FISCUS
In nomine domini Dei eterni. Ottoemperor/king divina favente clemencia imperatoremperor/king augustus. Si fervore caritatis accensi, de statu ac restauracione ecclesiarum Dei diligenti cura et indagacione tractamus, regni nostri solium stabiliri, ac feliciter regnare cum Christo nequaquam ambigimus. Quocirca omnium fidelium Sancte Dei Ecclesie, nostrorumque presencium ac futurorum devocio noverit, qualiter Paulusabbots, abbasabbots cenobiimonasteries Christi Martiris Vincenciimonasteries, distrctio, immunity, abbots, monks, tolls, exemption, churches, cells/hermitages, rivers, riverbed, casae/cassinae massaricie, mansi, forests, slave, slave labour, aldius, fish, fisheries, wine, landed possessions, mills, hay/fodder, animals, castle, mountains, situm in territoriofines Beneventanofines, monasteries, super fluviumrivers Vulturnumrivers, nostram adiens celsitudinem detulit preceptaimperial/royal diploma precessorum nostrorum imperatorum ac regum, videlicet Desideriiemperor/king, Karoliemperor/king, Lodoviciemperor/king, atque Lothariiemperor/king, per quem contulerunt ex suis rebus in prefatum monasterium ac confirmaverunt res et possessiones ibi a principibus, ducibus, reliquisque fidelibus collatas. unde prefatus abbas nostram exoravit clemenciam, ut eadem precepta, ac legales scripciones, nec non predia per diversos fines regni Italici coniacencia idem cenobio collata, per nostre confirmacionis preceptum in prefatum venerabilem locum concederemus, et confirmaremus. Cuius peticionibus faventes, pro Dei amore animarumque nostrarum remedio, per hoc nostre confirmacionis preceptum, prout iuste ac legaliter possumus, concedimus et confirmamus, ac penitus corroboramus in predicto cenobio Christi Martiris Vincencii omnia precepta precessorum nostrorum imperatorum et regum, videlicet Desiderii, Karoli, Lodovici, atque Lotharii, verumtamen omnes res et possessiones per diversas fines regni Italici posita, per eadem precepta, vel quolibet legali scripciones a principibus, ducibus, reliquisque fidelibus ibidem collatas, nec non monasteria, et cellas inferius nominatas; primitus videlicet declarantes ipsas hereditates, que circumdant ipsum monasterium per has quoque fines: incipiente itaque fluvio, quod dicitur Sangrorivers, deinde per montes puplicosmountains, fiscal property, textual occurrence, mention usque in monte, qui dicitur Azzemountains, fiscal property, textual occurrence, mention, et sic revolvente monte eodem usque in fluvio, quod dicitur Melfarivers, et quemadmodum decurrit ipsa Melfa usque ubi coniungit se cum parvo fluvio, quod dicitur Mellarinorivers, et abhinc in vertice montis, qui dicitur Balbolamountains, fiscal property, textual occurrence, mention, et sic per cilium eiusdem montis usque in montero Archanummountains, fiscal property, textual occurrence, mention, et montem Marthemountains, fiscal property, textual occurrence, mention, montemque Casalemountains, fiscal property, textual occurrence, mention, eosque videlicet montes extrinsecus circumdantes in hortum usque riaginis Ravennolarivers quod nominatur, et a capite eiusdem riaginis venientes iuxta montes puplicos in montem usque Benafranamountains, fiscal property, textual occurrence, mention, quod est super urbe, eodem vero revolvente monte usque in cilium montis, quod est super terralanded possessions, que vocatur Arcoralanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, que est ecclesiechurches hereditas Sancte Dei genitricis Mariechurches, landed possessions, fiscal property, textual occurrence, mention, que Olivetumchurches vocatur, subiecta prefati monasterii, et ecclesia nichilominus hereditas Sancte Christinechurches, fiscal property, textual occurrence, mention, subdita eiusdem cenovii, cum inclitis territoriis suis, et cum reliquis finibus ipsa hereditas circumdata in fluvio usque Vulturno; nam iterum ex alia parte inchoante