FISCUS
In nomine domini nostri Iesu Christi dei aeterni. Hlothariusemperor/king divina ordinante providentia imperatoremperor/king augustus. Si illius amore, cuius munere caeteris mortalibus prelati sumus, loca divino famulatui consecrata congruis munificentiae nostrae beneficiis ad divinum cultum huberius exequendum sustollimus, dignae retributionis premio nos a domino remunerari fideliter credimus. Igitur notum esse volumus cunctis fidelibus sanctae dei aecclesiae et nostris presentibus scilicet et futuris, quia vir venerabilis Sichardusabbots Sabinensis monasteriiJURIDICAL PERSON: tuitio/bannum/mundeburdium, immunity, inquisitio, monasteries, landed possessions, allocation to churches; KEYWORD: monasteries abbasabbots, quod constructum est in honore beatae dei genitricis semperque virginis Mariae, ostendit serenitatis nostrae optutibus domni recolendae memoriae genitoris nostri Hludoviciemperor/king, imperial/royal diploma prestantissimi imperatoris auctoritatemimperial/royal diploma, in qua continebatur, qualiter, postquam nos divino sibi nutu favente consortes fecit imperii, ab eo in Hitaliam directi sumus et a summo invitati pontifice et universali papapopes ac spirituali patre nostro Paschalipopes quondam apostolico Romam venimus. Quo dum in presentia eiusdem domni apostolici ac nostra procerumque Romanorum sive optimatum nostrorum atque multorum utriusque partis nobilium virorum questiones accitarenturKEYWORD: placitum/iudicatum; KEYWORD: roman, inter caeteras altercationes iubente eodem domno apostolico advocatusadvocatus of other public authorities suus nomine Sergiusadvocatus of other public authorities eiusdemque sanctae sedis Romanae aecclesiae bibliotecarius interpellavit virum venerabilem Ingoaldumabbots abbatem et memorati Sichardi predecessorem dicens, quod idem Sabinense monasterium ad ius et dominationem Romanae aecclesiae pertineret. Et econtra respondit predictus Ingoaldus nullatenus debere esse, eo quod non solum precepta regum Langobardorumlombard pre manibus haberet, qualiter idem monasterium semper sub tuitionetuitio/bannum/mundeburdium et defensione eorundem regum Langobardorum fuisset, vaerum etiam et quod domnus et avus noster piae memoriae Karolusemperor/king prestantissimus imperator idem monasterium specialiter sub suo munimine vel successorum suorum, regum videlicet Francorum, per preceptum auctoritatis suae constituisset, ut nullus pontifex, dux, princeps aut quislibet superioris vel inferioris ordinis rei publicae procurator idem monasterium sub tributo aut censu constitueret, sed ita immune et liberum esset, sicuti caetera monasteria infra regna Francorum constituta sunt, id est Luxouiensium, Lirinensium et Agaunensiumimmunity. Interrogatum est etiam a primatibus utrarumque partium, quid advocatus domni apostolici contra precepta et auctoritates, quae ibi lectae et relectae sunt, dicere voluisset, et in presentiarum nullam auctoritatem aut traditionem ostendere potuit, per quam idem monasterium pars predictae sanctae Romanae aecclesiae ad ius et dominationem suam tenere ac possidere valeret, sed postquam res in presentia predicti domni apostolici Paschalis et nostra et optimatum atque procerum utriusque partis examinata et diligenter inquisitainquisitio esset et in propatulo omnibus esset, quod predictum monasterium nullatenus sub iure et dominatione prefatae Romanae aecclesiae vel sub tributo aut pensione esse deberet, idem domnus apostolicus non solum se recognovit nullum dominium in iure ipsius monasterii se habere excepta consecratione, sed