FISCUS
In nomine domini nostri Iesu Christi regis aeterni. Hugoemperor/king et Lothariusemperor/king gratia Dei regesemperor/king. Quia regalis magnificentia pia et larga erga Dei cultores et aeclesiarum Dei recuperatrix et restauratrix esse debet, ut id agendo premium mereatur consequi sempiternum, ideo que venientibus nobis ad domum Sancti Donati confessoris et martyris Christilibellus/precaria/emphyteusis, villas, curtes, landed possessions, size, wine, fiscal property, inflow, gift, outflow, iure proprietatis/pleno iure, agricultural workers, periodic markets, pagus, census, tuitio/bannum/mundeburdium, churches, collegiate churches, bishops, archpriests, priests, archdeacons, deacons, canons, pro timore Dei omnipotentis et ipsius sanctissimi locis veneratione animarumque nostrarum seu parentum nostrorum salvatione, ibique precibus karissimi fratrissibling of nostri Bosonisintercessory, marquis/duke, sibling of incliti marchionismarquis/duke adquiescentibus, aliquantam terramlanded possessions, quam bonae memoriae Petrusbishops episcopusbishops ad utilitatem canonicorumcanons ibi pro tempore Deo servientium distribuit et serenissimus aviusgreat grandparent of noster Lothariusemperor/king, great grandparent of imperatoremperor/king in aliquid postea confirmavit et in aliquid suo proprio donofiscal property, inflow, gift concessit, sed deinde pastorum neglegentia et pravorum hominum cupiditate illis subtracta fuit, videlicet: vineamwine unam ad Pinumlanded possessions, wine, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches cum campolanded possessions ibi propesimiliter ad Pinum nominantem, et campum alterum qui dicitur Pratum Salelanded possessions, nec non corticellamcurtes unam que dicitur ad ClaneESTATE: curtes, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches; PLACE: curtes, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches cum sua pertinentia, et aliam corticellamcurtes que vocatur MoionamESTATE: curtes, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches; PLACE: curtes, fiscal property, textual occurrence, object, outflow, allocation to churches sub integritate, sicut discernitur in scripto a iam nominato Petro episcopo facto; aecclesiamchurches quoque Sancti Petri in Castellofiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches, quam dive memoriae Lotharius imperator avius noster pro remedio anime suae canonicos ibi servientes habere concessit, nec non et villasvillas tres, quarum una nominatur DurnaESTATE: villas, fiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches; PLACE: villas, fiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, altera Plicavillas, fiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, tercia Speiavillas, fiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, quas similiter avius noster eiusdem loci canonicis confirmavit; mercatumperiodic markets insuper unum, quod celebratur in missa sancti Hylariani; cortemcurtes etiam que nominatur Cameninacurtes, fiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, et est in Castello Felicitatiscurtes, fiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, churches [cum] aecclesia in honore Sancti Andreefiscal property, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches, gift, churches haedificata cum omni sua pertinentia, quam suo proprio dono idem avius noster prefati loci concessit canonicis; campumlanded possessions insuper unum qui vocatur PiscinulaeESTATE: landed possessions, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches; PLACE: landed possessions, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches, et consistit in pagopagus Aricianesepagus, cum omnibus suis apendiciis, sicut ipse avius noster eum ipsis concessit; cortemcurtes namque que vocatur Col[onar]iacurtes, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches cum omni sua pertinentia, quam ipsi nunc detinent, per h[oc nostr]um re[ga]le preceptum canonicis qui nunc ibi serviunt, scilicet Leoniarchdeacons, canons archidiaconoarchdeacons, Dadoniarchpriests, canons archipresbiteroarchpriests, Petropriests, canons presbiteropriests, qui fuit vicedominus, et item Petropriests, canons, monks monachomonks presbitero et sacristae, sapienti grammatico, Suavericodeacons, canons et Vuillelmodeacons, canons diaconibusdeacons, Arnulfodeacons, canons diacono, [Stratariopriests, canons], Petropriests, canons, Atonipriests, canons atque Leonipriests, canons presbiteris, Stephanodeacons, canons quoque diacono et reliquis qui ibi in presenti serviunt eorumque successoribus, qui futuris temporibus ibi servierint, restituimus pleniterque corroboramus; de iure insuper regni nostri donamusfiscal property, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches predicti loci canonicis campum unum qui dicitur Longorialanded possessions coniacentem prope Perilasium, qui capere videtur modia XXsize; ita videlicet, ut nec rector eiusdem sedis nec cuiuslibet potestatis persona de prefatis rebus vel de eorum