FISCUS
Nos memoratus Robbertusprinceps, vir gloriosus/vir sublimis divina ordinante clementia Capuanorum princepsprinceps. Notum fieri volumus universis filiis sanctae ac catholice aecclesiae, quoniam ad salutem et remedium animarum quondam gloriosorumvir gloriosus/vir sublimis principumprinceps Richardiprinceps, vir gloriosus/vir sublimis, grandparent of scilicet aviigrandparent of, ac Iordanisprinceps, vir gloriosus/vir sublimis, parent of patrisparent of, necnon saecundi Richardiprinceps, vir gloriosus/vir sublimis, sibling of fratrissibling of nostri, et ob statum nostri principatus, interventuintercessory quoque Leonisintercessory, consul/hypatos, fidelis of consulisconsul/hypatos Romanorum aliorumque dilectorum fideliumfidelis of, in monasteriomonasteries Sancti Michahelis archangeli quod dicitur in Formismonasteries, subdito monasteriomonasteries Sancti Benedicti Montis Casinasmonasteries, cui domnus Girardusabbots, personal rank venerabilispersonal rank abbasabbots preest, per hoc videlicet principalem scriptum in perpetuum damus, tradimus, concedimus ac confirmavimus integram unam petiampetiae, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure de terra nostra quae est in pertinentia montismountains arce nostrae Sanctae Agathesmountains, in loco scilicet ubi dicitur Sancta Anatoliapetiae per finesfines quos et qualiter hic subter declaramus: ab uno latere quod est a parte septemtrionis qualiter a plesco qui est in monte predictae Sanctae Anatolie, et dicitur plescus ipse Alferii, et vadit usque ad plescum qui dicitur de Ruta et a plescu qui dicitur de Ruta usque ad plescum Longum qui dicitur de la Guardia, et ab ipso usque ad alium plescum qui est inter predictum plescum Longum et plescum qui est in monte qui mons est, super fossam quae dicitur Lama, et ipse plescus est super criptam arenariam, et qualiter incipit ab ipso plesco et vadit ad predictum plescum, qui est super predictam fossam que dicitur Lama et super predictam criptam arenariam. Ab alio vero latere quod est a parte meridiei est finis fossa quae dicitur Alferii quam residet Algisius scutarius, et terram Maionis Guisi et terram Petri de Zita, et terram quam nunc tenet Guilielmus Doferii, et terram Iohannis clerici Godelandi, et terram Sicolfi et terram Mulbelli et terram Petri qui dicitur Iohannis Mariae, et fossa quae est Iohannis Gustabilis et consortum ipsius, sunt inde passus centum septuaginta et ab inde revolvit contra partem meridiei iuxta ipsam fossam et iuxta terra predicti Iohannis clerici usque ad terram Simeonis clerici et Petri germani sui, sunt inde passus quinquaginta, deinde revolvit contra partem orientis circa ipsam terram predictorum germanorum et circa terram Iohannis et Petri et Gizzonis germanorum, et terram nostramlanded possessions, fiscal property, textual occurrence, mention, outflow, allocation to individuals quam tenet Giso a parte nostra, sunt inde passus quinquaginta quattuor. Et deinde descendit contra partem meridiei iuxta terram nostramlanded possessions, fiscal property, textual occurrence, mention usque ad predictam terram predicti Petri de Zita et de consortibus suis, sunt inde passus viginti duo. Et deinde revolvit contra partem orientis iuxta ipsam terram, sunt inde passus viginti; et ab inde revolvit contra meridiei iuxta ipsam terram usque ad terram Petri Phasane, sunt inde passus triginta et unum. Deinde revolvit contra partem orientis circa terram predicti Petri et terram quam tenet predictus Guilielmus Doferii et aliam terram iam dicti Petri et cavam quae decernit inter hanc terram et terram Sancti Iohannis Landeppaldi usque ad terram Gustabilis Bozzapica, sunt inde passus quinquaginta tres. Deinde revolvit contra partem septemtrionis circa terram predicti Gustabilis usque ad limitem qui est istius petiae terrae, sunt inde passus quadraginta tres, deinde revolvit contra partem orientis, est finis ipsa terra predicti Gustabili et terra Landonis qui dicitur Iohannis Martini et terra predicti Gustabilis, sunt inde passus centum decem et septem. Deinde revolvit contra