etiam omnes res tam in territorio Sabinensi quam et in Romaniageographic regions sitas, quas ex eodem monasterio potestas antecessorum eiusdem Paschalis papae iniustae abstulerat, per iussionem ipsius, dante eo mappulam suam advocato suo supra dicto Sergio, revestivit Leonemadvocatus of other public authorities, qui de parte nostra eiusdemque monasterii advocatus erat. Et ut ipsa redditio perpetim rata et inviolata permaneret, misit domnus apostolicus missum suummissus of other public authorities Gregoriumscriniarius, missus of other public authorities nomine eiusdem sanctae Romanae aecclesiae scriniariumscriniarius, qui res superius nominatas inspiceret et misso nostromissus regis Leutheriomissus regis nomine et monachis monasterii sanctae Mariae Sabinensis presentialiter redderet, sicuti et factum est. Sed cum nos ad domnum et genitorem nostrum Hludovicum augustum reversi fuissemus et ita per ordinem, sicut superius comprehensum est, narrassemus, placuit illi non solum idem monasterium rectoresque eius specialiter sub sua successorumque suorum tuitione ac defensione constituere, sicut in precepto domni et avi nostri Karoli augusti continetur, vel quemadmodum predicta monasteria infra regna Francorum constituta sunt, sed etiam omnes res, quas presenti tempore predictum monasterium infra Hitaliam, Tusciam et Romaniamgeographic regions vel in caeteros pagos et territoria iuste et legaliter atque quiete tenet vel possidet, tam per precepta et auctoritates regum reginarumque, pontificum, ducum quamque et per traditiones, cessiones, commutationes, offersiones seu collata populi vel pactuationes legaliter factas sive per iudicia evindicata aut per quaelibet instrumenta cartarum nobiles homines ac devotae feminae eidem contulerunt monasterio, nominatim eiusdem genitoris nostri precepto propter improborum hominum fraudes et infestationes atque inquietudines inserere. Sed memoratus venerabilis abbas Sichardus, quamvis nos eandem genitoris nostri auctoritatem suo consensu ac iussione confirmassemus, deprecatus est celsitudinis nostrae claementiam, ut, quia nos divinae maiestatis dispositio successores illius fecit in imperio, quem et in vita sua consortem iam fecerat, eandem auctoritatem confirmationis nostrae innovaremus ac sanciremus precepto. Cuius precibus ob dei ac domini nostri Iesu Christi genitricis semperque virginis Mariae reverentiam et amorem vel mercedis nostrae augmentum acquiescentes hanc excellentiae nostrae auctoritatem decrevimus fierique precepimus, per quam et idem genitoris nostri preceptum modis omnibus confirmamus, et quicquid ex tunc temporis ad illum sanctum locum divina auxit pietas per religiosorum hominum devotionem nominatim ac singillatim, sicut et in autentico genitoris nostri habetur decreto, inserendo sancimus ac corroboramus propter futuras pravorum hominum infestationes atque inquietudines: id est fundum AcutianumESTATE: fundi, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches; KEYWORD: fundi, ubi idem venerabile monasterium constructum estfundi, monasteries, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches, cum finibus et appendicibus suis in integrum; fundum Calistrianumfundi, in quo est aecclesia sancti LaurentiiJURIDICAL PERSON: churches; KEYWORD: churches; fundum Pompeianumfundi; fundum Pinianumfundi; fundum Ceruinariamfundi; fundum Arianumfundi, in quo est aecclesia sancti Paternianichurches; fundum Arturianumfundi; fundum Ordeolumfundi; fundum MutellaeESTATE: fundi; PLACE: fundi, in quo est aecclesia sancti