Pavia, Archivio Vescovile, cartella n. 181

Title: Pavia, Archivio Vescovile, cartella n. 181
Document number: 2215
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2021-02-08); Chiara Stedile (last change on 2021-02-08)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: Uncertain

Date: 943
Dating elements: Una mano del XVII secolo aggiunse un breve regesto aul verso della pergamena, premettendo l'indicazione cronologica "Ann. 943". Il diploma non può essere anteriore all'anno 940 per via della menzione dell'arcicancelliere e vescovo di Piacenza Bosone (940-945).

Show/hide in the text:

In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Hugoemperor/king et Lothariusemperor/king divina providente clementia regesemperor/king. [Reg]alem decet exellentiam sanctis ac venerabilibus locis ex suis largiri, et largita confirmare ac sub defensionis munimine cuncta corroborare. Quapropter omnium sancte Dei Aecclesie fidelium nostrorumque presentium ac futurorum comper[ia]t sollertia, qualiter peticione et interventu Sigefrediintercessory, bishops Parmensismother churches episcopibishops atque Elisiardiintercessory, count comitiscount beato Siro sacerrimo confessori sueque sancte Ticinensi aecclesiaeparchment documents, islands, curtes, casae/cassinae massaricie, landed possessions, fisheries, mills, ports, bridges/pontoons, plebs, public exactions, tolls, teloneum, immunity, inquisitio, churches, baptismal churches, monasteries, royal slave, royal aldius, cui Liutefredusbishops presulbishops preesse videtur, omnes res et familias, abbatiasmonasteries videlicet, [plebesplebs, baptismal churches] et cortescurtes cunctaque quae ad eandem Ticinensem aecclesiam pertinere vel respicere videbantur eo tempore quo eadem Ticinensis civitas caelitus furore misso consumpta est, per hoc nostrum preceptum concedimus, largimur, confirmamus et corroboramus; nominative videlicet, abbatiammonasteries in honore Domini Salvatorisimmunity, monasteries in campania non longe a Ticinorivers sitam, Sanctaeque Mariae ad Perticamimmunity, monasteries et Sancti Michaelis quae dicitur Maiorimmunity, monasteries, Sanctique Romuliimmunity, monasteries, et Sancte Cristineimmunity, monasteries, Sancteque Mustioleimmunity, monasteries, omnesque cardinales capellaschurches tam extra quam infra urbem positas, nec non monasteriummonasteries Vetusimmunity, monasteries et Anzonis et Sigemariiimmunity, monasteries et unum monasterium in CariadeJURIDICAL PERSON: monasteries; KEYWORD: monasteries; PLACE: monasteries, cortescurtes eciam Cecim[a]mESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, Montem VellerisESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, SummiESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, SarianumESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, RobuscallamESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, RobuscaletamESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, CugulloESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, TenesiESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, et super lacum Cumanumlakes CernobiumESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, MenasiESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes et MaximoESTATE: curtes, immunity; PLACE: curtes, quae est in Valle Tellina, verum eciam et vadabridges/pontoons piscariafisheries atque portusports, id est Navicella EpiscopiESTATE: ports, immunity; PLACE: ports et portumports [Ca]ballariciumESTATE: ports, immunity; PLACE: ports in Ticinorivers. Insuper eciam concedimus ut a [portu Barbi]aniESTATE: ports; PLACE: confinia, ports usque ad portumports qui dicitur BurigoESTATE: ports; PLACE: confinia, ports, et a capite Verna[u]leconfinia, canals usque ad vadum Farigeniconfinia, bridges/pontoons, cum insulisislands et piscationibusfisheries et molendinismills, cum omnibus quae dici et nominari possunt infra ipsas finesconfinia, sint in iure et po[testa]te prelibate aecclesiae; et neque ripaticumtolls, neque terraticumlevies, neque teloneumteloneum, neque palificturamrights of use on woods/pastures/waters, neque aliquam functionem ullo in loco ad publicam partem persolvatKEYWORD: immunity; KEYWORD: public exactions, sed cuncta, sicut iam dictum est, ante incendium Ticinensis urbis undecumque aut quomodocumque eadem Ticinensis aecclesia investita fuit seu per precepta a nostris precessoribus seu per quecumque instrumenta cartarumparchment documents a fidelibus collata, per hoc nostrum preceptum concedimus, largimur, comfirmamus et corroboramus, una cum monasteriismonasteries, abbatiismonasteries, cortibuscurtes, plebibusplebs, baptismal churches, sortibuslanded possessions, massariciiscasae/cassinae massaricie, servis et ancillisroyal slave, aldionibus et aldianisroyal aldius omnibusque rebus quae dici vel nominari possunt ad eandem Ticinensem aecclesiam pertinentibus in integrum. Concedimus eciam ut, si ex quibuslibet rebus vel familiis prefatae aecclesiae aliqua intentio horta fuerit, per inquisitionem trium bonorum hominum ex filiis eiusdem ecclesiae per sacramentum confirmetur quod pars ipsius ecclesiae inde investita fueritinquisitio, et sic firmiter in posterum possideat. Statuentes itaque iubemus, ut nullus dux, neque marchio, comes eciam, vicecomes, sculdascius vel aliquis minister publicus aut aliqua persona disvestire aut invadere de rebus predicte ecclesiae sine legali iudicio, teloneum quoque aut ullam publicam funccionem exigere aut mansionaticum presumtive accipere audeat, sed eadem ecclesia cum reb[u]s atque familiis [sub] nostre nostrorumque s[u]cc[e]ssorum defensionis munimin[e] per[frui a]c p[a]cifice manere queatimmunity. Si quis igitur hoc nostrum preceptum violare temptaverit, sciat se compositurum auri optimi libras millepenalty, medietatem camerae nostraecamera regis et medietatem vicario ips[iu]s [e]cclesiae suisque successoribuscamera of other public authorities. Quod ut verius credatur diligenciusque ab omnibus observetur, manu propria roborantes de anulo nostro subter iussimus sigillari. Signa domnorum regum Hugonis (MF) (MF) atque Lotharii. Gisepranduschancellor cancellariuschancellor ad vicem Bosonisarchchancellor, bishops episcopibishops et archicancellariiarchchancellor recognovi et subscripsi (SR).

Keywords: archchancellor, baptismal churches, bishops, bridges/pontoons, camera of other public authorities, camera regis, casae/cassinae massaricie, chancellor, churches, confinia, count, curtes, emperor/king, fisheries, immunity, inquisitio, islands, lakes, landed possessions, levies, mills, monasteries, parchment documents, penalty, plebs, ports, public exactions, rights of use on woods/pastures/waters, rivers, royal aldius, royal slave, teloneum, tolls.

Editions and document summaries: DD U L, pp. 216-219, n. LXXIV

Commentary

Secondo Schiaparelli (DD U L, p. 217) il diploma dipende in parte da un diploma perduto di Rodolfo II, che servì da base per il falso diploma di Rodolfo II del 18 luglio 925 (DD R II, pp. 136-141, falsificazioni n. II). Schiaparelli (DD U L, p. 394) è incerto sull'identificazione della curtis di Cugullo con la località omonima nel comune di Pieveottoville.