FISCUS
Sergiuspopes episcopus servus servorum Deipopes, dilectissimo et sanctissimo Ildebrandobishops fratri et coepiscopo nostrobishops Sancte Silve Candidemother churches et per te in eodem venerabili episcopio tuisque successoribus in perpetuum. Convenit apostolico moderamini pia religione pollentibus benivola compassione succurrere et poscentium animis alacri devotione impertiri assensum. Ex hoc enim lucri potissimum premium apud conditorem omnium Deum reponitur, quando venerabilia loca oportune ordinata ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta. Et ideo considerantes desolationem ecclesiemother churches sanctarum Rufine et Secunde que appellatur Silva Candidamother churches, quam passa est a nephandissima Sarracenorum gente, sicut ruina ipsius loci testatur, et plebes atque casilia, que pene absque agricolis et habitatoribus esse noscuntur, ob restitutionem et reparationem sacri loci ipsius et remedium anime nostre concedimus tibique, fratri Ildebrando, venerabili episcopo, et per te in eadem sancta ecclesia in perpetuum massammassae que appellatur Cesanamassae, wine, fiscal property, object, outflow, allocation to churches, coloni/tenants, agricultural renders, public exactions, census, datium, angaria in integrum cum fundisfundi et colonislanded possessions suis, qui appellantur Furculefundi, Tandilianumfundi, MartinianumESTATE: fundi; PLACE: fundi, fiscal property, item coloniamlanded possessions de Solarolanded possessions et coloniamlanded possessions de Cortinalanded possessions atque coloniamlanded possessions de Gradolfolanded possessions et coloniamlanded possessions de Micinnolanded possessions, coloniamlanded possessions de Vallelanded possessions seu coloniamlanded possessions de Fontanalanded possessions et coloniamlanded possessions de Sanctolanded possessions, coloniamlanded possessions de Corilianolanded possessions necnon et coloniamlanded possessions de Laurolanded possessions simulque coloniamlanded possessions de Casanovalanded possessions et coloniamlanded possessions de Tribunolo et de Mesupanelanded possessions, coloniamlanded possessions de Castania Cupalanded possessions, coloniamlanded possessions de Cabellis et de CesanoESTATE: landed possessions; PLACE: landed possessions, fiscal property sive quibuscumque aliis vocabulis nuncupantur cum casiscasae/cassinae massaricie, vineiswine, casalibus seu appenditiis et cum omnibus finibus, terminis limitibusque suis, terris, campis, pratis, pascuis, silvis, salictis, arboribus pomiferis, fructiferis vel infructiferis diversi generis, puteis, fontibus, rivis, aque perhennis, edificiis, parietinis, arenariis adiunctis adiacentibusque suis, cum ecclesiachurches que vocatur sancti Andree apostoli infra ipsam edificata massammassae una cum colonis atque massaritiis, tributariis et angarialibus, masculis et feminis, filiis et filiabus ac nepotibus eorum ibidem residentibus aut exinde pertinentibuscoloni/tenants, ubicumque inventi fuerint, cum omni censucensus atque dationibustolls et functionibuspublic exactions necnon angariisangaria vel quicquid de eadem massa que vocatur Cesana in integrum in nostra Sancta Romana ecclesia secundum solitam consuetudinem persolvi debet et cum omnibus ad supradictam massam que vocatur Cesana generaliter et in integrum pertinentibus, positis in territoriocity territory Nepesinocity territory miliarum ab urbe Romana plus minus .XX. ex corpore patrimoniipatrimonium Tusciepatrimonium, iuris Sancte Romane cui Deo auctore deservimus Ecclesie et inter affines: ab uno latere terralanded possessions monasteriimonasteries Sancti Stephani qui vocatur Maior a Sancto Petromother churches, monasteries et a secundo latere silvaforests et terralanded possessions de Iohanne Grammatico et a tercio latere pastoricia DonicaKEYWORD: hay/fodder, fiscal property, mention; ESTATE: hay/fodder, fiscal property, mention; PLACE: hay/fodder, fiscal property, mention et a quarto latere massamassae Clodianamassae; a presenti octava indictione tibi tuisque successoribus in eodem venerabili episcopio in perpetuum donamus, largimur, concedimus et stabilimus perenniter in usu et utilitate ipsius venerabilis episcopi et episcoporum, qui per tempora tenuerint, ita tamen, ut cotidianis diebus sacerdotes et clerici ipsius ecclesie pro remedio anime nostre clament in eadem ecclesia centum Kyrieleison et centum Christeleison et sacerdotes sacras oblationes in missarum sollempniis tribus vicibus per singulas ebdomadasagricultural renders pro absolutione nostre anime nostrorumque successorum pontificum omnipotenti Deo offerant. Statuentes apostolica censura sub divini iudicii obtestatione et anathematis interdicto, ut nulli unquam nostrorum successorum pontificum vel qui publicas functi fuerint actiones vel magna parvaque persone de supradicta massa cum omnibus locis seu familiis et colonis, massaritiis atque tributariis, cum omnibus suis pertinentiis vel adiacentiis, ut superius legitur, contra hoc nostrum pontificale privilegium agere vel alienare aut auferre presumat, sed potius firma atque stabilia perennibus ac perpetuis temporibus, ita ut a nobis statuta sunt, decernimus permanenda. Si quis autem, quod non optamus, temptator extiterit contra hoc nostrum apostolicum privilegium et in quoquam ire et transgressor esse maluerit vel frangere presumpserit et in omnibus obediens et observator esse noluerit, scia se auctoritate Dei omnipotentis et Domini nostri apostolorum principis Petri, cuius licet inmeriti Dei dignatione gerimus vices, anathematis vinculo innodatum et a regno Dei alienum. Qui vero pio intuitu verus custos et observator extiterit huius nostri apostolici privilegii, meritis atque precibus beati Petri apostolorum principis et sanctarum martirum Rufine et Secunde in ethereis arcibus premia et benedictionis gratiam atque misericordiam a iusto iudice, Domino nostro, vitamque eternam consequi mereatur. Scriptum per manum Melchisedech prothoscriniariipapal court officer, scriniarius sancte sedis apostolice in mense Maio, indictione suprascripta .VIII. Datum .X. kalendas Iunii per manum Theophilati †cancellarii† (sacellariipapal court officer) sancte sedis apostolice anno Deo propitio pontificatus domini Sergii summi pontificis universalis tertii pape in sacratissima sede beati Petri apostoli tertio, in mense et indictione suprascripta .VIII.
Title: Città del Vaticano, Archivio Apostolico Vaticano, Reg. Vat. 18, ff. 239r-239v (Papsturkunden, nr. 22)
Document number: 1544
Author(s): Dario Internullo (file creation on 2022-03-08); Dario Internullo (last change on 2022-03-08)
Record source: Critical edition
Document type: Papal concession (papyrus)
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 905 May 23
Date/period of redaction: 1236
Keywords: agricultural renders, angaria, bishops, casae/cassinae massaricie, census, churches, city territory, coloni/tenants, fiscal property, forests, fundi, hay/fodder, landed possessions, massae, mention, monasteries, mother churches, papal court officer, patrimonium, popes, public exactions, scriniarius, tolls, wine.
Editions and document summaries: Papsturkunden, nr. 22, pp. 36-38
Bibliography: Marazzi 1998, pp. 263-265 e passim
Commentary
Il documento è tramandato in copia nei registri di papa Gregorio IX. L'originale doveva senz'altro essere papiraceo, come già appurato da Gaetano Marini nella sua edizione dei Papiri Diplomatici (1805, al nr. 22).