FISCUS
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Berengariusemperor/king divina favente clementia rexemperor/king. Quae pro sanctorum amore regius animus ipsorum ecclesiis celesti desiderio succensus prompta studet voluntate conferre, ad suae salutis augmentum ea pertinere atque proficere nulli prorsus constat ambiguum. Quapropter omnium fidelium sanctae Dei Ecclesiae nostrorumque presentium scilicet futurorum comperiat industria, Hildegariumintercessory, consiliarius regis, bishops venerabilem episcopumbishops et Sigefredumintercessory, palatine count, consiliarius regis gloriosum sacri palacii nostri comitempalatine count dilectos consiliarios nostrosconsiliarius regis nostram adiisse mansuetudinemintercessory vice Adelbertibishops reverendi sanctae Bergomensis ecclesiae episcopibishops innotescentes, eandem urbem Bergamumhouses, tower, clusae/gates, walls, immunity, districtio, right to fortify, tuitio/bannum/mundeburdium hostili quadam inpugnatione devictam, unde nunc maxime sevorum Ungrorum incursione et ingenti comitum suorumque ministrorum oppressione turbatur, postulantes, ut turres et muri ipsius civitatis reedificenturKEYWORD: right to fortify; KEYWORD: tower; KEYWORD: walls et labore et studio prefati episcopi suorumque concivium et ibi confugentium sub defensione [eiusdem matricis ecclesiaemother churches Beati Vincentiimother churches in] pristinum redificentur et deducantur in statum, et ut ob omnipotentis Dei amore animeque nostrae remedium nostra regali auctoritate roboraremur, scilicet conf[i]rmando eidem sanctae Dei ecclesiae preceptaimperial/royal diploma vel [a]uctoritates piissimorum augustorum [v]el regum seu predecessorum nostrorum omnium quotquot a tempore dive memoriae magni Karoliemperor/king regnaverunt usque ad presens tempus nostrum iuste et legaliter collata. Quorum devotis precibus libentissime adsensum prebentes, hos apices inscribi iussimus, per quos iustam prefati episcopi per predictos fideles nostros petitionem compensantes statuimus, ut pro imminentis necessitate et Paganorum incursu civitas ipsa Bergamensis reedificetur ubicumque predictus episcopus et concives necessarium duxerint. Turres quoque et muri seu portae urbisclusae/gates labore et studio ipsius episcopi et concivium ibidemque confugentium sub potestate et defensione prenominati episcopi suorumque successorum perpetuis consistant temporibus. Domoshouses quoque in turribus et supra muros ubi necesse fuerit potestatem habeat edificandi ut vigiliae et propugnaculadefensive elements non minuantur et sint sub potestate eiusdem ecclesiae. Districtadistrictio vero ipsius civitatis omnia quae ad reis publice pertinent potestatem sub eiusdem ecclesiae tuitionis defensionetuitio/bannum/mundeburdium predestinamus permanere, eo videlicet ordine, ut pontifex iam dicate ecclesiae qui pro tempore ipsi prefuerit supradicta omnia ad ius et dominium ipsius ecclesiae habeat, teneat, possideat, disponat, vindicet atque iudicet prout omnes alias res quae a pontificibus eiusdem ecclesiae priscis temporibus fuerunt possesse ac vindicatae. Per ipsorumque etiam salubrem petitionem decernimus, ut quicquid antiqui imperatores et regesemperor/king imperatrices quoque et reginaequeen Romanorum et Langobardorum seu Francorum nec non et reliqui Deum timentes memoratae sanctae Bergamensis ecclesiae suis preceptisimperial/royal diploma et testamentistestamentum contulerunt et postmodum precellentissimi reges atque augusti sua auctoritate confirmaverunt, stabile et inconvulsum nostris futurisque temporibus in ipsius iure et potestate perpetualiter man[ea]t. Et nullus comes seu vicecomes vel publice partis [iudex e]t gastaldio vel alia quaelibet persona infra sepe nominatam urbem sive in monasteriis xenodochiis vel ecclesiis baptismalibus aut cardinalibus seu oraculis vel cunctis possessionibus, quas sepe dicta ecclesia habere dinoscitur aut quas deinceps divina pietas augmentare voluerit, nemo superioris aut inferioris rei publicae procurator ad causas iudicario more audiendas conventum facere vel freda exigere aut mansionaticum vel paratas exquirere, parafredos aut fideiussores violenter tollereKEYWORD: immunity; KEYWORD: count; KEYWORD: viscount; KEYWORD: judge; KEYWORD: gastaldus/vicegastaldus; KEYWORD: monasteries; KEYWORD: hospitals; KEYWORD: baptismal churches; clericos quoque nobiliores aut cuiuscumque conditionisclergy/religious persons eiusdem prelibatae ecclesiae diocesis sive infra ipsam commanentes urbem seu suffraganeos in personis vel servis, ancillisslave, liberisfreeborn in domibus vel cunctis edifitiis suis ledere, seu homines tam ingenuos libellariosfreedman quamque servos in possessionibus vel mansionibus aut aliis edificiis prefatae ecclesiae commanentes potestative distringere, nec ullas publicas arbustarias aut redibitiones vel illicitas occasiones sive angarias super inponere audeat vel inferre presumat. Si quis igitur temerarius, quod non credimus, contra hoc nostrae […] et ptredestinationis atque confirmationis preceptum in aliquo violare aut inrumpere temptaverit, ne quod temptat perficere possit, sciat se compositurum auri optimi libras centumpenalty, medietatem palatio nostrocamera regis et medietatem prelibatae ecclesiaecamera of other public authorities. Quod ut verius credatur ac diligentius ab omnibus observetur, manu propria roboratum nostri anuli impressione asignari precipimus. Signum domni Berengarii (MF) serenissimi regis. Ambrosiuschancellor cancellariuschancellor ad vicem Ardingiarchchancellor archicancellariiarchchancellor recognovi et subscripsi. (SR) (SI D) Data VIIII kal. Iul., anno dominice incarnationis DCCCCIII, domni vero Berengarii piissimi regis XVII, indictione VII. Actum Moedicia. In Dei nomine feliciter, amen.
Title: Bergamo, Biblioteca Civica Angelo Mai, Pergamene Lupi, Salone, cass. 3, G, cassetto F, n. 11
Document number: 1130
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Chiara Stedile (last change on 2021-02-08)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: No
Date: 904 June 23
Topical date: Monza
Keywords: archchancellor, baptismal churches, bishops, camera of other public authorities, camera regis, chancellor, clergy/religious persons, clusae/gates, consiliarius regis, count, defensive elements, districtio, emperor/king, freeborn, freedman, gastaldus/vicegastaldus, hospitals, houses, immunity, imperial/royal diploma, intercessory, judge, monasteries, mother churches, palatine count, penalty, queen, right to fortify, slave, testamentum, tower, tuitio/bannum/mundeburdium, viscount, walls.
Editions and document summaries: DD B I, pp. 134-139, n. XLVII
Links: http://rm.univr.it/didattica/fonti/bordone/sez1/cap2_stampa.htm
Commentary
Il dettato segue in gran parte il diploma di Berengario del 21 febbraio 904 (DD B I, pp. 124-127, n. XLIII) ed è ripreso in parte dal diploma di Carlo III del 30 luglio 883 (MGH DD Ka III p. 141, n. 88), che Schiaparelli ritiene frutto di una falsificazione.