FISCUS
[Leopopes episcopus servus servorum Deipopes ..................... monasterimonasteries] Sancti Martinimonasteries qui situm [est post absidam in introitu ecclesiechurches beati apostolorum principis]mother churches in perpetuum. [Convenit apostolico moderamini pia religione pollentibus benivola compassione succurrere ac po]scentium animu alacri devo[tione impertiri assensum; ex hoc enim lucri potissimum premium apud conditorem omnium Deum promeremur si ven]erabilia loca oportune ad melio[rem fuerint statum sine dubio perducta] * * * * * * * * * * * * * pontificalem sacratissimam et finetenus * * * * * * * * [ecclesiachurches] Sancti Salvatorischurches Domini nostri ad sepeliendos omnes [peregrinos, ecc]lesiachurches Sanctae Dei genitricis virginis Marie que vocatur scola Saxonumchurches] * * * ecclesiachurches Sancti Michaelis q[ue vocatur] scola Frisonorumchurches, [ecclesiachurches Sancti Iustini[ qui appellatur [scola Langobardorumchurches] una cum ecclesiachurches Sancti Zenonischurches cum casis, criptis, vineis, puteis, arboribus fructi[feris et infructiferis cum omnibus pertinentiis, posite] infra hanc nostram nova civitate Leoniana et inter affines: a primo latere incipiente * * * * * [nu]per edificavimus [* **] e[t] de[ind]e * * *um mur[um] * * * * * * * *m, et a secundo latere terralanded possessions de venerabili monasteriomonasteries Sanctorum Iohannis et P[auli et ortumlanded possessions Sancte Marie in Orato]rio qui est in capo de portico, et a tertio latere ipso portico usque in silice qui est ad arco maiore et per ipsa silice et via usque in fluvio [Tiberis pre]dicto loco qui dicitur Spellari, et a quarto latere iam dicto fluvio Tiberis. Pariter c[oncedimus et confirmamus fundorafundi in integro] qui vocantur [Taliano maiorefundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money et aliud quod vocatur Ta]liano minorefundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, fundumfundi Fasciolafundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, fundumfundi Casanillofundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money et fundumfundi Casapindulafundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, [fundumfundi Rotulafundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money], fundumfundi Cucumellifundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, fundumfundi [Protelarisfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, omnes invicem] q[u]oerentes cum diversis fundis et vocabulis eorum, campis, pratis, pascuis, silvis, cum casis et vineis et cum omnibus ad eosdem fundos gener[a]l[iter et in integro pert]inentibus, positos foris porta Sancti Petri apostoli via Claudia miliario ab urbe Roma plus minus quarto vel q[uin]to et inter affines: a primo latere inci[piente a cava maiore recte] per silice quae dividit inter suprascriptae fundorafundi et casalecasalia qui [vocatur Pratane]ll[acasalia iuris monasteriimonasteries Sancti Stephani maiorismonasteries et ducente usque in rivo qui pergit a] pontebridges/pontoons Sofflari, a secundo latere ipsius rivo qui dividit inter iam dictae fu[ndorafundi et casa]l[ecasalia qui vocatur Men]ori casaliaiuris supradicto monasteriomonasteries Sancti S[tephani maioris, a tertio latere] casalecasalia qui vocatur Bretti et SuberetaESTATE: casalia; PLACE: casalia iuris monasterimonasteries Sancti Laurentii qui appellatur Pallatinimonasteries et quarto latere formaaqueducts [vocat]a Sapatina, quae mittit usque in via C[ornelia que ducit in ba]silicamother churches Sanctae Rufinae et Secundaemother churches et casalecasalia qui vocatur Casagurdicasalia iuris eiusdem monasteriimonasteries Sancti Stefani maioris et deinde ducente per valle usque in[fra Balnearia et rect]e ascendente per alia valle qui dividit inter prenominata fundora et colle [Sancti] Stefani et [ex]inde pergen[te in va]lle Caunara [et veniente usque in] predicta silice seu caba qui est primus finis. Immo etiam et fundumfundi unum in integro qui appellatur Cleandrisfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money cum ecclesiachurches Sancte martiris Christi Agathechurches. Insuper casamcasae/cassinae massaricie qui dicitur Lardariacasae/cassinae massaricie, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, nec