FISCUS
In nomine Domini salvatoris nostri Iesu Christi Dei aeterni. Iordanus secundusprinceps, vir magnificus, vir gloriosus/vir sublimis divina ordinante clementia Capuanorumcities princepsprinceps petitioni dilecti sui clementer favet. Igitur nos secundus Iordanus divina ordinante clementia Capuanorum princeps notum fieri volumus universis filiis sancte ac catholice aecclesiae et nostris fidelibus, quoniam secundus Richardusprinceps, vir gloriosus/vir sublimis, sibling of princepsprinceps, fratersibling of noster, ob salutem et remedium animarum gloriosorumvir gloriosus/vir sublimis principumprinceps Richardiprinceps, vir gloriosus/vir sublimis, grandparent of quondam avigrandparent of ac Iordanisprinceps, vir gloriosus/vir sublimis, parent of patrisparent of, et omnium parentumkin of nostrorum, consilio quoque ac interventuintercessory Rainulfi filii Gualonisintercessory et Raynaldi Lopiniintercessory dilectorum baronum suorum, per librum obtulit et per paginam precepti tradidit, concessit ac confirmavit in monasteriomonasteries Sancti Angeli quod dicitur in Formismonasteries, subdito monasteriomonasteries Sancti Benedicti Monti Casinensismonasteries in quo domnus Girardusabbots, personal rank venerabilispersonal rank abbasabbots nunc praeesse videtur, omnia que prescripti principis in prephato monasterio Sancti Angeli per principale scriptum concesserunt et confirmaverunt. Et concessit et confirmavit in ipso monasterio omnia que ipse in eodem sancto loco postea tribuit, et que ipsi monasterio pertinet et que tunc possidebat et dominabatur, et concessit et confirmavit ipse prephatus principi in prephato monasterio Sancti Angeli quidquid continetur in cartula oblationis quam prescriptus Richardus princeps avus meus eidem monasterio obtulit, videlicet Sarzanumlanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, coloni/tenants et terraslanded possessions et hominescoloni/tenants qui ibi commorantes sunt vel fuerint, cuius finesfines sic indicant: idest incipiens a trivio de Sancto Martino qui dicitur ad Lavem et descendit per viam usque fluvium, et inde ascendit per Bactitizum, ubi modo sedent homines ipsius monasterii, et qualiter pergit usque in Ventumvanum. Concessit quoque eiusdem monasterio castanetumlanded possessions, chestnuts, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure qui est prope suprascriptum locum qui dicitur Bactitizumchestnuts quem Iordanus princeps pater meus eidem monasterio dedit pro servitio hospitum, et concessit et confirmavit ipsi monasterio hominescoloni/tenants et terraslanded possessions qui et que fuerunt Petri de Roselle et germanisibling of eius, et hominescoloni/tenants Gregorispalatine count comitis palatiipalatine count qui erant commorantes in loco Sancti Erasmicoloni/tenants, sicut cartula oblationis continere videtur quam prescriptus Richardus princeps avus meus eidem monasterio Sancti Angeli fecit, et terraslanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure quas sunt in Ponticellolanded possessions et Casa albalanded possessions et in Sancto Priscolanded possessions, et ubicumque sunt terre ipse in partibus veteris Capuelanded possessions. Concessit etiam et confirmavit prephato monasterio ecclesiamchurches Sancti Angeli de Olaldiskilanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, churches, slave que est constructa in Capuam cum terrislanded possessions et servis et ancillisfiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, slave labour, slave, et cum omnibus suis pertinentiis, et ecclesiamchurches Sancti Benedicti Piczolilanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, churches cum ecclesiis churcheset terrislanded possessions et universis suis pertinentiis. Simili modo concessit et confirmavit predicto monasterio Sancti Angeli ecclesiamchurches Sancti Rufimarshes/lagoons/tombolos, landed possessions, forests, fisheries, fish, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, rights of use on woods/pastures/waters, churches, aldius, slave quae est sita in Capua cum omnibus terrislanded possessions et servis et ancillisfiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, slave labour, slave suis, et aldios, et aldiasaldius et pertinentes cum silvis etiam, pratis, pascuisKEYWORD: rights of use on woods/pastures/waters; KEYWORD: forests atque