Angelichurches; fundum Urbanam, qui et vicus Sagi vocaturvici, fundi, in quo est aecclesia sancti Uitichurches, cum pratis silvis et aquimolis vel omnibus ad eum in integrum pertinentibus; ex fundo Adrianofundi uncias tres, in quo est aecclesia sancti Ualentinichurches; fundum Medianamfundi; fundum Casalamantisfundi; ex fundo Arcunianofundi unciam unam; ex fundo Aternianofundi uncias sex; ex fundo Siluanianofundi uncias sex; ex fundo Ancianofundi uncias novem, ubi est aecclesia sancti Felicischurches; fundum Agellumfundi; fundum Cicilianumfundi, in quo est aecclesia sancti Donatichurches; fundum Patrinionemfundi; fundum Gignianumfundi; ex fundo Scandilianofundi uncias quatuor; fundum Cruptulasfundi; fundum Marcellianellumfundi pro unciis quatuor; fundum Apicianum, qui et Longitiafundi, in quo est sancti Gurdiani aecclesiachurches; fundum Scaplianumfundi; fundum Testamfundi; fundum Paternionemfundi; fundum Centumfundi; fundum Alinianumfundi; fundum TurrisESTATE: fundi; PLACE: fundi, in quo est aecclesia sancti Laurentiichurches; ex fundo Pendigianofundi uncias duas; fundum Cesarianumfundi; fundum Pulgianumfundi; fundum Uentilianumfundi; fundum Fornicatamfundi, gualdi, fiscal property, function, redistributive, allocation to churches cum traiecto suo seu gualdumgualdi in integrum, in quo est aecclesia sancti Gethulii et sancti Benedictichurches, fiscal property, function, redistributive, allocation to churches, cum omnibus eis generaliter in integrum pertinentibus; fundum Germanicianumfundi, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches in integrum, ubi est aecclesia sancti PetriJURIDICAL PERSON: churches; PLACE: fiscal property, function, redistributive, allocation to churches; fundum Musileumfundi; fundum Cassianumfundi; ex fundo Staberianofundi uncias sex; fundum Cassulamfundi; fundum Lacanianumfundi; fundum Medianamfundi; fundum Marcilianumfundi; fundum Monacianumfundi; fundum Fisianumfundi; fundum Canianumfundi; fundum Lunirianumfundi; fundum Balburianumfundi; ex fundo Classicellafundi uncias tres, ubi est aecclesia sancti Petrichurches; ex fundo Fulinianofundi uncias sex; ex fundo Rigianofundi uncias sex; ex fundo Pontianellofundi uncias sex; fundum Perticatulaefundi; ex fundo Aurificisfundi uncias sex; fundum Pacilianumfundi; ex fundo Cassianofundi uncias sex, in quo est aecclesia sanctae Iustaechurches; fundum Mallianumfundi, in quo est aecclesia sanctae Eugeniaechurches; ex fundo Fignianofundi uncias sex; ex fundo Cisternulaefundi uncias octo; ex fundo Occianofundi uncias septem et semis; ex fundo Aruncianofundi uncias sex; fundum Oliuulamfundi; fundum Pontianellumfundi; ex fundo Bussulifundi uncias novem et scripulos tres, item ex fundo Bussulifundi unciam unam; ex fundo Macerulaefundi uncias sex; ex fundo Rofianofundi uncias tres, in quo est aecclesia sancti Stephanichurches; ex fundo Macerulaefundi uncias quatuor; ex fundo Cassianofundi unciam unam; ex fundo Sepicianofundi unciam unam et dimidiam; ex fundo Medianafundi uncias duas; ex fundo Martianifundi uncias duas et dimidiam, ubi est aecclesia sancti Uictorinichurches; ex fundo Pratafundi uncias tres; ex fundo Argasianofundi uncias quatuor; ex fundo Catonianofundi uncias duas, in quo est aecclesia sanctae Sabinaechurches; ex fundo Arsurafundi uncias quatuor; ex fundo Agellarifundi uncias duas; ex fundo Latinianofundi uncias duas; ex fundo Altariolofundi uncias duas; ex fundo Argasianofundi tres partes de uncia; ex fundo Petinianofundi uncias duas; ex fundo Puptianofundi uncias quatuor; ex fundo Domicianofundi