FISCUS
Benedictuspopes episcopus servus servorum Dei. Dilecto in Domino filio Widonipriests, abbots, monks religioso presbiteropriests et monachomonks atque coangelico abbatiabbots venerabilis monasteriimonasteries sanctê et superexaltatê Dei genitricis semperque virginis Mariê dominê nostrê quod dicitur in Pomposamonasteries tuisque successoribus abbatibus vestrêque almê congregationi perhenniter in perpetuum. Cum magna nobis sollicitudinis insistat cura pro universis Dei ecclesiis ac piis locis vigilandum, ne aliquam necessitatis iacturam sustineant, sed magis propriê utilitatis stipendia consequantur, ideo convenit nos pastorali tota mentis aviditate eorumdem venerabilium locorum maxime rationabilitatis integritatem procurare et sedule eorum utilitati subsidia illic conferre, ut Deo nostro omnipotenti id quod pro eius sancti nominis honore gratia et laude atque gloria eius divinê maiestatis eiusque venerabilibus nos certum est contulisse locis sitque acceptabile nobisque ad eius locupletissimam misericordiam dignum huiusmodi pii operis in sideriis conferatur arcibus remunerationem. Igitur quia petistis a nobis, quatenus ex nostra largitate nostroque dono concederemus vestrê religiositati in massecellamassae quê vocatur MaterariaESTATE: massae; PLACE: massae et in massa quê dicitur Caput BovisESTATE: massae, landed possessions, wine; PLACE: massae, landed possessions, wine terramlanded possessions et vineamwine, sicuti modo vos tenetis ad iure beati Petri apostoli, necnon et ripam fluminis AlemonisKEYWORD: rivers; PLACE: rivers iuxta massam quê dicitur PrataESTATE: rivers, massae; PLACE: rivers, massae, extendente ipsa ripa a Bigacciolorivers usque ad Campobedullirivers et terram et vineam iuxta muroswalls civitatisKEYWORD: cities; PLACE: cities, landed possessions, wine, tower, walls cum turre Umbraticatower in integrum et massam integram quê vocatur Lacus SanctusESTATE: rivers, sea, massae, fisheries, canals, plebs, churches; PLACE: rivers, sea, massae, fisheries, canals, plebs, churches cum omnibus rebus et pertinentiis suis, cum plebeplebs et capellischurches ac titulis ipsius, vocabulo Sanctê Mariêchurches et Sancti Martiniplebs, Sancti Petrichurches Sanctique Venantiichurches, cum piscariafisheries quê vocatur TidiniESTATE: fisheries; PLACE: fisheries et fossacanals ArchipresbiteriESTATE: canals; PLACE: canals et piscariafisheries quê vocatur FalceESTATE: fisheries; PLACE: fisheries cum loco qui dicitur Monticello Lacisico cum ripis fluminis Padirivers et Gauririvers ex utrisque partibus usque ad maresea et a loco Concê Agathêrivers ex una parte usque in mare, cum loco integro qui dicitur Masinzatica inter affinesconfinia de toto loco ac territorio massê quê vocatur Lacus Sanctus: ab uno latere fossa molendinimills, canals de volta LatercliESTATE: confinia, mills, canals; PLACE: confinia, mills, canals descendente in Aquiliolorivers et a fluvio Tribbaconfinia, rivers usque in Helliam et per paludemmarshes/lagoons/tombolos usque mediam Curbamconfinia, marshes/lagoons/tombolos ultraque Curbam usque Padum et ultra Padum usque Gaziumconfinia, forests Episcopii sanctê Comaclensis Ecclesiêconfinia, forests indeque fluvium qui vocatur Cesiconfinia, rivers, ab alio latere Curloconfinia, rivers descendente in Conca Agatulê et per ipsam in Gaurum, a tertio latere paludeKEYWORD: marshes/lagoons/tombolos; PLACE: confinia, marshes/lagoons/tombolos quê pergit inter rivum Angelirivers et Masinzatica usque Monticello et Vedetoza currente in Padum, a quarto latere Vacolinoconfinia et Argere Maloconfinia et calle de Vincaretoconfinia pergente in Laterclum. Insuper concedimus vobis piscariamfisheries