FISCUS
In nomine Domini nostri Iesu Christi, amen. Berengeriusemperor/king divina fovente clementia rexemperor/king. Si petitionibus sacerdototum Dei iustis rationabilibus animum nostre pietatis aclomano, et ut oporteat adimplere sic egimus, procul dubio beatitudinem eterne hereditatis adipisci nequaquamambigimus et temporalem honorem facilius obtineri. Quia de re comperiat solertia omnium fidelium sancte ecclesie Dei nostrorum, presentium videlicet ac futurorum, quia vir venerabilis Odelbertusbishops, sancte Lunensis ecclesie episcopus, que est in honore sancte Dei genitricis semperque virginis Marie dictaJURIDICAL PERSON: immunity, tuitio/bannum/mundeburdium, mother churches; PLACE: mother churches, bishops; KEYWORD: bishops, ad nostram accedens maiestatem preceptumimperial/royal diploma domni Karoliemperor/king imperatorisemperor/king auctoritatesque nostrorum predecessorum regum nostris optulit obtuentibus, in quibus insertum fuerat qualiter ipse memoratam matrem ecclesiammother churches sub sua plenissima defensione atque immunitatis cuitioneimmunity cum omnibus rebus sibi pertinentibus susceperat eamque ex rebus sui imperii sublimare studuerit. Pro firmitatis vero studio nostram petiit excellentiam memoratus episcopus ut predecessorum nostrorum auctoritates nostras roboraremus firmitate. Cuius petitionibus, propter amorem divini cultus et dilectissimi fidelis nostri aures inclinantes, scilicet memorattatam matrem ecclesiam, una cum sacerdotibus et ecclesiis baptismalibus atque oraculis omnibusque rebus ad eamdem sedem pertinentibus, sub nostra plenissima tuitionetuitio/bannum/mundeburdium atque immunitatis protectione suscipimus, quatenus in nostra manens defensione nullus iudex publicus vel quislibel ex iudiciaria potestate infra res aut territoria iuste et legaliter ad eandem sedem respicientia, quas nunc in quocumque possideat loco vel quas divina maiestas augere voluerit, ad causas iudiciario more audiendas vel excuciendas ullo unquam in tenpore ingredi audeat aut fideilusores tollendos aut homines super terram ipsius, tam ingenuos quamque servos, cummanentes distringendos aut paratas faciendas, mansionaticas aut paravredos excuciendos aut freda exigenda vel ullas redibitiones seu illicitas occassiones requirere presumat, sed cumque quecumque ad ius nostri fisci exigi potueritpublic exactions, omnia luminaria ipsius ecclesie deferendas sancimus. Decernimus autem ut precepta nostrorum predecessorum regum ac nostra et omnia instrumenta caratarum, ex quibus res est manicipias per diversa loca memorata sedi actenus delegate fuerunt ac confirmate et que nunc a rectoribus eius ubicumque possidentur, deinceps per hanc nostram auctoritatem recte atque inconvulse inhibi permaneant. Quin etiam libellos et precarias inlicitasque commutationes iniuste ste conatra ecclesiastica dogmata a presulibus sancte Lunensis ecclesie emissas hoc nostre auctoritatis pragmatico infringimus, cassamus atque omnimodis evacuamus, uti amodo nullum unquam in tempore obtineant vigorem, set tanquam non fuerint, penitus cassate atque evacuas permaneant, sanctientes ac precipientes ut nullus ex iudiciario ordine iuxta easdem increpationes aliquando iudicium proferat, sed quicumque ex ipsis rebus eam inrationabiliter aliqua inscriptionis pagina agressus et accipere accintus stacontenatus perhennis temporibus maneat. De ipsis vero rebus unde conatra legem sepedicta ecclesia exspoliata videatur, legittima investitura ad eiusdem ecclesie partem ascribimus, ue deinceps iure proprietarioiure proprietatis/pleno iure iuste et legaliter teneat, possideat ex quibus neglegenter passa est diminoratione. Si quis autem contumax est rebellis huius nostre pagine iussioni contraire temptaverit, scilicet se compositurum auri optimi libras Cpenalty, medietatem palatio nostrocamera regis et medietatem iam sepedicte ecclesie Lunensi. Et ut verius credatur ac diligentius omnimodis observetur, manu propria corroboratum anuli nostri impressione subter iussimus insigniri. Signum donni Berengarii piissimi regis. Beatuschancellor cancellariuschancellor ad vicem Liutvardiarchchancellor, bishops episcopibishops archicancellariiarchchancellor regovi et subscripsi. Data VIIII kalendas iunii, anno incarnationis Domini DCCCXC, anno vero donni Berrengarii piissimi regis XII, indictione III. Actum Papiecities, fiscal property, mention, palatium, emperor/king civitatecities, palatiofiscal property, mention, palatium regioemperor/king. In Dei nomine feliciter, amen.
Title: Sarzana, Archivio Capitolare, Codice Pelavicino, cc. 64v-65v
Document number: 1118
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Paolo Tomei (last change on 2022-04-07)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 900 May 24
Topical date: Pavia
Dating elements: Stile dell'incarnazione e anno di regno
di Berengario
Date/period of redaction: 1287 December 12 - 1289 September
24
Keywords: archchancellor, bishops, camera regis, chancellor, cities, emperor/king, fiscal property, immunity, imperial/royal diploma, iure proprietatis/pleno iure, mention, mother churches, palatium, penalty, public exactions, tuitio/bannum/mundeburdium.
Editions and document summaries: DD B I, pp. 93-95, n. XXXI; Lupo Gentile 1912, n. 17, pp. 21-23; http://pelavicino.labcd.unipi.it/evt/index.html#doc=XVII_46&page=fol_064v.
Bibliography: Puglia 1997-1998; Ricci 2002.
Commentary
Nel copiare il testo, frequenti furono i fraintendimenti. La datazione è molto scorretta: l'anno di incarnazione (intervallo fra 25 marzo 890 e 24 marzo 891) e l'anno di regno (899), non concordano e confliggono anche con la presenza di Liutwardo, che diventa arcicancelliere dopo l'11 marzo 900. Quest'ultimo dato trova riscontro con l'indizione. Di qui la datazione adottata.