uncias quatuor, in quo est aecclesia sancti Stephanichurches; ex fundo Crispinianofundi uncias tres; ex fundo Cisinianofundi uncias novem, in quo sunt aecclesiae sanctae Mariaechurches et sancti Siluestrichurches; ex fundo Lucanianofundi unciam unam, ubi est aecclesia sancti Petrichurches; ex fundo Begianofundi uncias duas; fundum Ortisianumfundi; ex fundo Cipirianofundi unciam unam, ubi est aecclesia sancti Calistratichurches; ex fundo Bebgianofundi unciam unam semis; fundum Catilianumfundi; fundum Griptulasfundi; fundum Ueneriaefundi; fundum Montanianumfundi; fundum Bebcianumfundi, in quo est aecclesia sancti Abundiichurches; ex fundo Lamnianofundi uncias tres; fundum Turianumfundi, in quo est aecclesia sanctae Mariaechurches; fundum Morianulafundi; fundum Follianumfundi, in quo est aecclesia sancti Sabinichurches; ex fundo Monumenti Cupisfundi uncias sex; fundum Terbilianumfundi; ex fundo Pretoriolifundi uncias sex; ex fundo Seruilianofundi uncias sex, ubi est aecclesia sancti Antimichurches; ex fundo Gabinianofundi uncias duas; ex fundo Lauarianofundi uncias quatuor, ubi est aecclesia sancti Gethuliichurches; ex fundo Beaginellifundi uncias quatuor; fundum Arrianumfundi, in quo est aecclesia sancti Laurentiichurches; ex fundo TullianoESTATE: fundi; PLACE: fundi uncias sex, ubi est aecclesia sancti Ualentinichurches; ex fundo Muptianofundi uncias tres; fundum Paternumfundi, in quo est aecclesia sancti Ualentinichurches; fundum Orcilianumfundi; ex fundo Uassianofundi uncias sex, in quo est aecclesia sancti Uictorinichurches; ex fundo Cossiianofundi uncias sex, ubi est aecclesia sancti Cessigiichurches; ex fundo Auriclanofundi uncias sex, ubi est aecclesia sancti Petrichurches; ex fundo Siliglanifundi uncias tres, ubi est aecclesia sancti Angelichurches; ex fundo Granianofundi unciam unam; fundum Mignianumfundi, in quo est aecclesia sanctae Helenaechurches; fundum Mallianumfundi, in quo est aecclesia sancti Iuuenalischurches; ex fundo Ancianofundi uncias sex, ubi est aecclesia sancti Petrichurches; ex fundo Iouefundi uncias sex; ex fundo Pretoriolofundi uncias sex, ubi est aecclesia sancti Sebastianichurches; ex fundo Usiiano qui et Illianus vocaturfundi uncias sex, in quo est aecclesia sanctae Anatholiaechurches; ex fundo Feclinulaefundi uncias sex, ubi est aecclesia sanctae Uictoriaechurches; ex fundo Paternofundi uncias tres, ubi est aecclesia sancti Uictorinichurches; fundum Pretoriumfundi cum appendiciis suis tam in montibus quam in planitiis; ex fundo Sallianofundi uncias tres, ubi est aecclesia sancti Martinichurches; ex fundo Corilianofundi uncias tres; fundum Forianumfundi, in quo est aecclesia sancti Bartholomeichurches; ex fundo Lusianofundi uncias tres; ex fundo Aclianofundi uncias quatuor seu et medietatem de gualdo qui dicitur Laurusfundi et medietatem de portione Probatigastaldus/vicegastaldus castaldigastaldus/vicegastaldus; ex fundo Paternofundi unciam unam semis; ex fundo Ualerianofundi uncias quatuor, in quo est aecclesia sancti Martinichurches; ex fundo Coruianofundi uncias sex, in quo est aecclesia sancti Pancratiichurches; ex fundo Bagianofundi terram modiorum septem; ex fundo Fianofundi unciam unam semis; ex fundo Luccigianofundi unciam unam semis; ex fundo Uiariifundi uncias tres; ex fundo Acutianofundi, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches uncias octo, in quo est aecclesia sancti Gregoriichurches; fundum Motianumfundi, in quo est aecclesia sancti Angelichurches; fundum Furianumfundi; fundum Paternum positum in Uariano et