FISCUS
Igitur fidelium nostrorum presentium ac futurorum noverit multitudo. Quoniam ad salutem et remedium animarum principumprinceps Richardiprinceps, grandparent of scilicet aviigrandparent of et Iordaniprinceps, parent of patrisparent of nostri, et ob statum nostri principatus, quam et per interventumintercessory Guilielmi cognomine Coppolaintercessory, fidelis of nostri fidelisfidelis of, damus, tradimus, concedimus ac confirmamus per principale scriptum in monasteriomonasteries Sancti Angeli quod dicitur in Formismonasteries, subdito monasteriomonasteries Sancti Benedicti Montis Casini,monasteries cui domnus Oderisiuscardinals, abbots, personal rank venerabilispersonal rank abbasabbots et cardinaliscardinals sanctae Romane aecclesiae preest, integram medietatem de una limatalakes, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to individuals, allocation to churches, feudum cum alveoriverbed, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, allocation to individuals, allocation to churches, feudum et ripisrivers, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to individuals, feudum, et cum viisroads suis ibidem intrandi et exeundi, que limata ipse prenominatus Guilielmus in fevofeudum a nobis tenebat, et est in Trifiscovillages/settlements, lakes ab illa parte Saonerivers coniuncta scilicet cum terralanded possessions Beati Nycolai confessoris Christilanded possessions, churches. Et potestatem et licentiam damus parti predicti monasterii Sancti Angeli ad hac hora in antea in ipsa medietate de limata quae ei dedimus, molendina construendi et palos in ripis et in alveo figendiprivileges, et clusuria et piscationes et alia omnia quae in ipsa medietate limate et in ripis et alveo facere volueritKEYWORD: rights of use on woods/pastures/waters; KEYWORD: fisheries, fish absque omni contrarietate omnium mortalium personae. Quin etiam in prenominato monasterio Sancti Angeli per hoc videlicet principale scriptum per interventumintercessory scilicet Ugonis de Faydaintercessory, fidelis of, nostri dilecti baronis et fidelisfidelis of, damus, tradimus, concedimus ac confirmamus integram unam petiampetiae, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, allocation to individuals, feudum de terra quae ipse in fevofeudum a nobis teneaat, et est in territoriovillage/castle territory castellicastle nostri qui vocatur MatalonePLACE: castle, village/castle territory; ESTATE: village/castle territory, in loco ubi dicitur ad Terminipetiae, quae continet in se per passum rationabiliter mensurata uti mox est modios terrae vigentisize, cuius finesfines haec sunt: ab uno latere est finis via quae pergit ad Saglanum quae decernit inter fines Matalonis et Laneirivers; ab alio vero latere est finis terra nostra puplicalanded possessions, fiscal property, textual occurrence, mention, qualiter revolvitur per antiquam viam quae olim ducebatur ad Suessolamvillages/settlements. Ab uno capite est finis via quae pergit ad predictum nostrum castellum et dicitur ibi ad Cognulum; ab alio vero capite est finis terra nostra quae nos possidemuslanded possessions, fiscal property, textual occurrence, mention. Haec abscripta petia de terra quae aetiam ipse predictus Ugo nostro concessu pro salute suae animae in prenominato monasterio dederat, nos quidem prenominatus saecundus Richardusprinceps, vir gloriosus/vir sublimis Capuanus princepsprinceps, suo interventu, in prenotato monasterio Sancti Angeli per predictos fines per hoc videlicet principale scriptum in perpetuum damus, tradimus, concedimus et confirmamus cum omnibus quae inferius et superius in ea esse noscuntur, quam et cum viisroads intrandi et exeundi in ea et de ea, et cum sepibus et limitibus et universis pertinentiis eius. Quin etiam et per interventumintercessory Girardi Capuani intercessory, fidelis ofnostri fidelisfidelis of, in prenominato monasterio Sancti Angeli in perpetuum tradimus, concedimus et confirmamus per haec principali pagina, quicquidlanded possessions olim Laydulfus filius cuiusdam Laydulfi per cartulamcartula in predicto monasterio de terra sua dedit in Sarzanovillages/settlements, cum omnibus quae inferius et superius in ea esse inveniuntur, et cum viisroads ibidem intrandi et exeundi, cum sepibus ac limitibus et universis pertinentiis suis. Haec omnia prescripta quae et qualiter hic superphati sumus, nos prenotatus saecundus Richardus Capuanus princeps, in prenominato monasterio Sancti Angeli in perpetuum per principale scriptum damus, tradimus, concedimus et confirmamus quietae et libere in iure et proprietate perpetua, ad possessionem et potestatem et dominationem prephati monasterii Sancti Angeli et domni Saxonisprevosts, personal rank venerabilipersonal rank prepositisprevosts eiusdem monasterii et omnium successorum eius, faciendo ammodo et deinceps omnem utilitatem predicti monasterii. Remota omni contrarietate et molestia et inquietudine omnium principum successorum nostrorum vel vice principum, comitum vel vice comitum, iudicum, sculdahorum, castaldeorum aliorumque omnium mortalium personae. Quod si quis hoc principale scriptum irritumve facere temptaverit, vel contra haec quo nostra istituit excellentia agere presumpserit, centum libras auri purissimipenalty persolvere cogatur: medietatem omnipotenti Deo et predicto monasterio Sancti Angeli et domno Sassoni venerabili prepositi et successoribus eius, et medietatem nostro sacro palatio. Solutaque paena librarum, hoc principale scriptum cum omnibus quae continet, firmum, munitum atque inviolabile maneat in aeternum. Et ut hoc firmius credatur et diligentius ab omnibus observetur, manu propria illud corroboravimus et nostri sigilli impressione iussimus insigniri. (M) Ex iussione prephate serenissime potestatis, scripsi ego Quiriacuswriter, judge iudexjudge in anno dominice incarnationis millesimo nonogesimo nono et vicesimo anno principatus ipsius domni secundi Richardi gloriosivir gloriosus/vir sublimis principis Capuae. Datum Capuamcities in mense decembrio per indictionem octavam.
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, Reg. 4 (RSAF, fol. 53v)
Document number: 4596
Author(s): Valerio De Angelis (file creation on 2023-10-22); Valerio De Angelis (last change on 2023-10-22)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 1099 December 1 - 1099 December
31
Topical date: Capua (Caserta)
Date/period of redaction: 1137 - 1166
Keywords: abbots, allocation to churches, allocation to individuals, cardinals, cartula, castle, feudum, fidelis of, fines, fiscal property, fish, fisheries, function, grandparent of, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, judge, lakes, landed possessions, mention, monasteries, object, outflow, parent of, penalty, personal rank, petiae, prevosts, princeps, privileges, redistributive, rights of use on woods/pastures/waters, riverbed, rivers, roads, size, textual occurrence, village/castle territory, vir gloriosus/vir sublimis.
Editions and document summaries: RSAF, pp. 100-102 (source of the text reproduced here).
Commentary
Del Regesto di S. Angelo in Formis esiste una riproduzione anastatica allestita a Montecassino nel 2002 (editore: Pubblicazioni Cassinesi).