FISCUS
In nomine domini dei eterni. Ottocamera regis, emperor/king divina miserante clemencia imperatoremperor/king augustus. Si ad cultum eterni regis delubra et venerabilia loca sanctorum pravorum nefandis operibus hominum revocare studuerimus, procul dubio nostrum imperium temporale stabiliri et future lucis premium promereri arbitramur; ad hoc enim largitor omnium bonorum culmen imperii nostri potenti dextera sublimare dignatus est, ut incessanter debitas ipsi laudes persolventes ecclesiarum curam habere eisque sub institutis prisce religionis constituere pervigili sollercia procuremus. Proinde noverit universitas omnium sancte dei ecclesie fidelium nostrorumque presencium videlicet ac futurorum, quod nos ingredientes opulentam Italiam sapida indagine perscrutari cepimus cenobia in eadem constructa vitamque et mores cenobitarum in ipsis degencium, cumque iam quedam illorum nobis essent cognita, non post multum temporis relatu quorundam accepimus unum in honore beati Silvestri confessoris Christimerchants, immunity, tolls, teloneum, fluvial transport, overland transport, markets, monasteries in comitatucomitatus Mutinensecomitatus constructum quod Nonnantulamonasteries, merchants, castle vocatur omnibus aliis maius et quod olim exemplar bene vivendi et sancte conversacionis fuerat reliquis, pene iam annulatum atque fondotenus depopulatum iniquorum pravitate hominum, eo quod per longa curricula annorum amminicula caruit abbatum. Hoc audientes ab intimo pectoris suspiria traximus commotique pietate ingemuimus, supplicantes dominum quatinus talem nobis prepararet virum qui tanto officio inveniretur dignus. Extemplo nostros religiosos palatinos et familiares illuc direximus qui monachos prefati municipii eorumque vitas et mores diligenter discuterent et, si quem ministerii idoneum repererint, celeri cursu honorifice nostre magestati presentarent; verum tamen, horesco referens pro dolor, nullus ibidem est inventus qui tam nobile valeret deferre pondus. Posthac consultu sapientium reduxi oculos meos ad aulicos, inter quos quendam archimandritemabbots et consecretalem meum Iohannemchancellor, abbots nomine repperi probis moribus ornatum pudicum sobrium docibilem greca sciencia non ineruditum tociusque prudencie et sanctitatis fulgore preclarum, quem conscilio virorum illustrium deumque timencium et eleccione fratrum in iam dicto monasteriomonasteries commanencium a nostro cubili et necessariis consciliis abstraentes supranominatis fratribus in patrem et rectorem prefecimus. Cui etiam Theophanyintercessory, queen rogatu et interventioneintercessory coniugis et consortis imperii nostriqueen confirmacionis preceptum conscribi iussimus, nominative de curtecurtes que vocatur FainanoPLACE: curtes; ESTATE: curtes, Lizano et Gabba simul cum silvaforests maiore usque ad fines Capunianoforests et usque ad flumenrivers vocato Leorivers, et de insulaislands que dicitur Panarioislands usque in Fossa munda et in silva communi, Sanctum Petrum in Siculo, Bondenum, castrumcastle KanidolumPLACE: castle, fish; ESTATE: castle, fish ubi piscatoresfish ipsius monasterii pisscari debent, tam sursum usque Mantuam quam deorsum usque Ravennam; et de aqua que curritcanals iuxta castellum PancianumPLACE: canals, castle; ESTATE: castle et vocatur Genacanals, in qua nullus audeat molendina facere sine iussione abbatis et fratrum preter ipsa duo que inibi sunt constructa eidem monasterio pertinencia, simul cum aliis castellis curtibus capellis oratoriis mansis masariciis piscacionibus servis ancillis aldiis aldiabus servis originalibus molendinis aquis aquarumque ductibus salictis campis vineis pratis stalariis olivetis silvis, de omnibus quoque rebus que dici et nominari possunt iam dicto monasterio pertinentibus legaliter et de quibus preceptaimperial/royal diploma habentur in eodem loco confirmata a precessoribus nostris imperatoribus et regibus Aistulfoimperial/royal diploma, Karuloimperial/royal diploma, Hugoneimperial/royal diploma. Iubentes etiam precipimus ut, si quemquam hominum in prenominato castello Nonantula habitanciummerchants contigerit ire ad quodlibet mercatummarkets vel negocium sive per terramoverland transport seu per aquamfluvial transport, pro nullo negocio donent teloneumteloneum, curaturas, terraticum, ripaticumtolls. Precipientes insuper iubemus ut nullus dux marchio comes vicecomes sculdachius gastaldius nullaque regni nostri magna vel parva persona in predicto monasterio placitum tenere audeat aut ad tenendum venire presumat sine iussione et invitatu iam dicti abbatis suorumque successorum, neque in silvis prefato cenobio pertinentibus venacionem exercere conetur aut fodrum exigere temptet predictumque abbatem suosque successores et monachos ibidem deservientes inquietare molestare aut de rebus ipsis pertinentibus disvestire aut servos et colonos eorum aripergare presumatimmunity. Si quis autem huius nostri precepti paginae temerarius violator extiterit, sciat se compositurum auri optimi libras mille, medietatem kamere nostrecamera regis et medietatem prenominato abbati suisque successoribus, et quod deterius est penam perpetue damnacionis adepturum. Quod ut verius credatur diligenciusque ab omnibus observe[tur, a]nulli nostri impresscione presentem paginam manu propria roborantes inferius sigillare precepimus. Signum domni secundi Ottonis serenisimi imperatoris et invictisimi augusti. Iohannes cancelariuschancellor advicem Petriarchchancellor, bishops episcopibishops et archicancellariiarchchancellor recognovi et subscripsi.
Title: Nonantola, Archivio Abbaziale, Pergamene, V.7
Document number: 36
Author(s): Edoardo Manarini (file creation on 2022-12-21); Edoardo Manarini (last change on 2022-12-21)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Uncertain tradition
Fiscal property: Yes
Date: 982 December
Date/period of redaction: XI
Keywords: abbots, archchancellor, bishops, camera regis, canals, castle, chancellor, comitatus, curtes, emperor/king, fish, fluvial transport, forests, immunity, imperial/royal diploma, intercessory, islands, markets, merchants, monasteries, overland transport, queen, rivers, teloneum, tolls.
Editions and document summaries: MGH D O II n. 283.
Commentary
La pergamena reca anche una copia del mandato tradito in copia imitativa dalla carta V 6. Si propone di datare il diploma all'anno 982 attraverso la notizia che il Catalogo degli abati di Nonantola reca dell'ordinazione di Giovanni Filagato.