in Culianofundi, in quo est aecclesia sanctae Caeciliaechurches; fundum Iustianumfundi in integrum; ex fundo Agellofundi uncias novem; fundum Sentianumfundi, in quo est aecclesia sancti Antimichurches; fundum Priuatisfundi; fundum Albutianumfundi cum appendiciis suis; gualdum TanciesESTATE: gualdi, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches; PLACE: gualdi, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches in integrum per loca designata, sicut primitus ab ipso monasterio possessum et concessum est; fundum Findilianifundi uncias duas; ex fundo Passianofundi uncias sex; ex fundo Antarianofundi uncias sex; ex fundo Caesae surdaefundi uncias duas; ex fundo Teruilianofundi uncias sex; ex fundo Caesae candidaefundi uncias sex; ex fundo Pollianofundi uncias sex; ex fundo Leonisfundi terram modiorum decem; ex fundo Leognianofundi uncias sex; ex fundo Uaianofundi uncias sex; ex fundo Uaetusianofundi uncias sex; ex fundo Seruilianofundi uncias quatuor; ex fundo Musianofundi uncias septem; ex fundo Seriolefundi uncias sex; ex fundo Marianofundi uncias sex; item ex fundo Seruilianofundi portiunculam unam; ex fundo Pretoriifundi portiunculam unam; ex fundo Galignanifundi portiunculam unam; ex fundo Sisianofundi uncias octo; ex fundo Catinianofundi unciam unam; ex fundo Gaifundi mediam unciam; ex fundo Turianofundi uncias undecim; ex fundo Uarianofundi uncias undecim; ex fundo Salisianofundi uncias decem; ex fundo Uasianofundi uncias decem, ubi est aecclesia sanctae Mariaechurches; fundum Corbonianumfundi; fundum Lucianumfundi, demesnes, ubi est domus cultademesnes, in integrum; ex fundo Arianofundi uncias duas; ex fundo Septinianofundi unciam unam semis, item ex fundo Septinianofundi uncias sex; fundum Pippilianumfundi cum appendiciis suis in integrum; fundum Scandilianumfundi; fundum Antiquumfundi; ex casale AntianoESTATE: casalia, agricultural workers; KEYWORD: casalia uncias tres et olivetumoil in Porporaria; hominesagricultural workers quoque, qui fuerunt Maioriani, cum rebus et substantiis suis in integrum, et aecclesiam sancti Eusaniichurches cum rebus suis in integrum. Nec non et res, quas domnus et genitor noster per sua precepta eidem confirmavit monasterio, id est gualdum quod dicitur Tanciesgualdi et curtem que vocatur UallantisESTATE: curtes, fiscal property, function, redistributive, outflow, allocation to churches; KEYWORD: curtes cum omni integritate et appendiciis suis, quae Hildeprandusmarquis’/ducal/princely diploma per sua confirmavit preceptamarquis’/ducal/princely diploma; et res, quas tradidit Theodemundo et ipse Theodemundus per instrumenta cartarum prefato delegavit monasterio; etiam et curtem Tatianumcurtes, quam domnus apostolicus Adrianuspopes Luponiallocation to individuals per suum preceptum confirmavit et ipse Lupo per cartulas simul cum ipso precepto eidem delegavit monasterio cum omni integritate. Etiam et monasteria virorum et puellarum, quae nuncupantur his nominibus: monasterium sancti Marci evangelistaemonasteries quod est situm iuxta murum Spoletanae civitatiscities, quod * domnus et avus noster Karolus augustus ad idem monasterium per suum confirmavit preceptum; et aliud quod dicitur monasterium sancti Salvatorismonasteries situm non procul ab eadem civitate Spoletana; et monasterium puellarum, quod nuncupatur sancti Georgiimonasteries, quod est constructum sub muro civitatis Reatinaecities; et aecclesiam sancti Michahelis archangelimonasteries, quae est posita super fluvium Mellinumrivers iuxta * civitatem Reatinam, cum omni