non et fundumfundi Adtalianumfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money cum casis, vineis, seu terris, campis, pascuis, cultum vel incultum s[icuti desi]gnato esse videtur cum thermis, criptis et monumentis, positum fori[s porta] Sanc[ti] Pe[tri] apostoli via Au[relia. Po]rro et fundumfundi unum i[n integro] qui [Olivetumfundi, fiscal property, object, inflow, outflow, allocation to churches, rent in money v]ocabulo nuncupatur cum ecclesiachurches Sancti Cosmae et Damianichurches. Immo etiam et fundorafundi in in[tegro que vocantur Attici]anofundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money et Colle fundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money et Paulifundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money vel siquis ali[is nominibus appell]antur. Verum etiam et fundumfundi unum in integro qui vocatur BuccegeESTATE: fundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money; PLACE: fundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money cum ecclesiachurches Sanctorum marti[rum] Marii et Marthae filiorumque eiuschurches cum [casis, terris, vineis], pratis, pascuis, silvis, salectis, arboribus pomiferis, vel incultum diversis generis, rivis, aquae perhennis et cum omnibus finibus limitibus * * *dorum. Sive etiam concedo vobis monasteriummonasteries Sancti Sebastianimonasteries cum massismassae, fund[i]sfundi, seu casalibuscasalia atque appendicibus, aquimolismills et olib[etis] et vineis, vel omnia et in omnibus ad eundem venerabile monasterium generaliter et in integro pertinentibus, constitutum infra civitatecities Centumcellensicities * * * * massamassae que appellatur Liciniana qui et Genfluvio nuncupaturESTATE: massae, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money; PLACE: massae, fiscal property, in quo est oratoriumchurches/religious bodies Sancti Laurentiichurches/religious bodies cum fundumfundi qui vocatur Casariafundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money cum omnibus ad eundem generaliter [et in integro perti]nentibus, positum territoriocity territory Centucellensis. Immo et fundosfundi duos qui appellantur Arap* *um et Scurianumfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money * * *[c]ampi ibi ipso constitut[i] S * * * a Silviniano et priscis constitutos via Appia territoriocity territory Billeternensicity territory. Porro et fundosfundi q[ui vocantur * *]iliariolum, Nobulamfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, Palmisfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money et Vivariu[m]fundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money * * * vineis cum omnibus ad eos generaliter et in integro pertinentibus, positos via Clodia miliario ab urbe Roma plus minus quinto ex corpore suburbani patri[monii]patrimonium * * una cum etiam fundumfundi unum in integro qui appellatur * * * * cum ecclesiafundi Sanctae Dei genitricis Mariae, ibi ipso [constituto una cum pratis, campis, pascuis], silvis, salectis, arboribus pomiferis vel infructiferis et cum omnibus ad eum pertinentibus, positum territoriocity territory Collinensicity territory miliario ab urbe Roma plus minus * * * *. Denique fundumfundi qui vocatur Barianumfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money in quo est ecclesiachurches Sanctorum Martini et Laurentii, seu et alio fundumfundi qui vocatur Varianum minorefundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money atque fundumfundi Terrellafundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money * * * [A]gellumfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, Tibulianumfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, Casambrifundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money, Medianafundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money sivi invicem coherentes. Pariter et fundumfundi Olianu[mfundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money in quo] est oratoriochurches/religious bodies Sancti Valentini in integro, p[ositos territoriocity territory * * *] Veterecity territory miliario ab urbe Roma plus minus vicesimo quinto ex corpore massaemassae Vurianaefundi, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, rent