FISCUS
In nomine Domini nostri Iesu Christi. Tricesimo septimo anno principatus domni Paldolfiprinceps et duodecim anno principatus domnus Landolfi et filii, gloriosis et magnificivir magnificus, vir gloriosus/vir sublimis principibusprinceps, mense September, octaba idus. Ideoque ego Rachis castaldeusgastaldus/vicegastaldus de Bicu Albumvillages/settlements, gastaldus/vicegastaldus, filius quondam Rachisi de cibitatecities Soranacities, divina inspirationem compulsus, pro remedium anime mee, genitori nostris, ut hic et apud eternum Dominum requiem et misericordiam invenire valeamus, per hanc carta offeruimuscartula, offersio/donatio ego prenominatos in monasteriomonasteries Sancti Benedicti monasteries, abbotsubi, Deo auxiliante, domno Aligernusabbots venerabilis abbasabbots regimen tenere esse bidetur, hoc est una curte curtesmeam et duo gualdoragualdi que habeo in finibusconfinia Bicu Album, ipsa curte ubi ecclesia Sancti Victorinichurches bocatur, quod est ad propinquo ipsum lacumlakes; ipsa curte finemconfinia habet: de uno latere anticoconfinia qui pergit de monte Albetumountains et mittit in ipsum fossatumcanals qui se creat in latere montis et pergit usque in Terre Albeareas, confinia et mittit in fossatum qui pergit in flumen ubi Iuncturanatural landscape, rivers vocatur, et a secunda parte cacumen de ipso monte Albetu, et a tertia parte quomodo ipsa valle pergit de suprascripto monte et pergit usque in lacu Taurinilakes, a quarta parte ipsa aquarivers, lakes et cannetumarshes/lagoons/tombolos et quomodo pergit in ipsa Iunctura; unum gualdumgualdi in locum qui nominatur Silva Planaconfinia, forests, other administrative unit, in locum ubi pontem marmoreumconfinia, marble, bridges/pontoons, other administrative unit est edificatum; ipsum habet finem: a prima parte fossatum qui pergit de ipsa Concaconfinia et mittit in supradicto pontebridges/pontoons, a secunda parte via publicaroads et quomodo mittit in ipso Golletaconfinia, a tertia parte fossatu qui nominatur Gollituconfinia, a quarta parte res Sancti Benedicti qui nominatur Abbatissaareas, confinia, landed possessions; aliu gualdu in monte qui nominatur Albetu, ubi ipsa Forcella vocatur, et habet fine: de ipso monte ubi Forcella de fossa Cervuliconfinia, mountains, forests vocatur, a secunda parte vallenatural landscape maiore qui est fra ipsum monte et aliu monte, et a tertia parte ipsu colle de Finocclitu confinia, mountainset quomodo pergit in valle ubi Pesclulu Elecusuconfinia, natural landscape vocatur, et a quarta parte fine pede monte ubi nominatur Guarconfinia, mountains…, usque in res Sancti Benedicti; ipsa supradicta curte cum ecclesia Sancti Victorini qui ibi edificata esse videtur, et cum case muratecasae/cassinae massaricie et cum molinomills et cum loca molendinemills et cum forme et aquariverbed, lakes, shores, infrastructures, rights of use on woods/pastures/waters, cum omni intro se vel super se habente de supradicta curte et de supradicti gualdora, cum omnia inferiora ac superiora sua, totum et integrum in ipso supradicto monasterio offerui ego Rachisi. Unde nec nobis, neque a germanos meos, neque a nostris heredes nulle exinde reservavimus, in ea ratione ut amodo et semper firmiter habeat et possideat supradicta curte cum gualdora cum predicto monasterio eiusque rectoribus. Et obligo me qui supra Rachisi vel nostris heredibus in suprascripto monasterio Montis Casino eiusque rectoribus integra curte et cum supradicte gualdora defendere et antestare ab omnibus hominibus, et si hanc offersione dirrumpere vel retornare quesierimus, vel si oc scriptum in quavis parte refutare temptaverimus, LXXX(a) solidos Vizanteos aureos penampenalty nos et nostros heredes componere et dare obligamus in isto monasterio et ad rectores, et oc scriptum firmus permaneat semper. Et taliter ego supradicto Rachisi feci, et te Luponotary notarionotary scribere rogavi. Actum Bicualbumvillages/settlements. Ego Rachisi in ac carta a me facta me subscripsi. Ego Leojudge iudexjudge Ego Barowitness rogatus testiswitness Ego Aczowitness rogatus testiswitness.
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, Reg. 3 (Martin et al., Registrum Petri Diaconi, II, n. 321, p. 944)
Document number: 1222
Author(s): Antonio Tagliente (file creation on 2021-06-28); Antonio Tagliente (last change on 2022-04-12)
Record source: Critical edition
Document type: Cartula
Document tradition: Copy
Fiscal property: No
Date: 980 (979?) September
Topical date: Vicalvi (Frosinone)
Keywords: abbots, areas, bridges/pontoons, canals, cartula, casae/cassinae massaricie, churches, cities, confinia, curtes, forests, gastaldus/vicegastaldus, gualdi, infrastructures, judge, lakes, landed possessions, marble, marshes/lagoons/tombolos, mills, monasteries, mountains, natural landscape, notary, offersio/donatio, other administrative unit, penalty, princeps, rights of use on woods/pastures/waters, riverbed, rivers, roads, shores, vir gloriosus/vir sublimis, vir magnificus, witness.
Bibliography: Bloch 1986: 203, 820, 1348.
Commentary
Ratchis, f.q. Rachisi della città di Sora, gastaldo di Vicalvi, offre a Montecassino una curtis con la chiesa di S. Vittorino nonché due gualdi, uno sito a Pons marmoreus e l’altro in monte Albetu.