FISCUS
In nomine Domini nostri Iesu Christi Dei eterni. Robbertusprinceps, vir gloriosus/vir sublimis divina adiuvante clementia Capuanorum princepsprinceps petitioni suorum fidelium clementer favet. Igitur nos prenotatus secundus Robbertus sola Domini misericordia Capuanus princeps, ob salutem et remedium animarum quondam principumprinceps antecessorum parentumancestor of nostrorum et ob statum nostri principatus, consilio quoque et interventuintercessory Richardi de Calenointercessory, family of nostri consanguineifamily of et Raynaldi Lupiniintercessory, fidelis of nostri dilecti baronis atque aliorum nostrorum dilectorum fidelium, per hoc videlicet principale scriptum remittimus, concedimus atque donamus in perpetuum monasteriomonasteries Sancti Benedicti Montis Casinensisprivileges, monasteries, in quo domnus Segnorictusabbots, personal rank Dei gratia venerabilispersonal rank abbasabbots preesse dinoscitur, scilicet trecentos tarenosvalue, public exactions quos singulis annis accipiebamus ab hominibuscoloni/tenants de Casa Genzanalanded possessions, coloni/tenants, public exactions, property of persons without heirs pro datapublic exactions, similiter et terras, quas relinquunt homines qui sine heredibus moriuntur, que dicuntur scaditiones,landed possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, inflow, outflow, iure proprietatis/pleno iure, property of persons without heirsque nunc sunt vel amodo erunt. Item damus atque quiete dimittimus in predicto monasterio XX scilicet modiossize terrelanded possessions, fiscal property, textual occurrence, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure que videntur esse in territoriovillage/castle territory Sancti Mauri ad CasalePLACE: villages/settlements, landed possessions, village/castle territory; ESTATE: landed possessions, village/castle territory et infra terris eidem monasterii, quos modios terre homines nostri usque modo tenuerunt. Quin etiam manus, tradimus, concedimus atque confirmamus in perpetuum in prefato monasterio Sancti Benedicti Montis Casinensis et hominibus eius quibus prefatus abbas et successores eius preceperint, ius et potestatem piscandirights of use on woods/pastures/waters in marisea et in fluminerivers in omni territoriovillage/castle territory Castelli qui dicitur ad MarePLACE: rights of use on woods/pastures/waters; ESTATE: rights of use on woods/pastures/waters, village/castle territory sine omni condicione. Insuper damus, tradimus, concedimus ac confirmamus in perppetuum in predicto monasterio quicquid nostri antecessores principes, scilicet Richardusprinceps, great grandparent of bone memorie princeps pro avusgreat grandparent of noster et Iordanusprinceps, grandparent of princeps avusgrandparent of noster et secundus Richardusprinceps, uncle/aunt of et Robbertusprinceps, uncle/aunt of pricipes patruiuncle/aunt of nostri necnon et secundus Iordanusprinceps, parent of princeps paterparent of noster dederunt, et nos de rebus nostris dedimus atque concessimus predicto monasterio et ecclesiis eius. Preterea causa devotionis permittimus atque concedimus in perppetuum, ut si quis ad prefatum monasterium Sancti Benedicti vel ad ecclesias eius venire ad habitandum vel residendum, aut rebus suis pro anima sua aliquid largiri voluerit ex permissu nostro, liceat eis hoc facere secundum iustitiam et consuetudinem terre.privileges Hec omnia prescripta, qualiter a nobis vel a deprecessoribus nostris concessa seu reddita sunt predicto monasterio Sancti Benedicti, ibidem inviolabiliter in perpetuum manere concessimus, ut neque nobis, neque successoribus nostris ea deince[p]s alienare seu inquietare liceat, una cum omnibus in[f]erioribus ac superioribus earum et cum viis in eis intrandi et exeundi roadsatque cum universis pertinentiis illarum. Nos prenominatus secundus Robbertus Dei gratia Capuanorum princeps in predicto monasterio Sancti Benedicti Montis Casinensis, ut superius diximus, per hoc videlicet principale scriptum in perpetuum damus, tradimus, concedimus ac confirmamus ad possessionem et potestatem, ad dominationem predicti monasterii Sancti Benedicti Montis Casinensis et iam dicti domni Segnoricti venerabilis abbatis eiusque successoribus, faciendi exinde legaliter quicquid eis placuerit, remota ex his omnibus predictis omni inquietudine, contrarietate vel molestia omnium mortalium personarum. Quod si quis huius nostre concessionis et confirmationis pagine contemptor aut violator extiterit, aut contra hoc principale scriptum hagere temptaverit, centum libras auri purissimipenalty persolvat, medietatem ipsi monasterio Sancti Benedicti Montis Casinensis et prenotato domino Segnoricto venerabili abbati eiusque successoribus, et medietatem nostro sacro Palatio, solutaque librarum auri pena, hoc principale scriptum firmum permaneat in perpetuum. Ut autem hoc principale scriptum firmius credatur et diligentius ab omnibus observetur, manu propria subscribens, illud corroboravimus et nostri sigilli illud insigniri iussimus. ROBBERTVSprinceps, vir gloriosus/vir sublimis. Ex iussione prephate potestatis scripsi ego Philippuswriter, judge palatinus iudexjudge in anno dominice incarnationis millesimo centesimo vicesimo octavo, primo anno principatus supradicti domini Robberti gloriosivir gloriosus/vir sublimis principis Capue. Data Capuecities in mense Martii per indictionem sextam.
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, aula III, capsa XII, n. 30
Document number: 4582
Author(s): Valerio De Angelis (file creation on 2023-08-21); Valerio De Angelis (last change on 2023-08-21)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: Yes
Date: 1128 March 1 - 1128 March 31
Topical date: Capua (Caserta)
Keywords: abbots, ancestor of, coloni/tenants, family of, fiscal property, function, grandparent of, great grandparent of, inflow, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, judge, landed possessions, monasteries, object, outflow, parent of, penalty, personal rank, princeps, privileges, property of persons without heirs, public exactions, redistributive, rights of use on woods/pastures/waters, rivers, roads, sea, size, textual occurrence, uncle/aunt of, value, village/castle territory, vir gloriosus/vir sublimis.
Editions and document summaries: Gattola 1734, pp. 242-243; Leccisotti 1965, p. 96; RPD, III, n. 603, pp. 1642-1644 (source of the text reproduced here).
Commentary
Il Registrum Petri diaconi (Montecassino, Archivio Abbaziale, Reg. 3) è un semplice cartulario compilato fra il 1131 e il 1133 dal bibliotecario di Montecassino, ultimo continuatore della Chronica monasterii Casinensis iniziata da Leone Ostiense, che copiò non soltanto privilegi pontifici e praecepta delle autorità laiche, ma anche oblationes quorumque fidelium, riprendendo in particolare i documenti riassunti nella cronaca: non mancano le falsificazioni, predisposte però dal suo illustre predecessore Leone. Risulta assai più corposo del Chronicon Sanctae Sophiae, sia per la maggiore importanza di Montecassino, sia perché Pietro inserisce circa 650 documenti privati.