integram quê vocatur VolanaESTATE: fisheries; PLACE: fisheries cum rivo Baderinorivers, ports et Gavelena maiorerivers, ports ad ipsam piscariam pertinente cum porticellisports ex utrisque partibus, sicut olim intraverunt in mare, eidem similiter pertinentibus. Cuncta predicta loca cum omnibus suis integritatibus ac pertinentiis quantum sanctê Romanê, cui Deo auctore presidemus ac deservimus, pertinere videtur Ecclesiê, vobis ad tenendum emissa preceptione concedimus, inclinati precibus vestris per huius precepti seriem predicta cuncta loca cum omnibus suis integritatibus et pertinentiis ut super legitur, a presenti XI indictione vobis vestrisque successoribus in perpetuum concedimus detinendum. Ita sane ut a vobis vestrisque successoribus singulis quibusque annis pensionis nomine rationibus in sanctê nostrê Ecclesiê tres argentei solidirent in money difficultate postposita persolvantur omnemque, quam indigent, meliorationem seu deffensionem in diebus vel sine dubio procurante efficiatur nullaque preterea ad dandum annuê pensionis a vobis mora proveniat, sed ultra actionariis sanctê nostrê ecclesiê apto tempore persolvatur. Statuentes quippe apostolica censura ex auctoritate beati Petri apostolorum principis sub divinê obtestationis et anathematis interdictionibus, ut nulli unquam nostrorum successorum pontificum vel aliê cuilibet magnê parvêque personê ipsa prenominata loca a potestate et dictione vestra vestrorumque successorum ac vestri monasterii auferre vel alienare quoquo modo liceat. Si quis autem temerario ausu magna parvaque persona contra hunc nostrum privilegium agere presumpserit, sciat se anathematis vinculo esse innodatum et a regno Dei alienum et cum omnibus impiis êterno incendio ac supplicio condemnatum. At vero qui pio intuitu custos et observator huius nostri privilegii extiterit, gratiam et misericordiam vitamque êternam a misericordissimo Domino nostro consequi mereatur in sêcula sêculorum. Amen. Scriptum per manum Benedictinotary, scriniarius regionarii notariinotary et scriniariiscriniarius sanctê Romanê Ecclesiê in mense iulio, indictione undecima. Bene valete. Datum pridie nonas iulii per manus Dei gratia Benedictibishops episcopibishops sanctê Silvê Candidêchurches ecclesiê et bibliothecarii sanctê apostolicê sedis anno Deo propitio pontificatus domni nostri Benedicti sanctissimi VIII papê anno secundo, indictione predicta XI, mense iulio, die sexto.
Title: Città del Vaticano, Archivio Segreto Vaticano, Arm. XLVIII, t. 36, cc. 441-443.
Document number: 5414
Author(s): Chiara Stedile (file creation on 2022-02-03); Chiara Stedile (last change on 2022-02-03)
Record source: Critical edition
Document type: Papal concession
Document tradition: Copy
Fiscal property:
Provenance: Sancta Maria in Pomposia; monasterium (Pomposa; Codigoro; Ferrara)
Date: 1013 July 6
Topical date: Roma
Date/period of redaction: XVII
Keywords: abbots, bishops, canals, churches, cities, confinia, fisheries, landed possessions, marshes/lagoons/tombolos, massae, mills, monasteries, monks, notary, plebs, ports, priests, rent in money, rivers, scriniarius, sea, walls, wine.
Editions and document summaries: Mezzetti, Le carte, pp. 197-202, n. 91.
Commentary
Copia autentica redatta dal notaio ferrarese Carlo Ghini nel XVII secolo, su incarico di Pompeo Angelotti, commissario di papa Innocenzo X. Il privilegio fu presentato dall’abate Guido in occasione del sinodo presieduto da Arnaldo arcivescovo di Ravenna il 30 aprile 1016, per giudicare la controversia in atto tra l’abbazia di Pomposa e il monastero di Sant’Adalberto in Pereo per il controllo del porto di Volano (Mezzetti, Le carte, p. 202).