a prima fine cum iam dicto fluvio Sangro, ipsoque relinquente quomodo decernit a paru colle, et pergens usque in rivio, que dicitur Forulirivers, eodemque decurrente rivio usque in fluvio Vantrarivers, et quomodo decurrit ipsum flumen in alio flumine, quod Vulturnus vocatur, et quemadmodum ipsum decurrit flumen iuxta terras eiusdem monasterii usque in predictis finibus, et terris ecclesie Sancte Marie, per has quoque fines una cum servisslave, slave labour, et ancillis, cespitibusque suis, nec non et cum castriscastle, montibus, collibus, vallibus, toronibus, ecclesiis, aquisriverbed, molendinismills, pascuisanimals, hay/fodder, et omnia infra ipsis finibus manencia: hac nostram presenti auctoritate in prefato cenovio concedimus et confirmamus, sicut iam dudum repperimus in predicto cenovio concessum et confirmatum esse a domno Lodovico serenissimo imperatore, per sigillatum preceptum. interea concedimus insuper et confirmamus in eodem monasterio, siquidem monasterium in honore Beati Petri apostolimonasteries constructum, positum in loco Tritemonasteries, territoriofines Balvensemonasteries, fines; et in Pennecells/hermitages cellamcells/hermitages unam, que nunccupatur Sancta Maria in Musanocells/hermitages; in Abrucio cellam unam in loco, qui vocatur Arolecells/hermitages; item Sancta Maria in Duas Basilicascells/hermitages; seu et monasterium Sancte Mariemonasteries in territorio Marsicano, quod situm est in loco Apinianici; item in finibus Soranefines civitatis inclita valle Soranachurches, landed possessions cum omnibus ecclesiis et pertinenciis suis, et aliis, cum cellis, et terris in ipsis consistentibus partibus, subditis eiusdem cenovii, per cognitas fines, sicut precepta eiusdem continent monasterii, videlicet regum, principum, et ducum, seu aliorumque fidelium scripciones ibidem ab ipsis collatas, idest cellam Sancte Columbecells/hermitages; cellam Sancti Donaticells/hermitages in Cominucells/hermitages; cellam Sancti Mauricells/hermitages in Anglonecells/hermitages, quam et alias cellas, et terras in ipsis finibus; item cellam Sancte Agathecells/hermitages in loco Turcinocells/hermitages; cellam Sancti Petricells/hermitages, wine, landed possessions in Barianocells/hermitages, slave, slave labour, wine, landed possessions cum omnibus servis, et ancillis, cespitibus, vineiswine, et terris, in omnibus sicut eiusdem monasterii continent scripciones; item cellam Sancti Salvatoriscells/hermitages de Alifecells/hermitages; cellam Sancti Martinicells/hermitages, fiscal property, textual occurrence, object de Monte Marsicocells/hermitages, fiscal property, textual occurrence, object; cellam Sancte Cruciscells/hermitages; cellam Sancti Ylariicells/hermitages; cellam Sancti Petri de Tontolecells/hermitages; cellam Sancti Vincencii de Tremoiolacells/hermitages, que est iuxta limitem; item cellam Sancti Sossiimarshes/lagoons/tombolos, landed possessions, forests, gualdi, fisheries, other basins, fiscal property, textual occurrence, mention, cells/hermitages, cum inclito vualdogualdi suo in loco Liburiecells/hermitages, landed possessions, gualdi, marshes/lagoons/tombolos, roads, forests, other basins, fisheries, ubi dicitur Pantanucells/hermitages, landed possessions, gualdi, roads, marshes/lagoons/tombolos, forests, other basins, fisheries, fiscal property, textual occurrence, mention, has fines habentes: a prima parte decurrit via antiquaroads, que venit de Ducenta, que decernit inter has terras, et vualdu, et alia terra et vualdu, quod fuit predicti monasterii, et qualiter descendit via ipsa et intrat in ipsum Pantanum, et silvamforests et paludemmarshes/lagoons/tombolos prefati monasterii, que est coniuncta Laneo; a secunda autem parte via est antiqua, que dicitur Vicanaroads; a tercia vero iterum usque ad viam, que fuit antiqua, que vadit ad ipsam piscinamother basins, fisheries iamdicti monasterii, et