FISCUS
In nomine domini Dei et salvatoris nostri Iesu Christi. Hludovicusemperor/king, divina ordinante clemencia, imperatoremperor/king augustus. Cum peticionibus sacerdotum ac servorum Dei quas nostris auribus insinuaverint libenter annuimus, non solum regiam consuetudinem exercemus, sed eciam hoc nobis tam ad presentis vite prosperitatem, quam ad future beatitudinem adipisci non minimum emolumenti afferre confidimus. Iccirco notum sit omnibus fidelibus sancte Dei Ecclesie et nostris presentibus scilicet ac futuris, quia vir venerabilis Iosueabbots, abbasabbots monasteriimonasteries Beati martiris Christi Vincenciimonasteries, abbots; quod situm est in territorio Beneventano, super fluviumrivers Vulturnumrivers, nostram adiens serenitatem optulit optutibus nostris preceptamarquis’/ducal/princely diploma Langobardorum principumprinceps et ducummarquis/duke, videlicet Gysulfimarquis/duke et Sicardiprinceps, nec non et preceptumimperial/royal diploma pie recordacionis domni et genitoris nostri Caroliemperor/king piissimi augusti, in quibus illi iam antecessorum quorum regum, quam et ducum vel aliorum quorumlibet Deo devotorum hominum concessiones et offerciones vel legales scriptiones, quas illi, pro amore vite future et pro remedio animarum suarum atque remissione peccatorum in partibus predicti monasterii, de suis rebus spontanea voluntate contulerunt, suggerens ac petens, ut eadem precepta et offerciones seu omnes legales scripciones nostre confirmacionis precepto confirmaremus. Cuius peticioni, ob amorem et honorem domini nostri Iesu Christi et propter reverenciam eiusdem martyris Christi sancti Vincencii, cuius honori atque nomini predictum monasterium dicatum esse cognoscitur, assensum prebentes, iuxta quod rogaverat, predicta precepta et omnes offerciones vel legales scripciones concedimus et confirmamus ac penitus corroboramus in prefato cenobio Christi martyris Vincencii omnes res et possessiones, per diversos fines regni Italici positas, per eadem precepta vel quaslibet legales scripciones a principibus, ducibus reliquisque fidelibus ibidem collatas, nec non et monasteria et cellas inferius nominatas, oinnia in prefato cenobio concedimus et confirmamus: in primis quoque cellamcells/hermitages Sancti Sossiicells/hermitages, curtes, landed possessions, gualdi, rivers, roads, other basins, forests, cum inclita curtecurtes et vualdum,gualdi que est in partibus Liburie, qui dicitur Pantanuforests, curtes, gualdi, rivers, other basins, fisheries, landed possessions, marshes/lagoons/tombolos, fiscal property, textual occurrence, mention, roads, que data est a duce Gysulfogualdi, marquis/duke in predicio cenobio, per hos quoque fines: prima parte est via antiquaroads, que de Ducenta venit, et sicut descendit via ipsa, et intrat in ipsum Pantanum et silvamforests et paludemmarshes/lagoons/tombolos coniuncta Lanco; a secunda vero parte via nichilominus est antiqua, que dicitur Vicana; a tercia vero iterum usque ad viam, que est antiqua, una cum ipsa piscinaother basins, fisheries eiusdem monasterii et decernit via ipsa terraslanded possessions et vualdum ante dicti monasterii et aliam terram ipsius monasterii, que dicitur de Tortoralanded possessions, et terras aliorum hominum, que ibi affines sunt, et sicut incipit super ipsam piscinam, et qualiter volvit circa ipsam terram de eodem vualdo, et iam dictam terram, que dicitur de Tortora, et vadit ad ipsum Pantanum predicti monasterii et qualiter perexit super ipsum Pantanum, et silvam, et paludem, usque in ipsum Frigidum; a quarta autem parte, usque in iam dictum Frigidum, et predictum Laneum, cum omnibus intro habentibus, super vel subter, que dici vel nominari possunt, nostra imperiali auctoritate in eodem cenobio concedimus et confirmamus. Deinde similiter alium vualdumgualdi coniunctum in eodem loco, qui datus est in eodem monasterio a Sicardoprinceps, principeprinceps Beneventanecities, princeps civitatiscities, per hos scilicet fines: ab uno latere via antiqua, que venit a Ducenta, et ipsum vualdum predicti monasterii, et quemadmodum perexit usque in ipsum Pantanum eiusdem monasterii; ex alio vero latere fine via puplicaroads, que vadit inter ipsum Macianum et Scarafena, et terra de hominibusrural communities de Centorarural communities, et directe exit usque ad locum, qui dicitur Creerivers, unde aqua exit, et sic directe intrat in ipsum lacumlakes Patriensemlakes; et ab uno capite via puplica, que dicitur Vicanaroads, et pergit ad Cumis; ab alio autem capite finit lacus Patriensis. Hec autem omnia qualiter super sunt indicata, et sicut precepta eiusdem continent monasterii, cum omnibus inferius superiusque consistentibus, cum viis et aquis, et cum Pantano ipso et ripis, et cum omnibus que dici possunt in eodem concedimus cenobio et confirmamus. Item concedimus atque confirmamus in eodem cenobio