FISCUS
(S.T.) Anno dominice Jncarnacionis Millesimo centesimo quinquagesimosecundo Nono kalendas augusti indicione quintadecima. Presentia illorum hominum quorum nomina hic subter legantur. Controversia fuit jnter canonicosother clerics sancti eusebijcollegiate churches et sancte Mariecollegiate churches de portuports siciderivers, ports quo itur ad bulgarumfiscal property, mention, ports et de districtodistrictio montonorarijdistrictio et de decme solidis rouoreti qui dantur pro lignis ad coquendum cibum quindenarum et de domo quam ambrosius iudicavit de qua habentur tres solidi in unoquoque anno et de duodecim denariis in alia casacasae/cassinae massaricie petri dolosati et de decem libris quas Ubertus de euurado iudicavit et de legato lanfranci salientisinbonum et de feudofeudum gastaldi et coci et de modiohay/fodder granicereals quod canonici sancti eusebij omni anno in comuni area accipiebant. et de vineiswine decanie et de districtodistrictio uliacidistrictio quod donnus episcopusbishops anselmusbishops iudicavit et de vinea messorianiwine quam mater nigri gastaldi iudicavit et de terra quam gastaldusgastaldus/vicegastaldus de uliaco dedit et de benefitio septemmanarie et de septem libris terre maioris canonice quam vendiderunt et de ciluriis quindenarum que canonicis absentibus nolebant solvere et de reliquo conviviorum. De quibus suprascriptis omnibus rebus canonici sancti eusebii adversus canonicos sancte marie conquerebantur de molendinismills girunde et de decimisdecima novalium quas donnus episcopus gisulphusbishops iudicavit. et de decimis bradarole et rosaldoni et de terra ledegnane et Hoxenengi atque pchi et de tribus solidis. in casa tebaldi de fossato et de legatis ardicionis sicci et suorum filiorum in bulgato et de furno petri magistri et de sedimine et vinea ardicionis de grezio et de portu sarvirivers, fiscal property, ports. Cumque super his questionibus controversiaplacitum/iudicatum diu ventilata esset donnus Uguitiobishops dei gratia sancte vercellenis ecclesiemother churches sacratus episcopus cum suis assessoribus. Hii sunt elias de novaria et medardus de vercellis atque gualojudge de tronzano iudices et consilium aliorum sapientum virorum. auditis allegationibus et uisis cognitisque utriusque partis rationibus sic stabilivit. Suprascriptum portum sicide canonicis sancti eusebij adiudicavit. Districtum montonarii nemini adiudicavit. De decem solidis rouoreti ita statuit ut quamdiu voluerint coquere cibaria quindenarum habeant eos cum autem cessaverint hoc facere dent sextam partem illorum denariorum canonicis sancte marie. De decem libris quas ubertus de euurado legavit canonicis sancti eusebii adiudicavit. Quartam partem legati lanfranci salientis in bonum canonicis sancte marie adiudicavit. De aliis autem oblationibus seu legatis nichil immutavit set quod cardinales guido et ubaldus super his statuerant confirmavit. feudum gastaldi et coci et modium granicereals et vineam decanie canonicis sancti eusebij adiudicavit. Iterum sextam partem vinee quam mater nigri gastaldi adiudicavit in messoriano canonicis sancte marie adiudicavit. iterum terram quam dedit gastaldus de uliaco canonicis sancti eusebij adiudicavit. Item de benefitio septemmanarie quod domnus papapopes precepit et iste firmavit. Set de septem libris terre maioris canonice quam dicunt illos vendidisse solummodo solidos centum illis tribuere precepit. De cibariis vero quindenarum illud instituit qui adessent illud perciperent qui autem abessent eo carerent. De reliquo conviviorum ita instituit ut eorum sint communia quorum generaliter sunt hec convivia. Super his de quibus conquerebantur canonici sancti eusebij ita instituit. Molendina giurende si super terram petri ceci sita sunt secundum quod a suprascriptis cardinaliibus de aliis eius rebus post mortem illius institutum est: ita et de illis molendinis. Item de decimis novalium quas episopus gisulphus legavit et de decimis rosaldoni et bradarole canonicis sancte marie confirmavit. Item terram ledegnane et Hoxenengi et pichi atque. sedimen ardicionis de grezio cum vinea et furnum petri magistri canonicis sancte marie confimavit. De legatis ardicionis sicci et suorum filiorum in bulgaro illud quod suprascripti cardinalese de oblationibus instituere et iste donnus uguitio episcopo confirmavit. Actum fuit hoc in palatio novo suprascripti episcopi. feliciter interfuerunt gualo de casale gualono. Julius de casale sancti evasii. Aichardus de Cirriono. Trancleriusadvocatus advocatusadvocatus et Milo fratres eius iordanus de odem loco casalis. Guilielmusviscount vicecomes. Vercellinus carusus et eius dilius gervasius. Ego Vuigitio vercellensis episcopus subscripsi. Ego Medardusadvocatus assessor episcopi subscripsi. Ego Guala assessor episcopi subscripsi. Ego Gandulphusnotary sacri palatii notariusnotary iussu suprascripti donni uguitionis episcopi et ab eo data hanc sententiamplacitum/iudicatum scripsi et subscripsi.
Title: Vercelli, Archivio Capitolare, Sentenze (BSSS 70; doc. CXLVIII bis; pp. 358-360)
Document number: 1825
Author(s): Caterina Ciccopiedi (file creation on 2021-06-21); Caterina Ciccopiedi (last change on 2021-06-21)
Record source: Critical edition
Document type: Placitum/iudicatum
Document tradition: Original
Fiscal property: Uncertain
Date: 1152 July 24
Date/period of redaction: 1152 July 24
Keywords: advocatus, bishops, casae/cassinae massaricie, cereals, decima, districtio, feudum, gastaldus/vicegastaldus, hay/fodder, mills, notary, other clerics, placitum/iudicatum, popes, ports, wine.
Editions and document summaries: BSSS 70; doc. CXLVIII bis; pp. 358-360
Bibliography: Ferraris 1963
Commentary
Il vescovo Uguccione il 24 luglio 1152 attraverso questa sentenza attribuì il porto di Bulgaro al capitolo di S. Eusebio ma lasciò impregiudicata la questione del districtus di Montonero. La questione del Porto di Bulgaro era stata chiusa dalla sentenza del 1146 con la quale il porto di Bulgaro era confermato ai canonici di sant'Eusebio in base al diploma dei re Ugo e Lotario del 13 agosto 945 e a quello di conferma dell'imperatore Ottone (31 dic. 997) sollecitato da Raginfredo, già arcidiacono di Vercelli. La sentenza del 1146 risolveva la questione aperta tra canonica di S. Eusebio ed episcopio. Quella del 1152 risolveva quella tra le due canoniche.