis supradicte eclesiae ullam renitentiam facere presumat, neque per ingenia adquisita aut conscriptiones et emphitecarios a presulis prefatae eclesiae iniuste conscriptas retinere inde quippiam vel modicum presumat, sed pro Dei reverentia absque ulla contradictione pars et potestas eiusdem sua recipiat iura. Sancimus etiam pretaxatae eclesiae iuxta antecessorum nostrorum decreta loca in quibus predicta civitas constructa est, ita nostrae auctoritatis precepto stabilia maneant cum cancellarius, quos prisca consuetudine prefata eclesia de clericis sui ordinis ad scribendos suae potestatis libelloslibellus/precaria/emphyteusis et fiotecarios habeat. Vias quoque, pontes, portas et quicquid antiquo iure eidem civitati a procuratoribus rei publicae persolvebatur, id est ubicumque viasroads, portasclusae/gates, pontesbridges/pontoons in sua terra habuerit, nostra vice pars pretaxatae eclesiae liberam capiendi debitum ex eis censum habeat potestatempublic exactions, privileges, et liceat ei fossata cavaredefensive elements, privileges, molendina construeremills, privileges, portas erigereclusae/gates, privileges, et super unum miliarium in circuitu eclesiae civitatis circumquaque firmarewalls, privileges ad salvandam et muniendam ipsam sanctam eclesiam suamque constitutam canonicam, et aquam aperire et claudererights of use on woods/pastures/waters absque ulla publica contradictione, ut sub nostrae tuitionis defensionetuitio/bannum/mundeburdium idem presul cum suis omnibus permanens pro nobis omnipotentem Deum valeat exorare. Si vero inter commanentes firmata fuerint testimonia ad res eiusdem eclesiae rapiendas et pars prefate eclesiae reclamaverit, quod pro huiusmodi causa iustitiam habere non possit, si negare hoc aut sacramento purgare voluerint, administratoribus eclesiae liceat pugna aut testibus, si tamen voluerint, per pugnam adprobare, ne sub hac occasione eclesia damnum incurrat. Si quis autem hec nostrae preceptionis auctoritatem temerarious infringere temptaverit, sciat se compositurum auri optimi libras trigintapenalty, medietatem camere nostraecamera regis et medietatem supradicte eclesiaecamera of other public authorities. Et ut hoc verius credatur diligentiusque ab omnibus observetur, manu propria firmavimus et anuli nostri inpressione subter iussimus insigniri. Signum domni Berengarii gloriosissimi regis. Vitalischancellor cancellariuschancellor ad vicem Petri episcopi et archicancellarius recognovi et subscripsi. Data VII id. decembr., anno incarnationis domini nostri Iesu Christi DCCCXCVIII, anno vero regni domni Berengarii gloriosissimi regis XI per indictionem II. Actum Bononie civitatis. In Dei nomine feliciter, amen.
Title: Modena, Archivio Capitolare, Fondo Diplomatico, A.9.XXVIII
Document number: 1111
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Edoardo Manarini (last change on 2021-06-07)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: No
Date: 898 december 7
Topical date: Bologna
Keywords: archchancellor, baptismal churches, bishops, bridges/pontoons, camera of other public authorities, camera regis, census, chancellor, churches/religious bodies, clusae/gates, defensive elements, emperor/king, freedman, hospitals, immunity, inquisitio, intercessory, landed possessions, libellus/precaria/emphyteusis, mills, monasteries, penalty, privileges, public exactions, rights of use on woods/pastures/waters, roads, slave, tuitio/bannum/mundeburdium, villas, walls.
Editions and document summaries: DD B I, pp. 72-74, n. XXIV.
Links: Lodovico Media Library: https://lodovico.medialibrary.it/media/schedadl.aspx?id=63d8dca4-2cd1-4faa-8712-162a6bdf3dd8
Commentary
Modello di questo diploma è quello di Lamberto del 30 settembre 898 (DD G L, pp. 96-99, n. XI).