monasteriummonasteries Sancti Petrimonasteries, churches, casalia, landed possessions, marshes/lagoons/tombolos, quod situm est in territoriocity territory Capuanocity territory, non longe ab arcu Dyane, quod dicitur de Tuntulo,monasteries cum ecclesiachurches Sancti Martinichurches, que est in partibus Liburiechurches, monasteries, landed possessions, marshes/lagoons/tombolos, cum inclito casalecasalia, quod dicitur Severanocasalia, et cum aliis casalibus et territoriis, et pantanis in loco ubi dicitur ad Trasanglumarshes/lagoons/tombolos, sicut eius precepta continent et scripciones; quam et ecclesiam Sancti Vincenciichurches in Liburiachurches, ubi dicitur Tremoiola, cum omnibus territoriis suis. Item cellamcells/hermitages Sancti Vincenciicells/hermitages, casae/cassinae massaricie, curtes de Cumecells/hermitages, curtes, casae/cassinae massaricie, cum curtecurtes et casiscasae/cassinae massaricie suis. Item cellam Sancti Georgiicells/hermitages infra Salernitanamcities civitatem; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages, rivers, landed possessions in fluvio Tuscianorivers; cellam Sancti Valentinicells/hermitages, landed possessions, rivers in fluvio Bisentinorivers; cellam Sancti Vincenciilanded possessions, cells/hermitages in fluvio Tensarivers, cum omnibus aliis cappellis et pertinenciis earum, et omnibus aliis cellis et terris, per diversos fines regni Italici positas, ex quibus pars legales iam dicti cenobii scripciones quocumque ostenderit tempore, in eodem monasterio concedimus et confirmamus, ut abhinc in futurum hec omnia, que supra diximus, firma perseverent, ita videlicet ut quicquid in ipsis vel de ipsis rectores vel ministri eiusdem monasterii disponere vel ordinare placuerint, absque quorumlibet contradiccione ordinent atque disponant, prout utiliter congruere perspexerint. Et nulli sit deinceps licencia infra predictos fines seu in cellis vel terris aliquam contrarietatem aut molestiam partibus inferre cenobii. Neque aliquis per parentum possessiones eius hereditates residere audeat, excepto perveraces cartulas et legales consignaciones, sicut Aysulfusemperor/king, juridical sources rexemperor/king Langobardorum constituit de ecclesiis. Et nullus audeat abbates vel monachos eiusdem cenobii ad iurandum querere, quia contra divinam credimus esse legem, sed per scariones omnibus temporibus finem faciant, sicut prisca fuit consuetudo. Statuimus quoque ut nullus ex servis aut ex familia eiusdem monasterii vel eos, quos cortisianos vocant, audeat inquietare aut quodlibet pensum quisquam ei exactor tollere vel exigere presumat. Quod si quislibet contra hanc nostram concessionem vel confirmacionem insurgere vel molestias inferre temptaverit, sciat se compositurum auri purissimi libras mille quingentas, medietatem Camere nostre et medietatem prefato venerabili monasterio. Et ut hec nostre auctoritatis largicio firmiorem optineat vigorem et per curricula annorum inviolabilem atque incommutabilem optineat firmitatem et a fidelibus sancte Dei Ecclesie et nostris verius, presentibus sci1icet et futuris, credatur, diligenciusque ab omnibus conservetur, manu propria subter scripsimus et anuli nostri impressione signari iussimus. Signum domni Hludovici serenissimi imperatoris. [M.] Data IIIo. Idus ianuarias, anno Christo propicio sexto imperii domni HIudovici piissimi Augusti, indiccione XIIa. Actum Aquisgranipalatium palaciopalatium regio, in Dei nomine, feliciter.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724 (Federici, Chronicon Vulturnense, I, n. 29)
Document number: 2059
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-10-08); Giulia Zornetta (last change on 2021-10-08)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Uncertain
Date: 819 January 11
Topical date: Aachen (DE)
Keywords: abbots, casae/cassinae massaricie, casalia, cells/hermitages, churches, cities, city territory, curtes, emperor/king, fisheries, forests, gualdi, imperial/royal diploma, lakes, landed possessions, marquis/duke, marquis’/ducal/princely diploma, marshes/lagoons/tombolos, monasteries, other basins, palatium, princeps, rivers, roads, rural communities.
Editions and document summaries: CV I, n. 29, pp. 232-238; MGH DD LdF, v. 1, n. 148, pp. 370-373
Commentary
This is a copy of an authentic diploma but the form of the original text was remodeled and numerous interpolations were introduced. These were intended to give authority to both the Carolingian forgeries and the remaking of some earlier diplomas and praecepta. Vincenzo Federici assumes that the donation of both the Pantano wood and the church of San Sossio were indeed given to San Vincenzo al Volturno with this diploma. However, it wants to attribute greater antiquity to the donation of another wood in Liburia, close to that of Pantano, granted to the monastery later by Prince Sicardo of Benevento.