in money. Simulque et con[cedo vobis] ospitaleshospitals duos sivi invicem coher[entes], venerabile monasteriummonasteries qui coniuncto esse videtur cum ecclesiachurches Sancti Petri apostoli cum oratoriochurches/religious bodies Sancti Sisti qui est [iu]xta ferrata atque Leoni pape et Sancti Adriani una cum * * * * no qui exit in ecclesiachurches Sancti Petri inter oratoriachurches/religious bodies Sancti Leonis et Sancti Adriani qui sunt iuxta oratoriochurches/religious bodies dompnico. Item et concedo vobis ecclesiam * * * * cum terris et vineis et piscariafisheries iuxta se et cum omnibus ad eam pertinentibus; a presenti secunda indictione tibi et per te hec omnia * * quae superius as[cripta le]gunturet ea quae usque nunc per quovis modis in prelato venerabili monasterio fuerunt vel cuncta quae tu ipse * * etiam postea ibidem acquirere * * * * * * * * * * per hanc nostram apostolicam preceptionem seriem confirmamus pro mercede animae [nostre] in iam dicto venerabili monasteriomonasteries Sancti Martini * * * * * * atque presentis et futura perhemnis temporibus, idest usque in finem seculi secura integritate * * * sancimus detinendum ac possidendum * * * a te tuisque successoribus singulis quibusque indictionibus pensionis nomine rationibus supra[dicto]rum locorum ecclesiasticis † TRES † auri [uncias rent in moneysine omni] difficultate in perpetuum persolvantur. Si quis autem, quod non credimus, temerario ausus contra huius nostrae apostolicae auctoritati privilegi[um dona]tionis seriem pie a nobis promulgatum agere vel temptaverit, sciad se Domini nostri apostolorum prin[ci]pis P[etri] anathematis vinculo innoda[tum et a regno] Dei alienus et cum diabolo et eius atrocissimis pompis atque cum Iuda traditore Domini Dei et salvatoris nostri Iesu Christi in eternum igne concrematum, si[mulque in vo]ragine tartareosque chaos demersus cum inpiis deficiant. Qui vero pio intuitum custodes et observatores huius nostri apostolici privilegiis extiterit, benedictionis gratia et celestis retributionis in eterna gaudia [a domino nostro Iesu Christo] consequi mereatur. Scriptum p[er manum] Theodori notarii regionarii et scriniarii Sanctae Romanae Ecclesiaenotary in mense [et indictione] suprascripta secunda. † BENE VALETE † † Datum .IIII. idus augustus per manum Theophi[l]acti secundicerii sancte Sedis apostolicaepapal court officer, inperante domno nostro piissimo perpetuo augusto Lothario a Deo coronatus magno inperatoreemperor/king anno tricesimo et septimo, et post con[sulat]us anno tricesimo et septimo, indictione secunda. † Ego Iohannes (MG) scriniarius Sanctae Romanae Ecclesiaescriniarius sicut inveni in thomo carticineo iam ex magna parte vetustate consumpto, scripto a predicto Theodoro scriniario Sanctae Romanae Ecclesiae ita non tenore deviato diligenter exemplavi et scripsi atque a tenebris ad lucem perduxi, anno undecimo pontificatus domni Innocentii secundi pape, indictione quarta.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Arch. Cap. S. Pietro, Caps. IV fasc. 9 (S. Pietro, nr. 2)
Document number: 1543
Author(s): Dario Internullo (file creation on 2022-03-08); Dario Internullo (last change on 2022-03-08)
Record source: Critical edition
Document type: Papal concession (papyrus)
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 854 August 10
Date/period of redaction: 1141
Keywords: aqueducts, bridges/pontoons, casae/cassinae massaricie, casalia, churches, churches/religious bodies, cities, city territory, emperor/king, fisheries, fundi, hospitals, landed possessions, massae, mills, monasteries, mother churches, notary, papal court officer, patrimonium, popes, rent in money, scriniarius.
Editions and document summaries: S. Pietro in Vaticano, nr. 2, pp. 432-437
Links: https://digi.vatlib.it/view/ARC_Arch.Cap.S.Pietro.caps.IV.fasc.9
Commentary
Copia autentica membranacea del 1141 dello scriniario Iohannes, sicuramente esemplata da un originale papiraceo, come specificato nella formula di autenticazione e come pure desumibile dalle lacune testuali presenti nella pergamena (si veda il link). Sul contesto politico dell'originale si veda Marazzi 1994: 261-262. Sul documento e sulle copie di Iohannes, Stocchi 2010.