integritate sua; et in territorio Firmanocity territory monasterium, quod vocatur sancti Siluestri vel sanctae Marinaemonasteries cum omni integritate. Similiter et res, quas piae recordationis genitor noster per precepta auctoritatis atque confirmationis suae predicto contulit monasterio et confirmavit, id est res * Maiorianiallocation to individuals et uxoris ac filiorum eius, quas ille possedit vel ei datae fuerunt ex concessione regum reginarumque, ducum vel quae per affiliacionem ac comparationem sive per alium quemlibet attractum ad eum pervenerunt; seu et portum in AsoESTATE: ports; KEYWORD: ports vel alias res, quas Hildeprandus dux ei condonavit per sua precepta ac domnus et avus noster Karolus imperator eidem Maioriano confirmavit vel quae a domno et genitore nostro postea possessae sunt et ex sua donatione et confirmatione ad predictum monasterium pervenerunt; similiter et res Benedictipriests presbiteri et Magnonis et Hildeprandi et Benedicti nepotum eius et res Gaidoaldi et res Tanicisi sive Pippinipriests presbiteri filii eius et res Helenaenuns/sanctimoniales ancillae deinuns/sanctimoniales et res Gualtarii filii Rimonis et res Scamarae et Scamperti filii eius et res Pergonis et Liutprandipriests presbiteri et res Solduliother clerics claericiother clerics et res Guillonis et Guiliprandi filii eius et res Baselli et res Palumbi et res Theodelasi et res Attonis et Hautonis filii eius et Rodelindae uxoris eius; coenobium quoque beati Stephanimonasteries, quod situm est in finibus Beneuentanisfines, cum curtibus, cellulis, gualdis vel omnia et in omnibus ad eum pertinentibus; res vero Aldonis et Arduini patris eius; res Alahis et Gisiltrudae matris eius; res Hyrminfridi et uxoris eius; res etiam Hilderici et Tacipergae genitricis eius et Hilcipergae coniugis eius; sive etiam et gualdum, quod est in finibus Reatinae civitatiscities, qui nuncupatur Rivus curvusgualdi, per loca nominata vel designata, sicut in precepto genitoris nostri continetur; et piscatorem nomine Aunefridummanentes, casae/cassinae massaricie, fisheries et fratres eius manentesmanentes in territorio Reatinocity territory in loco qui dicitur Septempontius, cum uxoribus et filiis eorum, terris ac domibuscasae/cassinae massaricie eorum nec non et piscationemfisheries, quam ipsi facere consueverant, simul cum omnibus rebus suis; insuper et res, quas advocatusadvocatus of other public authorities predicti Ingoaldiabbots, advocatus of other public authorities abbatis, predecessoris scilicet Sichardiabbots venerabilis abbatis, in presentia Adeldramnimissus regis seu Leonismissus regis missorum quorundam genitoris nostrimissus regis super Guinigisummarquis/duke quondam ducem legibus conquisivit et iudicia evindicata exinde accepit, id est res, quas Paulus et coniunx sua sive Gemmulus et Maurica ad idem delegaverunt monasterium; etiam et res, quas Salomon francus predicto contulit monasterio, quas iam dictus Guinigisus exinde iniuste abstulit et per iussionem nostram Richardusmarquis/duke, inquisitio duxmarquis/duke inquisitioneinquisitio facta predicto monasterio reddidit et revestivit; insuper et res, * de quibus idem * abba instrumenta cartarum piae memoriae genitori nostro ostendit, per quae nobiles viri et feminae eidem monasterio sollemni donationeoffersio/donatio contulerunt, id est res Stauracioffersio/donatio et Petrioffersio/donatio filii eius et res Celsioffersio/donatio et uxoris eius et res Zabennonisoffersio/donatio et uxoris eius; res Petrusoffersio/donatio, other clerics claerici de