FISCUS
In nomine Domini salvatoris nostri Iesu Christi Dei eterni. Richardusprinceps, marquis/duke, vir gloriosus/vir sublimis, vir excellentissimus et Iordanesprinceps, vir gloriosus/vir sublimis divina ordinante providentia Capuanorum principesprinceps. Cum principali excellentia petitione dilecti sui clementer faveat, igitur fidelium nostrorum presentium ac futurorum noverit multitudo qualiter nos loca Deo ubique dicata nostra ope adhibita de bono in melius cotidie proficere studemus. Nunc autem ob amore omnipotentis Dei et beati archangelis Michaelis, ecclesiamchurches eius que nominatur ad Arcu Dianechurches, monasteries, quam ecclesia et locum valde aptissimum pro cenobiomonasteries construendum conspeximus. Idcirco, pro Dei et ipsius sancti amore necnon et pro salutem animarum nostrarum seu parentumfamily of nostrorum, videlicet Askitinifamily of et Robbertifamily of, quam etiam et ob animam magne recordationis avunculiuncle/aunt of nostri consulisconsul/hypatos et ducismarquis/duke Rainulfimarquis/duke, consul/hypatos, uncle/aunt of, per hoc nostrum principale scriptum damus, concedimus et confirmamus in prefato cenobio nuper a nobis constructo, et ubi nunc venerabilis Capuanusabbots, personal rank abbasabbots regimen tenere videtur, quid quantum nostro principali iuri pertinetlanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, public exactions in toto Sarzanolanded possessions, coloni/tenants, public exactions cum omnibus hominibuscoloni/tenants qui ibidem modo commorantes sunt vel fuerint, et partes et pertinentiaslanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, inflow, confiscation, outflow, iure proprietatis/pleno iure qualiter pertinuit Gregorii filius Grimoaldipalatine count comitis Palatiipalatine count et Petri filio Doferiicount comitiscount in loco Sanctum Erasmumlanded possessions, public exactions, que legaliter nostro fisco deducte sunt, et ecclesiamchurches Sancti Angeli que videtur intus Capuam, iuxta plateam de Aloaldiski,fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, churches cum universis suis pertinentiis ad possessionem ipsius sancti loci et prefati abbati et de eius successores et rectores, ad faciendum exinde regulariter omnia qualiter meruerit. Ob recordationem etiam et nostram eternaliter stabiliendam dationem, traditionem atque confirmationem, hos nostre firmationes apices fieri iussimus, quibus omnino sancimus et perpetualiter habendum mandamus, ut amodo et semper ipse prefatus monasterius et predictus abbas et sui successores firmiter, secure, libere et quiete habeat et possidebat totas et inclitas supranominatas dationes atque confirmationes per omne que amodum superius scriptum esse invenitur, remota omni inquietudine vel molestationes cuiuscumque iudicis, comites, castaldeis, sculdais et omnium mortalium persone. Quod si quelibet persona hominum magna vel parva contra hanc nostri precepti firmitate agere presumpserit aut eius violator in quocumque fieri temptaverit, sciat se compositurus auri purissimi libras sexagintapenalty, medietatem nostre camere et medietatem prefati monasteriimonasteries et predicti domni Capuani reverentissimi abbati et ad suos successores, et post soluta pena huius nostre concessionis paginam mugitum, firmum ac stabile maneat imperpetuum. Ut autem hec nostre concessionis et dationis atque confirmationis firmius credatur diligentiusque ab omnibus observetur, manu nostra propria corroboramus et nostri sigilli impressione iussimus insigniri. Signum domni Richardiprinceps, marquis/duke, vir gloriosus/vir sublimis, vir excellentissimus excellentissimivir excellentissimus principis. RICCARDVS. Ex iussione prefate serenissime potestatis scriptum per manus Iohanniswriter, judge iudicisjudge, anno principatus ipsius domni Richardi et domni Iordani gloriosorumvir gloriosus/vir sublimis principum et quarto anno ducatusmarquis/duke, marca/ducatum eorum CagetePLACE: cities; ESTATE: marca/ducatum. Data anno dominice incarnationis millesimo sexsagesimo quinto, indictione quarta.
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, aula III, capsa XI, n. 30
Document number: 4587
Author(s): Valerio De Angelis (file creation on 2023-09-10); Valerio De Angelis (last change on 2023-09-10)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Original
Fiscal property: Yes
Date: 1066 June 1 - 1066 August 31
Keywords: abbots, churches, coloni/tenants, confiscation, consul/hypatos, count, family of, fiscal property, function, inflow, iure proprietatis/pleno iure, judge, landed possessions, marca/ducatum, marquis/duke, monasteries, object, outflow, palatine count, penalty, princeps, public exactions, redistributive, textual occurrence, uncle/aunt of, vir excellentissimus, vir gloriosus/vir sublimis.
Editions and document summaries: Gattola 1734, pp. 175-176; Leccisotti 1965, pp. 69-70; RSAF, pp. 41-43; RPD, III, n. 407, pp. 1150-1151 (source of the text reproduced here).
Bibliography: RSAF Miniature, Tav. V.
Commentary
Il Registrum Petri diaconi (Montecassino, Archivio Abbaziale, Reg. 3) è un semplice cartulario compilato fra il 1131 e il 1133 dal bibliotecario di Montecassino, ultimo continuatore della Chronica monasterii Casinensis iniziata da Leone Ostiense, che copiò non soltanto privilegi pontifici e praecepta delle autorità laiche, ma anche oblationes quorumque fidelium, riprendendo in particolare i documenti riassunti nella cronaca: non mancano le falsificazioni, predisposte però dal suo illustre predecessore Leone. Risulta assai più corposo del Chronicon Sanctae Sophiae, sia per la maggiore importanza di Montecassino, sia perché Pietro inserisce circa 650 documenti privati.