decernit via ipsas terras et vualdu ante dicti monasterii, et aliam terram prefati cenovii, que dicitur de Tortoralanded possessions, et terras aliorum hominum, quod ibi affines sunt, et sicut incipit super ipsam piscinam, et qualiter revolvit circa ipsa terra de eodem vualdo, et iam dicta terra, que dicitur de Tortora, et vadit ad ipsum Pantanum predicti monasterii, et qualiter vadit et perexit per ipsum Pantanum, et silva, et paludem usque in ipsum Frigidum; a quarta autem parte usque in iam dictum Frigidum, et predictam Laneum cum omnibus que infra has fines consistent vel manent; item cellam Sancti Vincenciicells/hermitages infra civitatem Neapolimcells/hermitages, cities; cellam, Sancti Vincenciicells/hermitages de Cumecells/hermitages, cellam Sancti Petricells/hermitages iuxta civitatem Beneventanamcells/hermitages, cities prope fluvio Sabbatirivers, cells/hermitages; cellam Sancte Marie de Castanetufiscal property, textual occurrence, mention, cells/hermitages, que est in Castro Pinianofiscal property, textual occurrence, mention, cells/hermitages; cellam Sancti Marcicells/hermitages de Petra Cutulianacells/hermitages; cellam Sancti Petri de Viperacells/hermitages, casalia cum ipso casalecasalia, qui dicitur Leonicasalia; cellam Sancte Mariecells/hermitages de Planisicells/hermitages; cellam Sancti Iohanniscells/hermitages de Lucerecells/hermitages; cellam Sancte Mariecells/hermitages de Quinque Miliacells/hermitages; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages de Telesecells/hermitages; cellam Sancti Iohanniscells/hermitages, mills de Lisenecells/hermitages cum ipsa molinamills; cellam Sancti Eleuthericells/hermitagesi in Fundilianocells/hermitages; cellam Sancte Mariefiscal property, textual occurrence, mention, cells/hermitages de Loco Sanocells/hermitages; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages de Toccocells/hermitages; cellam infra Salernitanamcells/hermitages, cities civitatem in honorem Sancti Georgiicells/hermitages constructam, cum omnibus suis pertinenciis; cellam Sancti Valentinicells/hermitages in fluvio Vixentinocells/hermitages, rivers; Sancti Vincenciicells/hermitages cellam in fluvio Tuscianocells/hermitages, rivers; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages in fluvio Tensacells/hermitages, rivers, et omnia ad iam dictam abbaciam pertinencia, cum omnibus aliis capellis et pertinenciis earum, cum castelliscastle, villis, casis, massariciiscasae/cassinae massaricie, mansismansi, silvisforests, pascuisanimals, hay/fodder, venacionibus, piscacionibusfish, fisheries, vineiswine, arbustis, pratis, servisslave, slave labour, ancillis, aldionibusaldius, aldianis, reddivicionibus, nec non cum omnibus, que dici et nominari possunt in prefato monasterio concedimus et confirmamus, ea videlicet facione, quatinus prenominatus abbas et suis successores de omnibus castellis, et capellis, seu cellis, vel monasteriis, tam in hoc precepto quamque in aliis preceptis, offercionibus, atque scripcionibus, que continere videntur habeant potestatem tenendi, iuste commutandi, regendi, regulariter instruendi, vel quicquid iustum eis visura fuerit faciendi, absque contradiccione quorumlibet hominum. Sancimus insuper et nostra imperiali institucione corroboramus, ut si aliquo in tempore horta fuerit contencio de rebus iam nominati monasterii, nullus audeat deinceps per parentum possessiones ipsas hereditates residere, vel contendere presumat, excepto per verissimas cartulas et iustas consignaciones. Verumtamen statuimus atque firmamus, ob amore eterne vite et oracionibus fratrum, quorum preces annuimus, ut ipsam semper legem per annorum curricula pars predicti cenobii accipiat de omnibus suis territoriis ab omnibus hominibus, quam instituit Astulfusemperor/king, lex, juridical sources rex Langobardorum de ecclesiis. Nam ex ea quoque re lex alia nec recipiatur, nec a qualibet