Camerino; res Arualdioffersio/donatio, priests presbiteri et sororis eius; res Azilonisoffersio/donatio, priests presbiteri et Aliprandusoffersio/donatio filii Sicipori et res Astemarioffersio/donatio et Iohannisoffersio/donatio et Teodinioffersio/donatio fratrum; res Grisonis Spoletanioffersio/donatio; res Scamarioffersio/donatio filii Scamperti; res Arsioffersio/donatio et uxoris eius et Luponisoffersio/donatio et Acericioffersio/donatio fratrum et res Theodemundioffersio/donatio nepotis eorum; res Scaptolfioffersio/donatio et Formosaeoffersio/donatio uxoris eius et Iohannisoffersio/donatio filii eius, quas ille per cartulas offersionis seu donationis ad idem contulerunt monasterium, nec non et breves pactuationis vel convenientiaeconvenientia, quae ex ipsis rebus factae sunt, inviolabiles perseverent; res Eufemiaeoffersio/donatio, nuns/sanctimoniales ancillae dei relictae quondam Lamperti; res Maurioffersio/donatio, priests presbiteri Firmanae civitatiscities; res Hildericioffersio/donatio patris Audulfi; res denique superius conscriptas cum omnibus ad se pertinentibus vel aspicientibus, mobilibus et immobilibus ac sese moventibus, sicut eas prefati homines possederunt et per instrumenta cartarum ad memoratum venerabile monasterium condonaverunt, undecumque ad eos pervenissent et presenti tempore iuste et rationabiliter atque quiete predictum tenet vel possidet monasterium vel, sicut superius dictum est, ex munificentia regum reginarumque, * ducum, castaldorum vel ex collatis populi sive caeterorum fidelium largitate vel etiam * monachorum, qui in eodem monasterio suas animas salvare cupientes intraverunt * et ibidem res suas delegaverunt et moderno tempore predictum monasterium possidere videtur, cum monasteriis * cellulis sinodochiis aecclesiis curtibus villis fundis vel casalibus piscariis, cum piscatoribus suis, servis ancillis libellariis cartulatis offertis opilionibus gualdis molendinis sub omni integritate ad iam dictum venerabile monasterium nostris futurisque temporibus confirmamus. Praecipientes ergo iubemus atque hanc nostrae auctoritatis confirmationem sancimus, sicut in domni et genitoris nostri continetur precepto, ut nullus pontifex, aepiscopus aut abba, dux vel castaldus, * actionarius seu quislibet rei publicae procurator sive de iunioribus aut successoribus eorum memorato Sichardo venerabili abbati vel successoribus eius sive agentibus ipsius monasterii * de omnibus rebus superius * nominatis vel de his, quae ad eas pertinent vel quae deinceps divina largiente gratia ibidem condonata fuerint, ullam calumniam aut iniustam infestationem facere aut inquietare ullo unquam tempore presumat, sed liceat eidem predicto abbati successoribusque suis easdem res quieto ordine tenere et possidere. Similiter iubemus atque precipimus, ut nullus eos de quibuscumque rebus sine publici malli compellatione despoliare vel de rebus monasterii invasionem facere presumat. * Nec non et de omnibus animalibusanimals monasterii in finibus Spoletani ducatusmarca/ducatum ita definimus atque iubemus, ut in pascua publica omni tempore debeant pabulare vel nutrire sive illae videlicet sive hominum eorum sine omni datico, castaldatico, aescatico, herbatico vel glandatico, et nullam molestiam neque in ponte neque in via neque in qualicumque loco patianturimmunity, sed semper illibata ipsorum animalia ambulent, ubi et publica animalia consueta sunt pabulare, et liceat illis propriam monasterii terram omni tempore defendere atque integrare, tam in Reate in loco qui dicitur Lingla et