Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724 (Federici, Chronicon Vulturnense, III, n. 185)

Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724 (Federici, Chronicon Vulturnense, III, n. 185)
Document number: 2069
Author(s): Giulia Zornetta (file creation on 2021-10-15); Giulia Zornetta (last change on 2021-10-15)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Uncertain

Date: post 1014 February 2
Topical date: Roma

Show/hide in the text:

In nomine Sancte et individue Trinitatis. Henricusemperor/king divina favente clemencia Romanorum imperatoremperor/king augustus. Si fervore caritatis accensi de statu ac restauracione ecclesiarum Dei diligenti cura et indagacione tractamus, regni nostri solium stabiliri, ac feliciter regnare cum Christo nequaquam ambigimus. quo circa omnium fidelium Sancte Dei Ecclesie, nostrorumque presencium ac futurorum devocio noverit, qualiter Ylariusabbots abbasabbots cenobiimonasteries Christi martyris Vincenciimonasteries, abbots, monks, cells/hermitages, immunity, tolls, exemption, churches, aldius, landed possessions, mountains, forests, rivers, riverbed, castle, animals, hay/fodder, villas, mansi, casae/cassinae massaricie, fish, fisheries, wine, slave, slave labour, situm in territorio Beneventano, super fluviumrivers Vulturnumrivers, nostram adiens celsitudinem, detulit preceptaimperial/royal diploma precessorum nostrorum imperatorum, et regum, videlicet Desideriiemperor/king, Caroliemperor/king , Lodoviciemperor/king , atque Lothariiemperor/king, per quem contulerunt ex suis rebus in prefatum monasterium, ac confirmaverunt res et possessiones ibi a principibus, ducibus, reliquisque fidelibus collatas. Unde prefatus abbas nostram exoravit clemenciam, ut eadem precepta, ac legales scripciones, nec non predia per diversas fines regni Italici coniacencia eidem cenobio collata, per nostre confirmacionis preceptum, in prefatum venerabilem locum concederemus, et confirmaremus. Cuius peticionibus faventes, pro Dei amore, animarumque nostrarum remedio, per hoc nostre confirmacionis preceptum, prout iuste, et legaliter possumus, concedimus, et confirmamus, ac penitus corroboramus in predicto cenobio Christi martiris Vincencii omnia precepta precessorum nostrorum imperatorum et regum, videlicet Desiderii, Caroli, Lodovici, atque Lotharii, verumtamen omnes res et possessiones per diversos fines regni Italici positas per eadem precepta, vel quolibet legales scripciones a principibus, ducibus, reliquisque fidelibus ibidem collatas, nec non monasteria et cellas inferius nominatas, primitus videlicet declarantes ipsas hereditates, que circumdant ipsum monasterium, per has quoque fines: incipiente itaque a fluvio, qui dicitur Sangrorivers, deinde per montes puplicosmountains, fiscal property, textual occurrence, mention usque in monte, qui dicitur Azzemountains, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et sic revolvente monte eodem usque in fluvio, qui dicitur Melfarivers, et quemadmodum decurrit ipsa Melfa usque ubi coniungit se cum parvo fluvio, qui dicitur Mellarinorivers, et abhinc in vertice montis, qui dicitur Barbolamountains, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et sic per cilium montis eiusdem usque in montem Archanummountains, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et montem Marthemountains, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, montemque Casalemountains, landed possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, eosque videlicet montes extrinsecus circumdantes in ortum usque riaginis Ravennolarivers qui nominatur, et a capite eiusdem riaginis venientes iuxta montes puplicosmountains, fiscal property, textual occurrence, mention in montem usque Benafranammountains, landed possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, qui est super urbemcities; eodem vero revolvente monte usque in cilium