ulterius iudicetur persona. Si vero fuerit contencio de servis, vel de alia quacumque re inter aliquem vicinum suum, seu qualemcumque hominem, liceat eis se defendere, sicut prisca consuetudo fuit, per scariones eiusdem monasterii, nec audeat aliquis ipsos abbates, vel monachos ad sacramentum invitare, quod autem contra divina auctoritatem et contra regula est. Precipientes insuper iubemus ut nullusimmunity rex, dux, princeps, marchio, comes, vicecomes, gastaldeus, sculdais, vel aliquis puplice rei exactor, iam dictum abbatem, vel successores suos, aut monachosmonks ex eius cenovio, vel eius cellis inquietare, laniare de prediis monasterii, aut aliquibus rebus disvestire, aut per placita secularia ducere. Recepimus preterea pretaxatum monasterium cum omnibus pretaxatis monasteriis, ac cellis rebus quoque hac familiis ibidem aspicientibus, cum fratribus hac monachis ibidem Deo famulantibus sub nostre tuicionis munburdum. Concedimus quoque et corroboramus, ut nullusdistrictio ex servis, aut ex familia eiusdem monasterii, vel eos quos cortisianos vocant, audeat inquietare aut ad puplicam, vel comitum placitum ducere, aut iudicare, neque in domibus vel casis eiusdem monasterii iudicium aut placitum tenere, nisi abba prefati cenovii, aut suus missus, ante cuius conspectum omnes sui residentes, sicut ante nostram presenciam, legem faciant et recipiant; neque placiaticum, portaticum, pontaticum, casaticum vel quodlibet pensum quisquam homo aut puplice rei exactor tollere aut exigere presumattolls, exemption; set disponimus, ut abbates, et prepositi eiusdem loci iuxta priscam consuetudinem ad communem utilitatem fratrum sua disponant providencia, absque alicuius contradiccione. Si qui igitur huius nostri precepti institucionem, et confirmacionem seu munburdi tuicionem aliquando infringere temptaverit, sciat se compositurum auri optimi libras dua milia, medietatem Camere nostre, et medietatem parti predicti monasterii. Quod ut verius credatur, diligenciusque ab omnibus observetur, manu propria roborantes anulo nostro insigniri iussimus. Signum gloriosissimi Ottonis imperatoris [M] augusti. Arnolfuspriests presbiterpriests, ad vicem Vuidonisbishops, archchancellor episcopibishops et archicancellariiarchchancellor, recognovi et subscripsi. Data .XI.mo kalendas septembris, anno Dominice incarnacionis .DCCCCLXIII., imperii vero domni Ottonis piissimi imperatoris, indiccione .V. Actum Capuacities civitatecities, in Christi nomine feliciter, amen.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724 (Federici, Chronicon Vulturnense, II, n. 115)
Document number: 2064
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-10-15); Giulia Zornetta (last change on 2021-10-15)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Uncertain
Date: 962 August 22
Topical date: Capua (Caserta)
Keywords: abbots, aldius, animals, archchancellor, bishops, casae/cassinae massaricie, casalia, castle, cells/hermitages, churches, cities, districtio, emperor/king, exemption, fines, fiscal property, fish, fisheries, forests, gualdi, hay/fodder, immunity, imperial/royal diploma, landed possessions, mansi, marshes/lagoons/tombolos, mention, mills, monasteries, monks, mountains, other basins, priests, riverbed, rivers, roads, slave, slave labour, textual occurrence, tolls, wine.
Editions and document summaries: CV II, n. 115, pp. 127-133; MGH DD O I., n. 245, pp. 348-353
Commentary
This diploma contains interpolations intended to give authority to other interpolations added in the Chronicon Vulturnense to earlier imperial diplomas. The interpolations to this document were mainly intended to assign the properties in Valle Sorana, San Colomba, San Pietro in Vairano, San Marco in Pietra Cutiliana, San Giovanni in Lucera, Santa Maria di Cinquemilia and San Vincenzo di Tocco, which later came into the possession of the monastery, to a more remote period.