pertinentiis seu de his que divina pietas inibi ageri voluerit illis aliquam inferre presumat contrarietatem, vel diminorationem ullam ingere adtemptet. Sed et nos pro mercedis nostrae augmento et ut in hoc opere nostra nostorumque fratrum relicorumque parentum fiat mercedis amplificatio, quandam terram, quam mater nostraparent of suo pretio comparavit, scilicet campum de Longoria memorate aecclesiae, que est constructa in honore beati Donati confessoris et martyris Christi, ad necessitates fratrum consulendas proprietario iure concedimusfiscal property, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to churches tam nostris quamque et successorum nostrorum temporibus, ut in stipendiis fratrum ibidem Deo servientium absque aliqua [dimi]noratione aut cuiuslibet potestatis contrarietate perhennis perseveret temporibus. Statuimus quoque, ut sit ipsa canonicacollegiate churches cum canonicis ipsius loci sub magisterio et regimine Leonis huius presentis archidiaconi et Dadonis archipresbiteri eorum succesoribus, facientes pari voto comunique consensu de frugibus et reditibus, quod in ipsa canonica annualiter Dominus dederit, seu de helemosinis absolute et libere quod canonici facere debent, absque alicuius contradictione vel molestatione. Quia Tuscis consuetudo est, ut recepto ab aecclesia libellolibellus/precaria/emphyteusis, in contumatiam concertantur contra ecclesiam, ita ut vix aut numquam constitutum reddant censumcensus, precipimus modisque omnibus iubemus, ut non episcopus vel canonicus libellum aut liquod scriptum alicui homini faciant, nisi laboratoribusagricultural workers qui fructum terrae aecclesiae et canonicis ipsius loci reddant sine molestia vel contradicitone aliqua. Precipimus quoque, ut in ipsa canonica nulla deimceps adiciatur persona absque illorum communi consensu, ne propterea aliqua inter illos oriatur discordia. Pro maiori quoque illorum securitate recipimos illos, cum omnibus illorum mobilibus et inmobilibus rebus illis iuste et legaliter pertinentibus, sub nostrae tuitionis mundburdotuitio/bannum/mundeburdium, quatinus securae vivere Deoque servire et pro nobis stat[uque] regni nostri remedioque animarum nostrarum et fratrum [nostr]orum [orare] illos iugiter delectet. Si quis igitur huius nostrae confirmationis et donationis precepti violator vel contradictor extiterit, sciat se compositurum auri optimi libras centumpenalty, medietatem kamerae nostraecamera regis et medietatem canonicis predictae ecclesiaecamera of other public authorities qui ibi pro tempore servierint. Quod ut verius credatur diligentiusque ab omnibus observetur, manibus propriis roborantes de anulo nostro subter anotari iussimus. Signa (MF) (MF) Hugonis et Lotharii regum. Petruschancellor cancellariuschancellor ad vicem Gerlanniarchchancellor, abbots abbatisabbots et archicancellariiarchchancellor recognovi et subscripsi. (SR) (SI D). Data anno dominicae incarnationis DCCCCXXXVI, XVI kal. Feb., regni autem domni Hugonis piissimi regis VIII, domnique Lotharii item regis III, indic. VI. Actum in domo Sancti Donati. Feliciter.
Title: Arezzo, Archivio Capitolare, n. XXXIV
Document number: 2111
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Filippo Ribani (last change on 2023-01-07)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: Yes
Date: 933 (936) january 17
Topical date: Arezzo
Keywords: abbots, agricultural workers, allocation to churches, archchancellor, archdeacons, archpriests, bishops, camera of other public authorities, camera regis, canons, census, chancellor, churches, collegiate churches, curtes, deacons, emperor/king, fiscal property, gift, great grandparent of, inflow, iure proprietatis/pleno iure, landed possessions, libellus/precaria/emphyteusis, marquis/duke, monks, outflow, pagus, parent of, penalty, periodic markets, priests, sibling of, size, tuitio/bannum/mundeburdium, villas, wine.
Editions and document summaries: DD U L, pp. 101-105, n. XXXIII
Commentary
I possedimenti di Piunta e Graticiata sono donati alla Chiesa di Arezzo già da Berengario I il 2 gennaio 916 (DD B I, pp. 279-281 n. CIX). Il diploma di Lotario I con cui era donata la chiesa di San Pietro in Castello è datato Pavia 6 ottobre 835 (MGH DD Lo I, pp. 103-104, n. 28), quello con cui sono confermati il mercato annuale, la Chiesa di Sant'Andrea, la curtis Camenina e le villae Durna, Speia e Plica è datato Remiremont 29 agosto 843 (MGH DD Lo I, pp. 197-198, n. 79). La prima parte della dispositio si rifà a quelle dei diplomi di Carlo III (15 febbraio 882, MGH, DD Ka III, pp. 83-85, n. 50) e di Ludovico III (12 ottobre 900, DD L III, n. 2). Il medesimo testo è riprodotto nel diploma di Adalberto del 28 febbraio 961 (DD A, pp. 342-345, n. II). Da questo diploma dipendono quello di Ottone I del 10 maggio 963 (MGH DD O I, n. 253), di Ottone III del 12 luglio 996 (MGH DD O III, n. 217), di Enrico II del 1020 (MGh DD H II, n. 436), di Corrado II del 31 marzo 1027 (MGH DD K II, n. 74) e di Federico I del 9 novembre 1163.