montis, qui est super terramlanded possessions, que vocatur Arcoralanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches, que est ecclesiachurches hereditas [...] Dei genitricis Marielanded possessions, churches, fiscal property, textual occurrence, mention, que Olivetumchurches, landed possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to churches vocatur, subiecta prephati monasterii, et ecclesie nichilominus hereditas Sancte Cristinechurches, landed possessions, subdita eiusdem cenobii, cum inclitis territoriis suis, et cum reliquis finibus ipsa hereditas circumdata in fluvio usque Vulturnorivers; nam iterum ex alia parte inchoante a prima fine cum iam dicto fluvio Sangro, ipsoque relinquente quomodo decernit aparum colle, et pergens usque in fluvio, qui dicitur Forulirivers, eodemque decurrente fluvio usque in fluvio Vuantrarivers, et quomodo decurrit ipsum fluvium in alio flumine, quod Vulturnus vocatur, et quemammodum ipsum decurrit flumen iuxta terras eiusdem monasterii usque in predictis finibus, et terris ecclesie Sancte Marie. Per has quoque fines, una cum servis, et ancillis, cespitibusque suis, necnon et cum castriscastle, montibus, collibus, vallibus, toronibus, ecclesiis, aquisriverbed, pascuisanimals, hay/fodder, et omnia infra ipsis finibus manencia, ac nostra presenti auctoritate, in prephato monasterio concedimus et confirmamus, sicut iam dudum repperimus in predicto cenobio concessum, et confirmatum esse a domno Lodovico serenissimo imperatore per sigillatum preceptum. Interea concedimus insuper, et confirmamus in eodem monasterio siquidem monasterium in honore beati Petri apostolimonasteries constructum, positum in loco Tritemonasteries, territorio Vualvensefines, monasteries; et in Pennecells/hermitages, slave, slave labour, landed possessions, rivers cellamcells/hermitages unam, que nunccupatur Sancta Maria in Musanocells/hermitages, slave, slave labour, landed possessions; in Abruzo cellamcells/hermitages unam in loco, qui vocatur Arolecells/hermitages; item Sancta Maria in Duas Basilicascells/hermitages iuxta Sangrumcells/hermitages; seu et monasterium Sancte Mariecells/hermitages in territorio Marsicano, quod situm est in loco Apinianici; et in finibuscity territory Soranecities, city territory, cells/hermitages, landed possessions civitatiscities inclitam vallem Soranamcells/hermitages, landed possessions cum omnibus ecclesiis, et pertinenciis suis, et aliis cum cellis, et terris in ipsis consistentibus partibus, subditis eiusdem cenobii, per cognitas fines, sicut precepta eiusdem continent monasterii, videlicet regum, principum, et ducum, seu aliorumque fidelium scripciones ibidem ab ipsis collatas; sed cellam Sancte Columbecells/hermitages; cellam Sancti Donaticells/hermitages, landed possessions in Cominucells/hermitages; cellam Sancti Mauricells/hermitages, landed possessions in Anglonecells/hermitages; quam et alias cellas, et terras in ipsis finibus; sed cellam Sancte Agathecells/hermitages in loco Turcinocells/hermitages; cellam Sancti Petricells/hermitages, wine, landed possessions, slave, slave labour de Vairanocells/hermitages, slave, slave labour, cum omnibus servisslave, slave labour, et ancillis, cespitibus, vineiswine, et terris in omnibus sicut eiusdem monasterii continent scripciones; sed cellam Sancti Salvatoriscells/hermitages de Alifecells/hermitages; cellam Sancti Martinifiscal property, textual occurrence, object, cells/hermitages de monte Marsicocells/hermitages, fiscal property, textual occurrence, object; cellam Sancte Cruciscells/hermitages ; cellam Sancti Ylariicells/hermitages ; cellam Sancti Petri de Tontolecells/hermitages; cellam Sancti Vincencii de Tremojolacells/hermitages, que est iuxta limitem; sed cellam Sancti Sossiigualdi, forests, other basins, landed possessions, marshes/lagoons/tombolos, rivers, fiscal property, textual