FISCUS
In nomine domini nostri Iesu Christi Dei aeterni. Berengariusemperor/king gratia Dei rexemperor/king. Si sanctis ac venerabilibus locis nostrae memoriae augmentum tribuimus vel privilegia apostolicorumpapal concession seu praedecessorum nostrorum regum videlicet ac imperatorum praeceptaimperial/royal diploma roboramus, apud Dominum veniam promereri non diffidimus. Unde notum esse volumus omnibus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus tam praesentibus quam futuris, qualiter vir venerabilis noster fidelis scilicet Garibaldus Novariensisintercessory, bishops episcopusbishops nostram expetiit clementiam, interventuintercessory ac petitione venerabilis Adelberti Bergomensisintercessory, bishops episcopibishops, quatenus omnia privilegia apostolica ipsius sanctae Novariensis ecclesiae atque omnium praedecessorum nostrorum regum vel imperatorum praecepta eiusdem iam dictae ecclesiae suarum omnium rerum eorum auctoritate subnixa confirmationis et corroborationis nostrae praecepto innovare dignaremur. Cuius petitionibus animum concessionis accomodantes, in omnibus, iuxta privilegia et praecepta roborata, suam petitionem stipulare ratum duximus, hoc est abbatiammonasteries in honorem sancti Archangeli Michaelis et sancti Ianuarii martyris Christicurtes, operae, public exactions, profits of justice, tolls, teloneum, immunity, churches, monasteries, cells/hermitages, hospitals, freeborn, aldius, slave, freedman aedificatam iuxta Leocediomonasteries cum celliscells/hermitages et sinodochiishospitals atque capellischurches cum servis et ancillisslave et aldionibus utriusque sexusaldius et cum omnibus pertinentiis suisque adiacentiis, seu et universas res iam dictae sanctae Novariensis ecclesiae undecumque vel qualitercunque iuste et legaliter acquisitas, praecipientes et statuentes sub nostrae immunitatis tuitione perpetuoimmunity consistere et a nulla potestativa vel tirannica persona quasi regali auctoritate aliquid exigendo presumatur qualibet violentia aut teloneumteloneum vel ripaticumtolls atque districtumprofits of justice seu arbustericiamoperae, public exactions aut quamcumque redibitionem publicampublic exactions quoquo modo exigere, et cum reliquis aliis sacratis locis, cortibuscurtes cunctisque rebus et familiis utriusque sexus aldianibusque et libellariisfreedman, liberis etiam hominibusfreeborn et servis ad eundem episcopium pertinentibus. Deinceps sicut a sanctis apostolicis et beatae memoriae predecessoribus nostris privilegiis et preceptis summa auctoritate statutum est, ita etiam scripto manu et annulo corroborationis nostrae perpetuam immunitatis nostrae firmiatetem relinquimus, confirmamus et corroboramus, absque contradictione ullius vim inferentis personae. Quod si quis, quod minime credimus, hoc nostrae regalis clementiae indultum molestare praesumpserit, mulctamus eum poena districtionis nostrae compositurum centum libras auri optimipenalty, medietatem parti nostraecamera regis, medietatem sanctae ecclesiaecamera of other public authorities cui vim praesumptuosam intulerit. Et ut haec in Dei nomine institutionis nostrae auctoritas perpetuum obtineat firmitatis tenorem et ab omnibus fidelibus nostris praesentibus et futuris diligentius observetur, manu corroborationis nostrae firmavimus et annuli nostri inpressione insigniri iussimus. Signum domni (M) Berengarii gloriosissimi regis.
Title: Venezia, Biblioteca Marciana, ms. class. IX, cod. CLI, c. 359
Document number: 1135
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Chiara Stedile (last change on 2021-02-08)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: Between 895 and 902
Dating elements: Emanato durante il vescovato di
Garibaldo di Novara.
Date/period of redaction: XVIII in
Keywords: aldius, bishops, camera of other public authorities, camera regis, cells/hermitages, churches, curtes, emperor/king, freeborn, freedman, hospitals, immunity, imperial/royal diploma, intercessory, monasteries, operae, papal concession, penalty, profits of justice, public exactions, slave, teloneum, tolls.
Editions and document summaries: DD B I, pp. 174-176, n. LXIV
Commentary
Secondo DD B I, p. 175, il vescovo Garibaldo fu a capo della chiesa di Novara fino al 905. Per un approfondimento del significato di arbustericia si rimanda a Wiener 1915. Per questo diploma Schiaparelli si avvalse della copia allestita da Muratori.