Quintilianus, et in Amiterno in loco qui vocatur Laurianus, quamque et in comitatu Firmanocomitatus seu in quibuslibet reliquis locis, vel animalia eorum ad pabulandum mittere absque cuiuslibet personae vel potestatis contrarietate. Insuper et omnia, quae predicti reges Langobardorumlombard, id est Liutprandusemperor/king et Haistulfusemperor/king, Ratgisusemperor/king ac Desideriusemperor/king nec non et duces sive quod domnus et avus noster piae memoriae Karolus vel genitor noster Hludovicus augusti per illorum precepta predicto venerabili monasterio propter amorem et honorem dei et domini nostri Iesu Christi et sanctae atque intemeratae genitricis *, in cuius nomine ipsum monasterium dedicatum esse cognoscitur, vel pro eorum helimosina eidem monasterio concesserunt et confirmaverunt, per hoc nostrae auctoritatis preceptum similiter confirmamus atque concedimusallocation to churches. Et quando quidem divina vocatione predictus abba vel successores eius de hac luce migraverint, quamdiu ipsi monachi inter se talem invenire potuerint, qui eos secundum regulam sancti Benedicti regere valeat, licentiam habeant eligendi abbatem, qualem meliorem et digniorem inter se invenerint, quatinus ipsam sanctam congregationem * pro nobis et coniuge proleque nostra et totius imperii nostri stabilitate attentius domini misericordiam exorare delectet. Et ut haec auctoritas confirmationis nostrae firmior habeatur et per futura tempora a fidelibus sanctae dei aecclesiae et nostris vaerius credatur et diligentius conservetur, more nostro eam supter scribere et de bulla nostra iussimus sigillari. Signum (M.) Hlotharii serenissimi augusti. Dructemirussubdeacons subdiaconussubdeacons, notary atque notariusnotary advicem Agilmari recognovi. Data XVIII k. ian. anno Christo propitio imperii domni Hlotharii pii imperatoris in Hitalia XXI et in Francia I, indictione III; actum Cadiniaco villavillas comitatu Cabillonensecomitatus; in dei nomine feliciter amen.
Title: Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 8487-I, c. 126r, n. 298
Document number: 5345
Author(s): Filippo Ribani (file creation on 2023-02-09); Filippo Ribani (last change on 2023-02-09)
Record source: Critical edition
Document type: Imperial/royal diploma
Document tradition: Copy
Fiscal property: Yes
Date: 15 December 840
Topical date: Chagny (FR)
Date/period of redaction: XI ex
Keywords: abbots, advocatus of other public authorities, agricultural workers, allocation to churches, animals, casae/cassinae massaricie, casalia, churches, convenientia, curtes, demesnes, emperor/king, fisheries, fundi, gastaldus/vicegastaldus, geographic regions, gualdi, immunity, imperial/royal diploma, inquisitio, lombard, manentes, marquis/duke, marquis’/ducal/princely diploma, missus of other public authorities, missus regis, monasteries, notary, nuns/sanctimoniales, offersio/donatio, oil, other clerics, placitum/iudicatum, popes, ports, roman, scriniarius, subdeacons, tuitio/bannum/mundeburdium.
Editions and document summaries: MGH DD Lo I, p. 146, n. 51; Regesto di Farfa, II, p. 233, n. 282; Chron. Farfense, I, pp. 198-206.
Bibliography: Migliario 1993; Farfa abbazia imperiale 2006, p. 121; L’abbazia altomedievale come istituzione dinamica 2020, p. 195.
Links: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.8487.pt.1
Commentary
Per il privilegio papale di Stefano IV (23 gennaio 817) di conferma dei beni del monastero, che costituisce la base per l'elenco dei possedimenti farfensi riportato in questo diploma, vedi il Chron. Farfense, I, p. 179.