occurrence, mention, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , cells/hermitages cum inclito vualdogualdi suo, in loco Liburiecells/hermitages, gualdi, forests, landed possessions, roads, marshes/lagoons/tombolos, other basins, ubi dicitur Pantanumcells/hermitages, forests, landed possessions, gualdi, roads, marshes/lagoons/tombolos, other basins has fines habentes: a prima parte decurrit via antiquaroads, que venit de Ducenta, que decernit inter has terras, et vualdu, et alias terras, et vualdu, quod fuit predicti monasterii, et qualiter descendit via ipsa, et intrat in ipsum Pantanum, et silvam, et paludemmarshes/lagoons/tombolos prefati monasterii, que est coniuncta Laneo; a secunda autem parte via est antiqua, que dicitur Vicanaroads; a tercia vero iterum usque ad viam, que fuit antiqua, que vadit ad ipsam piscinamother basins iam dicti monasterii, et decernit vias ipsas terras, et vualdu antedicti monasterii, et aliam terram prefati cenobii, que dicitur de Tortoralanded possessions, et terras aliorum hominum, que ibi affines sunt, et sicut incipit super ipsam piscinam, et qualiter revolvit circa ipsam terram de eodem vualdo, et iam dictam terram, que dicitur de Tortora, et vadit ad ipsum Pantanum predicti monasterii, et qualiter vadit et pergens per ipsum Pantanum, et silvamforests, et paludem usque in ipsum Frigidum; a quarta autem parte usque in iam dictum Frigidum, et predictum Laneum cum omnibus, que infra has fines consistent vel manent; sed cellam Sancti Vincenciicells/hermitages infra civitatem Neapolimcells/hermitages, cities; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages de Cumecells/hermitages; Sancti Petricells/hermitages cellam iuxta civitatem Beneventanamcells/hermitages, prope fluvio Sabbatirivers, cells/hermitages; cellam Sancte Marie de Castanetofiscal property, textual occurrence, mention, cells/hermitages, que est in castro Pinianocells/hermitages; cellam Sancti Marcicells/hermitages de Petra Cutiliacells/hermitages; cellam Sancti Petri de Viperacells/hermitages, casalia cum ipso casalecasalia, qui dicitur Leonicasalia; cellam Sancte Mariecells/hermitages de Planisicells/hermitages; cellam Sancti Iohanniscells/hermitages de Lucerecells/hermitages; cellam Sancte Mariecells/hermitages de Quinque Miliacells/hermitages; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages de Telesecells/hermitages; cellam Sancti Iohanniscells/hermitages, mills de Lisinecells/hermitages cum ipsa molinamills; cellam Sancti Eleuthericells/hermitages in Fundilianocells/hermitages; cellam Sancte Mariefiscal property, mention, cells/hermitages de Loco Sanocells/hermitages ; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages de Toccocells/hermitages; cellam infra Salernitanamcells/hermitages, cities civitatem in honore sancti Georgiicells/hermitages constructam, cum omnibus suis pertinenciis; cellam Sancti Valentinicells/hermitages in fluvio Bixentinocells/hermitages, rivers; Sancti Vincenciicells/hermitages cellam in fluvio Tuscianocells/hermitages, rivers; cellam Sancti Vincenciicells/hermitages, landed possessions in fluvio Tensacells/hermitages, rivers, et omnia ad iam dictam abbaciam pertinencia, cum omnibus aliis cappellis et pertinenciis earum, cum castelliscastle, villisvillas, casis, massariciiscasae/cassinae massaricie, mansismansi, silvisforests, pascuishay/fodder, animals, venacionibus, piscacionibusfisheries, fish, vineiswine, arbustis, pratis, servisslave, slave labour, ancillis, aldionibusaldius, aldianis, redivicionibus, nec non cum omnibus, que dici et nominari possit in prefato monasterio concedimus, et confirmamus. Ea videlicet racione, quatinus prenominatus abbas, et suis successores de omnibus castellis, et capellis [...], vel monasteriis tam in hoc precepto, quamque in aliis preceptis, offercionibus, atque scripcionibus, que continere videtur, habeant potestatem tenendi, iuste