Montecassino, Archivio Abbaziale, aula II, capsa CV, fasc. I, n. 7

Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, aula II, capsa CV, fasc. I, n. 7
Document number: 2001
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-02-08); Paola Massa (last change on 2023-08-23)
Record source: Critical edition
Document type: Convenientia
Document tradition: Original
Fiscal property: Yes

Date: 944 August
Topical date: Capua (Caserta)

Show/hide in the text:

+ In nomine Domini nostri Iesu Christi Dei eterni. Quinto anno principatus domini nostri Landolfiprinceps gloriosi principis et primo anno principatus domini nostri Paldolfiprinceps filio eius, mense Agusto, secunda indictione. Ideoquem ego Atenolfuspromissio, count comescount, filius bone memorie domni Atenolfiprinceps principis, declaro cum essemus intus hanc Capuanam cibitatemPLACE: cities; KEYWORD: cities ante piis vestigiis supradictorum gloriosi principibus, ubi coram eis residebant Paldijudge iudexjudge cum plures nobiliorum hominumassembly, exorta est causatio inter me et te, videlicet Faroaldumpriests, prevosts presbyterumpriests et prepositumprevosts monasterii puellarum Sancte Marie de CinglaJURIDICAL PERSON: type of document, curtes, petiae, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches, condomae, monasteries, nuns/sanctimoniales; KEYWORD: monasteries; KEYWORD: nuns/sanctimoniales, in qua religiosa abbatissaabbesses nomine Rossendaabbesses ad regimen tenere videtur, erga bobiscum abendo Ausentiumadvocatus abbocatorem predicti monasteriiadvocatus, de terrapetiae inculta in Bairanomountains, petiae, fiscal property, textual occurrence, object, finibusfines pertinentiis nostro commitatocomitatus, fines Teanocomitatus, fines, in locum ubi dicitur Toracurtes, petiae, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches, in pede de monte pubblicomountains, fiscal property, textual occurrence, object nostro qui vocatur Sancti Leuttheriimountains, fiscal property, textual occurrence, object, de qua nos qui supra Atenolfus comes eadem terra querebamus esse publica pertinentiis nostro comitatum, et vos dicebatis quia eadem terra certissime holim publica fuisset, et in partem antescripti monasterii concessa et data fuisset a dom(nu)s Gisolfus summus duces Langobardorum, et duplicata possessio terra ipsa pars iam dicti monasterii possessa essent, et ostendebatis nobis preceptum ipsum qui relecto continebat :

Nos vir gloriosissimus Gisolfusmarquis’/ducal/princely diploma, marquis/duke Dei prebidentia summus dux Langobardorum gentismarquis/duke, motus Dei omnipotentis misericordia et ob anime nostre totiusque nostre gentis salutem, quam et per rogum Maioniscount, intercessory comitiscount nostris concessimusmarquis’/ducal/princely diploma in monasterio beate et gloriose Dei genitricis semperque virginis Marie quod ab olim constructum est in locum qui nominatur Cinglamonasteries, churches, condomae, curtes, in quo Acetrudaabbesses Deo digna abbatissaabbesses preese videtur, inclitas duas curtescurtes nostras quas habemus in finibus Teano, loco Bairanum, et sunt ambo coniuncte, quarum una nominatur ad GruttuleESTATE: curtes; PLACE: curtes et altera ad Toracurtes, habente finis predictas curtes ab una parte qualiter vadit per pedem de monte Sancti Leuttherii et abinde qualiter iuxta eundem montem descendit in fluvio Bulturnorivers, ab alia parte qualiter ascendit per medium albeum predicti fluminis usque in ribo qui nominatur de Bagnulurivers, de tertia parte predictus ribus qui decernit inter has curtes et terra prefati monasterii, de quarta parte fine ribulus qui intrat in predicto ribo et qualiter ascendit predictus ribulus usque in eo loco unde hegreditur, et ab inde in ipse surgenze ex quibus aqua viva hegreditur, et abinde in predictum pedem de monte Sancti Leutherii que est prior finis. Has autem predictas curtes qualiter de fine in ina fine prenotabimus cum diversis cespitibus suis et cum bus et aquis et cum omnibus pertinentiis earum, insimul cum ipsa ecclesia Sancti Ceciliichurches, condomae infra predictos fines hedificata, et cum septem condomascondomae de nostris serbisslave in predictis curtibus habitantibus, id est filii et nepotes Gaidosolicondomae cum filiis et filiabus eorum, et filii et nepotes Sinoaldicondomae, et filii et nepotes Marzuccolicondomae, et filii et nepotes Lupicisicondomae cum filiis et filiabus eorum, et filii et nepotes Luperissicondomae, et filii et nepotes Sandulicondomae, et filii et nepotes Bonusolicondomae cum filiis et filiabus eorum, hec omnia que predissimus nostra excellentissima potestas in predicto sancto cenobio concessi ad perpetualiter habendum et possidendum. Scripto precepto ipse per Bertarinotary notarium. Actum in hune sacrum Benebentanumpalatium nostrum palatiumpalatium mense Septembrio, indictione quarta decima.

Ideo, cum precepto ipse esset relecto, placuit eorumque principibus ut ipsa continentia quo continet in iam dicto monasterio firmiter maneret. Nos vero qui supra Atenolfus comes, ob amore omnipotenti Deo, pro salute anime mee, manifesto sum quia eadem terra per supradictos finis quo ipse firmissimo continet precepto legibus antescripti monasterii pertinet et neque michi, neque cuilibet homini pro nostri publice partibus nullam pertinet. Quod si ego aut heredibus meis contra iam dictum vestrum monasterium aut contra abbatissa seu prepositum ipsius de antescripta terra per ipse finis causare aut contendere quesierimus per quolibet scriptum aut humanum ingenium, centum bizanteos solidos pena me et heredibus meis vobis et at partem antescripti monasterii dare et componere obligo, et omnia quod lex ammonet vobis vestrisque successoribus exinde percompleamus. Et taliter ego quidem Atenolfus comes qualiter michi congruum fui hec omnia predicta feci, et te Traselbertusnotary notarius scribere rogabi. (S.T.) + Ego qui supra Paldi iudex. + Ego Ausentiowitness. + Ego Vvalawitness. + Ego Sichebertuswitness, notary, other clerics clericus et notarius subscripsi.

Keywords: abbesses, advocatus, assembly, cities, condomae, count, curtes, fines, fiscal property, judge, marquis/duke, marquis’/ducal/princely diploma, monasteries, mountains, nuns/sanctimoniales, object, palatium, petiae, prevosts, priests, rivers, slave, textual occurrence.

Editions and document summaries: Cuozzo-Martin 1991: 195-197

Commentary

According to the diplomatic analysis, the praeceptum of Gisulf II contained in this charta remissionis quaestionis is a forgery.

Il preceptum inserto nella convenientia dell'agosto 944 è in realtà attribuibile a Gisulfo I (aa. 932 o 938 o 940) e la XIV indizione precedente al documento che la contiene, calcolata secondo il computo bizantino, porterebbe a datare il documento al settembre 932 (ma Gisulfo non era stato ancora associato), oppure al 938 o al 940 (quando però era coreggente di Guaimario II). Non si può affermare con certezza che si tratti di un preceptum falso in quanto la mancata menzione del titolare del principato e dell'indicazione degli anni di principato potrebbero essere stati omessi per errore dal transunto. @PaolaMassa