partem meridiei circa terram predicti Gustabili usque ad terram quam tenet Rogerius de Miglia, sunt inde passus septem, et ab inde revolvit contra partem orientis circa terram predicti Rogerii, sunt inde passus quindecim, deinde revolvit contra partem meridiei circa terram predicti Rogerii, sunt inde passus septem, et ab inde revolvit contra partem orientis circa terram predicti Rogerii, sunt inde passus quadraginta; et ab inde revolvit contra partem septemtrionis circa terram iam dicti Rogerii, sunt inde passus quattuordecim; et deinde revolvit contra partem orientis circa terram ipsius Rogerii et qualiter vadit usque ad predictam fossam quae dicitur Lama quam nunc tenet Iohannes Lagnensis et Petrus Adenulfi et nos, sunt inde passus triginta. Uno capite a parte orientis est finis predicta fossa quae dicitur Lama, et qualiter ascendit usque ad predictum plescum montis qui est super predictam fossam quae dicitur Lama et super predictam criptam arenariam; alio vero capite a parte occidentis est finis terra quam nobis reservabimuslanded possessions, fiscal property, textual occurrence, mention, qualiter descendit directe a predicto plesco qui dicitur Alferii et vadit usque ad caput predicte fosse quae dicitur Alferii, quod est a parte occidentis. Hanc predictam petiam terrae per predictos fines et mensuras, una cum omnibus inferioribus ac superioribus eius, et cum viisroads in ea intrandi et exeundi, nos memoratus Robbertus Capuanus princeps, per hoc videlicet principale scriptum in prenotato monasterio Sancti Michahelis arcangeli in perpetuum, ut supra diximus, dedimus, tradimus concedimus ac confirmamus, ad possessionem et potestatem et dominationem ipsius monasterii, et domni Maynardiprevosts, personal rank venerabilispersonal rank prepositiprevosts et omnium successorum eius, faciendo exinde utilitatem ipsius sancti monasterii. Remota omni inquietudine, contrarietate et molestia nostra et omnium principum successorum nostrorum et vice principum, comitum vel vice comitum, iudicum, sculdahum, castaldeorum et omnium mortalium persone. Quod si quis huius nostre dationis, concessionis et confirmationis pagine contemptor aut violator extiterit aut contra hoc principale scriptum agere presumpserit, quinquaginta libras auri purissimipenalty persolvat; medietatem ipsi sancto monasterio et predicto domno Maynardo venerabili preposito et successoribus eius, et medietatem nostro sacro palatio. Et soluta pena, hoc scriptum firmum, munitum atque inviolabile maneat veluti preligitur in perpetuum. Et ut hoc principale scriptum firmius credatur et diligentius ab omnibus observetur, manu propria subscribens illud corroboravimus et nostri sigilli inpressione iussimus insigniri. (M) Ex iussione prephate serenissime potestatis, scripsi ego Quiriacuswriter, judge palatinus iudexjudge in anno dominice incarnationis millesimo centesimo quintodecimo, et nono anno principatus prephati domni Robberti gloriosissimivir gloriosus/vir sublimis principis Capuae. Datum in Capuanocities palatio, pridie kalendas ianuarii, per indictionem nonam.
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, Reg. 4 (RSAF, fol. 65v)
Document number: 4604
Author(s): Valerio De Angelis (file creation on 2023-10-29); Valerio De Angelis (last change on 2023-10-29)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 1115 December 31
Topical date: Capua (Caserta)
Date/period of redaction: 1137 - 1166
Keywords: abbots, allocation to individuals, consul/hypatos, fidelis of, fines, fiscal property, function, grandparent of, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, judge, landed possessions, mention, monasteries, mountains, object, outflow, parent of, penalty, personal rank, petiae, prevosts, princeps, redistributive, roads, sibling of, textual occurrence, vir gloriosus/vir sublimis.
Editions and document summaries: RSAF, pp. 121-124 (source of the text reproduced here).
Commentary
Del Regesto di S. Angelo in Formis esiste una riproduzione anastatica allestita a Montecassino nel 2002 (editore: Pubblicazioni Cassinesi).