paludismarshes/lagoons/tombolos et cum universis pertinentiis suis, tam intus Capue quam et de phoris, qualiter antiquitus pertinuerunt prephate ecclesie, et ecclesiechurches quae sibi pertinent et nunc residet, et terras etiam et silvis et pascuas et paludes et aquasrivers, rights of use on woods/pastures/waters et piscationesfisheries, fish, et servos et ancillas et aldios et aldias in omnibus eorum finibus, et universa que suprascripta ecclesia Sancti Rufi et rectores eius iam per triginta annos et eo amplius a parte predicto principum tenuerunt et possederunt que fuerunt scilicet quorundam fratrum, videlicet Guidonischild of et Landenulfichild of, qui fuerunt filiichild of cuiusdam Landonis, qui videlicet tempore predicti Richardi principis avi mei contra eiusdem animam principis cogitaverunt, et inimicos intra provinciam eius invitaverunt, celaverunt et annonam eis dederunt, ob quam omnes res illorumfiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, inflow, confiscation, outflow, iure proprietatis/pleno iure, property of criminals/political traitors, iure Langobardicolaw, lombard fiscofiscal property prenominati avi advenerunt, que res etiam prephato Richardo avo meo et Iordano principi patri meo michique per conventionem a Capuanis dimissa sunt, et per sacramentum firmata. Concessit quoque predicto monasterio Sancti Angeli hominescoloni/tenants de Camilianocoloni/tenants, videlicet filioschild of omnes cuiusdam Summi: et concessit eidem monasterio et confirmavit ecclesiamchurches Sancti Petri de Scaphatilanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, churches, monasteries, slave cum monasteriismonasteries, servisfiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, slave labour, slave et terrislanded possessions et universis suis pertinentiis, ecclesiamchurches Sancti Agathelanded possessions, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, coloni/tenants, churches quae sita est prope muros Aversanecities urbiscities cum omnibus terrislanded possessions et hominibuscoloni/tenants et universis suis pertinentiis; et ecclesiamchurches Sancti Leonisfiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, churches que sita est foris Suessecities civitatiscities cum omnibus suis pertinentiis. Concessit quoque et confirmavit in eodem monasterio ecclesiamchurches Sancti Benedicti que dicitur ad Dalfianamlanded possessions, fisheries, fish, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, rights of use on woods/pastures/waters, churches que sita est in finibusfines Cantiefines prope castellumcastle qui dicitur ad Marecastle, cum terrislanded possessions et pascuisrights of use on woods/pastures/waters et piscationibusfisheries, fish et cum omnibus suis pertinentiis. Concessit quoque eidem monasterio unam petiepetiae de terra que dicitur Campu cotidianuPLACE: petiae, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure; ESTATE: petiae, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure prope Sassetam que eidem monasterio ipse prephatus Richardus princeps frater noster per preceptum tribuit. Item concessit et confirmavit ipsi monasterio omnialanded possessions que Paldicount comescount de Benafrocomitatus una cum Mariamarriage uxoremarriage sua per cartulam offersionis obtulere in predicto monasterii Sancti Benedicti sito in Montecasino, que et ego per preceptum concessit eidem monasterio et in prephato monasterio Sancti Angeli. Concessit iterum ipsi monasterio Sancti Angeli ut si aliquis homo venerit ex aliis partibus licentia habeat habitandi in terris ipsius monasterii Sancti Angeli, ad servitium fratrum faciendum, ut nullus homo audeat eos inquietare sed securi serviant in eodem monasterioprivileges. Et pro custodibus atque rectoribus concessit sursum in predicto monasterio Sancti Angeli unum sedium molendinimills, fiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure et portumfiscal property, textual occurrence, object, function, redistributive, outflow, iure proprietatis/pleno iure, ports in loco Trifiscomills, ports, quam olim Landulfusprinceps qui fuerit princepsprinceps Capuane civitatiscities construere fecit, quod destructum a longo tempore fuit quod sedium est inter sedium ulmi et sediu salicis; et cetera in ratione et ordine quemadmodum in ipso principali scripto continere videtur quod est