commutandi, ordinandi, regulariter instruendi, vel quicquid iustum [...], visum fuerit faciendi, absque omni contradiccione quorumlibet hominum. Sancimus insuper, et nostra imperiali institucione corroboramus, ut si aliquo in tempore fuerit orta contencio de rebus iam dicti monasterii, nullus audeat deinceps per parentum possessiones ipsas hereditates residere, vel contendere presumat, excepto per verissimas cartulas, et iustas consignaciones. Verumtamen statuimus atque firmamus, ob amorem eterne vite, et oracionibus fratrum, quorum preces annuimus, ut ipsam semper legem per annorum curricula pars predicti cenobii accipiat de omnibus suis territoriis ab omnibus hominibus, quam instituit Astulfusemperor/king, juridical sources rex Langobardorum De ecclesiis. Nam ex ea quoque re lex alia nec recipiatur, nec [...] qualibet ulterius iudicetur persona. Si vero fuerit contencio de servis, vel de alia quacumque re, inter aliquem vicinum suum, seu qualecumque hominem, liceat eis se defendere, sicut prisca consuetudo fuit per scariones eiusdem monasterii, nec audeat alicuis ipsos abbates, vel monachos ad sacramentum invitare, quia contra divinam auctoritatem et [...] regulam est. Precipientes insuper iubemus ut nullusimmunity rex, dux, princeps, marchio, comes, vicecomes, gastaldeus, sculdascius, vet aliquis publice rei exactor iam dictum abbatem, vei suos successores, aut monachos ex eius cenobio, vel eius cellis inquietare, laniare de prediis monasterii, aut aliquibus rebus disvestire [...], aut per placita secularia ducere, recepimus preterea pretextatum monasterium cum omnibus pretextatis monasteriis, ac cellis, rebus quoque, ac familiis ibidem aspicientibus cum fratribus, ac monachis ibidem Deo famulantibus, sub nostre tuicionis munburdum. Concedimus quoque, et corroboramus, ut nullusdistrictio ex servis, aut ex familia eiusdem monasterii vel eos, qui cortisianas vocant audeat inquietare, aut ad publicam, vel comitum placitum ducere, aut iudicare, neque in domibus vel casis eiusdem monasterii iudicium, aut placitum tenere, nisi abbas prefati monasterii, aut suus missus, ante cuius conspectum omnes sui residentes, sicut ante nostram presenciam legem faciat et recipiat, neque placiaticum, portaticum, pontanaticum, casaticum, vel quodlibet pensum quisquam homotolls, exemption, aut publice rei exactor tollere, aut exigere presumat, sed disponimus, ut abbates et prepositi eiusdem loci, iuxta priscam consuetudinem ad communem utilitatem fratrum sua disponant providencia, absque alicuius contradiccione. Si quis igitur huius nostri precepti institucione, et confirmacionem, seu munburdi tuicione aliquando infringere temptaverit, sciat se compositurum auri optimi libras duomilia, medietatem Camere nostre, et medietatem parti predicti monasterii. quod ut verius credatur, diligenciusque ab omnibus observetur, manu propria roborantes anulo nostro insigniri iussimus). Signum domni Henrici [M] serenissimi et invictissimi imperatoris augusti. Henricuschancellor cancellariuschancellor, vice Everardiarchchancellor, bishops episcopibishops et archicancellariiarchchancellor, recognovit. Datum anno Dominice incarnacionis millesimo XIIII, indiccione XII, anno domini Henrici imperatoris augusti regni XII imperii eius I. Actum Romecities, feliciter, amen.

Keywords: abbots, aldius, animals, archchancellor, bishops, casae/cassinae massaricie, casalia, castle, cells/hermitages, chancellor, churches, cities, city territory, districtio, emperor/king, exemption, fiscal property, fish, fisheries, forests, gualdi, hay/fodder, immunity, imperial/royal diploma, landed possessions, mansi, marshes/lagoons/tombolos, mention, mills, monasteries, mountains, other basins, riverbed, rivers, roads, slave, slave labour, textual occurrence, tolls, villas, wine.

Editions and document summaries: CV III, n. 185, pp. 10-21; MGH DD H II., n. 286, pp. 339-342