FISCUS
[I]n nomine Domini Salvatoris nostri Iesu Christi Dei eterni. Paldolfusprinceps et Landolfusprinceps divina ordinante providentia Langobardorum gentis principesprinceps. Cum principali excellentia petitionibus dilectorum suorum omnibus iuste petentibus clementer favet, quapropter noverit omnium fidelium nostrorum presentium scilicet ac futurorum sagacitas Azzonemintercessory, abbots venerabilem abbatemabbots monasterii Sancte SophieJURIDICAL PERSON: monasteries; KEYWORD: monasteries quid constructum est infra hanc Beneventumcities, fiscal property, roads, immunity, property of persons without heirs, freeborn, slave civitatemcities iuxta sacro nostro palatiopalatium, per Landolfumintercessory, count comitemintercessory, count dilectum barbanumuncle/aunt of nostrum nostram adiit a Deo protegenda principalem dignitatem, deprecans ut pro augmento eiusdem monasterii nostreque patrię salvationem concederemus in eodem monasterio cuncta qualiter hic inferius declaratur iure quieto, de quibus petierunt in predicto sancto monasterio fieri munitionem a nostra excellentia. Et ne eiusdem religiositatis eius inaudita fieret postulatio usquequaque assensum prebentes, hos nostre munitionis apices in eodem venerabile monasterio exinde fieri iussimus, per quos omnino sancimus et perpetualiter per presens hoc nostrum roboreum preceptum concedimus in nominato sancto monasterio Sancte Sophię ipsa trasendafiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, roads que vadit retro ipsa ęcclesia et que in parietibus eiusdem ęcclesię coniuncta est, id est a casa Agnelberti calciolariispecialized workers et usque in ipsa platea puplica qui venit ante ęcclesiachurches Sancte Marięchurches subdita Domini Salvatorischurches cappella nostri sacri palatii, ita ut potestatem habeat partem eiusdem monasterii eadem trasenda claudere et sue proprietati illam tenere et dominare; denique et concedimus in eodem venerabile monasterio omnes illas liberas feminas qui servis eiusdem monasterii sibi sociaverunt maritosfiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, freeborn qui sibi viros copulaverunt servos ipsius monasterii vel quante amodo et in antea sibi viros copulaverint servos eiusdem monasterii, videlicet una simul cum ipsis servisslave et cum filiis et filie suę veluti legibus ad sacrum nostrum evenire debuerunt palatiumfiscal property, mention, inflow, confiscation; pariterque et concedimus in eodem sancto monasterio ut omnes illi liberi hominesfiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, freeborn qui in rebus eidem monasterii resident ad laborandum, vel illos quod in antea ibidem sponte fuerint ordinati ad laborandum et res proprias non habent ut amodo et deinceps defensi sint ab omni datione et exhactione et servitio puplicoprivileges, exemption; nec non et concedimus in predicto monasterio omnes res illas exfundatas landed possessions, fiscal property, object, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, property of persons without heirsqui nunc cum rebus eiusdem monasterii coniunctum est. Ea etenim sanctione cuncta qualiter superius legitur in eodem sancto monasterio concessimus habendum quatenus amodo et deinceps eodem sancto et venerabili monasterio eiusque abbatibus atque rectoribus omnia supra scripta haberent et possiderent sine ullius comitis, gastaldeis sed iudicibus vel sculdahis nostris aut cuiuscumque persone contrarietatem, facientes inde omnia quod voluerint, a nemine aliquid contrarium exinde in aliquo ingerente. Ut autem hęc nostra concessio plenius in Dei nomine habeat vigorem et ab omnibus inviolabiliter observetur, manu propria scripsimus et anulis nostris sigillari iussimus. Signum domni Paldolfi gloriosissimi principis. Madelfridwriter, notary, other clerics clericusother clerics et notariusnotary atque scribawriter ex iussione supra dicte potestatis scripsi. Data kalendis septembrii in anno vicesimo secundo principatus domni Paldolfi gloriosi principis et in quinto anno principatus domni Landolfi excellentissimi principis, nona indictione. Actus in sacratissimo Beneventanocities, fiscal property palatio.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4939 (Chronicon Sanctae Sophiae), ed. CSS, I, 43, pp. 413-416
Document number: 1358
Author(s): Paola Massa (file creation on 2021-12-12); Paola Massa (last change on 2021-12-12)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Provenance: Sancta Sophia; monasterium (Benevento)
Date: 965 September 1
Topical date: Benevento
Dating elements: Indizione bizantina.
Date/period of redaction: XII pm
Keywords: abbots, allocation to churches, churches, cities, confiscation, count, exemption, fiscal property, freeborn, inflow, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, landed possessions, mention, monasteries, notary, object, other clerics, outflow, palatium, princeps, privileges, property of persons without heirs, redistributive, roads, slave, specialized workers, uncle/aunt of, writer.
Editions and document summaries: Editions: IS1 VIII, col. 603A-604B; IS2 X-2, col. 442C-443C; CSS, I, 43, pp. 413-416 (source of the text reproduced here). Document summaries: Di Meo 1795-1819, VI, p. 39; Poupardin 1907, Catalogue, I, n. 115; Voigt 1902, 158.
Bibliography: Bertolini O. 1926, 143.
Links: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.4939
Commentary
Il cod. Vat. lat. 4939, noto come Liber preceptorum Beneventani monasterii S. Sophiae o, più comunemente, come Chronicon S. Sophiae, fu redatto nello scriptorium del monastero di S. Sofia di Benevento e terminato nell'anno 1119. Il documento è emesso dai principi Pandolfo I e Landolfo III.