scriptum per quondam Quiriacumwriter, judge iudicem sacri palatiijudge, in anno dominice incarnationis millesimo nonagesimo octabo, et octavo decimo anno principatus ipsius domni secundi Richardi principis Capuae, roboratum vero per ipsum quondam supra scriptum gloriosissimumvir gloriosus/vir sublimis principem, et per inpressionem sigilli ipsius insignitum. Idcirco nos memoratus Iordanus Capuanorum princeps ob salute et remedium animarum ipsorum gloriosorum principum, et ob statum nostri principatus, per interventumintercessory Aymonis de Argintiaintercessory, fidelis of et Ugonis de Labolitaintercessory, fidelis of et Robbertiintercessory, abbots, fidelis of abbatis et Odoaldiintercessory, other palatine officer, fidelis of camerariiother palatine officer, Guilielmi filii Angeriintercessory, fidelis of, et Mansonisintercessory, fidelis of nostrorum dilectorum fideliumfidelis of, per hoc principale scriptum in perpetuum damus, tradimus, concedimus ac confirmamus eidem monasterio Sancti Angeli omnes prescriptas ecclesias, cum librisbooks et ornamentisfurniture earum quae nunc habent vel habuerint, et cum universis pertinentiis earum et omnes terras ut supra sunt scripte, una cum omnibus inferioribus ac superioribus earum, et cum viisroads intrandi et exeundi in ecclesiis et in omnibus ipsis terris et cum sepibus et limitibus et universis earum pertinentiis, nos prenominatus secundus Iordanus Capuanus princeps in prephato monasterio Sancti Angeli per huius quoque mee concessionis paginam concedimus et confirmamus, ad potestatem et dominationem predicti monasterii Sancti Angeli et eius custodibus atque rectoribus. Remota ex his omnibus predictis, omni inquietudine, contrarietate et molestia omnium principum successorum nostrorum vel vice principum, comitum vel vice comitum, iudicum, sculdahorum, castaldehorum aliorumque omnium mortalium persone. Quod si quelibet persona hominum magna vel parva contra hanc nostri precepti actionem aliquatenus agere presumpserit, aut eius violator quolibet modo esse presumpserit, sciat se compositurum auri purissimi libras centumpenalty: medietatem in predicto monasterio Sancti Angeli, et eius custodibus atque rectoribus, et medietatem nostro sacro palatio. Et soluta pena librarum auri, hec nostra datio, traditio et confirmatio firma, munita permaneat in perpetuum. Ut autem hoc principale scriptum firmius credatur et diligentius ab omnibus observetur, manu propria illud corroboravimus, et insuper ex meo sigillo illud expressione insigniri iussimus. (M) Ex iussione prephate potestatis, scripsi ego Philippuswriter, judge palatinus iudexjudge. In anno dominice incarnationis millesimo centesimo vicesimo, et primo anno principatus prephati domni Iordani gloriosissimivir gloriosus/vir sublimis ac magnificivir magnificus principis Capue. Datum in prephato monasterio, in mense novembrio, per indictionem quarta decimam.
Title: Montecassino, Archivio Abbaziale, Reg. 4 (RSAF, fol. 67v)
Document number: 4607
Author(s): Valerio De Angelis (file creation on 2023-10-31); Valerio De Angelis (last change on 2023-10-31)
Record source: Critical edition
Document type: Marquis’/ducal/princely diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 1120 November 1 - 1120 November
30
Topical date: Sant'Angelo in Formis (Capua;
Caserta)
Date/period of redaction: 1137 - 1166
Keywords: abbots, aldius, books, castle, chestnuts, child of, churches, cities, coloni/tenants, confiscation, count, fidelis of, fines, fiscal property, fish, fisheries, forests, function, furniture, grandparent of, inflow, intercessory, iure proprietatis/pleno iure, judge, kin of, landed possessions, law, lombard, marriage, marshes/lagoons/tombolos, mills, monasteries, object, other palatine officer, outflow, palatine count, parent of, penalty, personal rank, petiae, ports, princeps, privileges, property of criminals/political traitors, redistributive, rights of use on woods/pastures/waters, rivers, roads, sibling of, slave, slave labour, textual occurrence, vir gloriosus/vir sublimis, vir magnificus.
Editions and document summaries: Gattola 1734, pp. 235-236; RSAF, pp. 124-128 (source of the text reproduced here).
Commentary
Del Regesto di S. Angelo in Formis esiste una riproduzione anastatica allestita a Montecassino nel 2002 (editore: Pubblicazioni Cassinesi).